«Izmderdiń» bárin ıslamǵa telýden saq bolaıyq

Álemde eki ret Dúnıejúzilik soǵys bolǵany barshaǵa aıan. Al ony bastaǵan kimder? Islam álemine qarasty memlekettiń biri soǵys órtin tutatty ma? Joq, dúnıejúzin sharpyǵan osy eki uly maıdandy ashqan ıslam dinin qabyldaǵan memleketter emes edi. Eger tarıhqa tereńirek úńilsek, 300 jylǵa sozylǵan «Krest joryqtary» eske túsedi. Saılanyp baryp, hrıstıan monarhtarynyń, Rım papasynyń qoldaýymen 300 jyl boıyna din atyn jamyla ıslamǵa qarsy soǵys ashýy qanshama ómirdi jalmady? Keıbir derekter 9 mln-nan asa adamnyń qaza tapqanyn jazady. Odan keıingi Fransııa taǵy úshin Anglııamen aradaǵy 100 jyldyq soǵystyń qurbandary qanshama? Sol soǵys ýaqytynda ábden tıtyqtaǵan qarapaıym sharýalar bas kóterip «Jakerııa», «Ýot Taıler» kóterilisterine shyqqan. Munda da óz halqym edi demesten aıaýsyz qyryp, Fransııada kóterilis basshysy Gılom Kaldi aýyr azaptaýdan soń «Mujyqtardyń korolisiń» dep mazaqtap, otta qyzyp, kúıdirilgen qyp-qyzyl temir tájdi basyna kıgizip óltirdi. Anglııada Ýot Taılerdi London meri opasyzdyqpen aldap kózin joısa, kósemsiz qalǵan sharýalardyń endigi úmiti – Ýot Taılerdiń múddelesi Djon Boll ólim jazasyna kesildi. Aǵylshyn taǵy úshin Plantagenetter men Lankasterler jáne Iorktar arasynda 30 jyl boıyna júrgen qyrǵyndy da esten shyǵarmaıyq. Protes­tanttar men katolıkterdiń ymyrasyz­dyǵy­nan tarıhqa «Varfolomeı túni» degen qandy atpen qalǵan qasap, al odan beri jyljysaq, Rım papasy qoldaǵan katolık Gabsbýrgter áýletiniń protestanttar jáne olardyń odaqtastaryna ashqan 30 jyldyq soǵysyna da ıslam dúnıesiniń esh qatysy joq bolatyn.

HII-HIII ǵasyrlardan bastap Afrıkadan Eýropaǵa tasylǵan quldar kerýeni san ǵasyrǵa tolastaǵan joq. Vızantııa ımperııasynyń astanasy Konstantınopoldegi qul bazarynyń saýdasy qyzyp, Portýgalııa memleketi HV ǵasyrdyń ortasynan bastap 200 jyl boıyna qul tasýdyń kóshin bir qurǵatpaǵan kósemi boldy.

1492 jyly Ispanııanyń korolevasy Izabella Katolıchkanyń qoldaýymen Hrıs­tofor Kolýmb jańa álem Amerıka qurlyǵyn ashyp, 1502 jyldan eýropalyqtar­dyń baılyq izdep muhıt asýy úndister atanǵan jer­gi­likti halyqtyń basyna qara túnek orna­ǵan. Qan­shama taıpa jer betinen múlde bolma­ǵan­daı izi-ǵaıym joǵalyp, qalǵandary tirshi­lik­teri­ne qolaısyz rezervasııalarǵa qýyldy. Mu­nan soń Afrıkadan adam tózgisiz jaǵdaıda Amerı­kaǵa quldyqqa satylǵan záńgiler basy­nan kesh­ken azapqa da ıslamnyń esh qatysy joq edi.

HVIII ǵasyrda Aýstralııa qurlyǵyna aǵyl­shyn­dardyń tabany tıgende mundaǵy jurt tabıǵatpen úndese tirshilik keship jatqan-dy. Zorlyqpen jerlerinen aıyryp, turmysqa qolaısyz aýdandarǵa kúshtep qýylý, tilinen, tanymynan, ǵasyrlyq mádenıet, ǵurpynan aıyrý aýstralııalyq aborıgenderdiń de tuqymyn tuzdaı joıyp jiberýge shaq qaldy. Tipti 1900 jyldan 1970 jyldarǵa deıin aýstralııalyq aborıgen otbasynda aq násilmen aralas qandy bala týylsa, ony mindetti túrde ata-anasynan tartyp alý zańdy túrde júrgizildi. Áke-sheshege ondaı jaǵdaıda balasyn kórýge, tildespek túgil hat jazýyna ruqsat etilmedi. Osynyń barlyǵyn jasaǵan ıslam fýndamentalısteri, ıslam terrorısteri emes-tin.

70 mln adam qatysqan Birinshi dúnıejúzi­lik soǵys, odan keıin sol kezeńniń saıası kartasynda belgilengen 74 memlekettiń 62-si qatysqan Ekinshi dúnıejúzilik soǵys qanshama ǵumyrdy jalmady?

Bizdiń halyqta «Jyǵylyp jatyp, súrin­genge kúlme» degen qanatty sóz bar. Joǵa­rydaǵy tarıhtan kózi ashyq jannyń bárine málim oqıǵalardy shola otyra eriksiz sondaı oıǵa keledi ekensiń. «Islam pálenbaıy, ıslam túgenbaıy» dep aıdar taǵyp, álemge qubyjyq eterdeı ıslam dini nátinde qanquıly emes. Haq taǵalanyń kárine ushyraýdan qorqyp, bireýdiń adal nesibesin tartyp alýdy, sol jolda maqsatyna jetýi úshin tiri pendeniń ómirin qııýdy ýaǵyzdaǵan emes. Islam dininiń tabıǵatyna tereńirek boılaǵan jan ondaı ımansyzdyqqa barmaıdy. Al kisige, bir adam túgil tutas halyqqa zorlyq kórsetý ımandynyń isi emes ekeni aıqyn. Sondyqtan bas-kóz joq, túbine boılamaı ıslamǵa qatysty aıtylatyn tolyp jatqan teris «ızmderdi» qoldanýda saq bolǵan jón tárizdi.