Ipotekalyq nesıe kólemi ósti

Ipotekalyq nesıe rásimdeý­shilerdiń basym kóbi Almaty (23,2 paıyz) men Nur-Sultan (28,6 paıyz) qalalarynan eken. Qarjy naryǵyn retteý jáne damytý agenttiginiń málimdeýinshe, sońǵy jyldary ıpotekalyq kredıt berý kóleminiń aıtarlyqtaı ulǵaıýyna qaramastan, onyń ishki jalpy ónimge qatynasy (3,8 paıyz) EAEO-ǵa qatysýshy elderden aıtarlyqtaı tómen. Mundaı kórsetkish Reseıde – 9,5, Belarýste – 6,7, Armenııada 6,7 paıyzdy quraıdy eken.

Ulttyq bank usynǵan aqsha-nesıe statıstıkasyna mán bersek, bıyl qańtar-tamyz aılarynda jańadan berilgen ıpotekalyq qaryzdar kólemi 2020 jyldyń sol kezeńimen salystyrǵanda 2,1 ese, 1 032 mlrd teńgege deıin ósken. Bul 2020 jyly berilgen qaryzdardyń jyldyq kóleminen 6,6 paıyzǵa joǵary eken (2020 jyly 967,7 mlrd teńge bolǵan). Ipotekalyq qaryzdardyń óse túsýine zeınetaqy qoryndaǵy jınaqtardy merziminen buryn paıdalaný sharasy da ońtaıly áser etken. Azamattardyń birazy ıpotekamen úı alý úshin zeınetaqy jınaǵyndaǵy qarajatty alǵashqy jarna retinde paıdalanǵan edi.

«BJZQ» AQ derekteri boıynsha bıyl 5 qazanda 1,9 trln teń­ge turǵyn úı máselesin sheshýge ba­ǵyt­talsa, onyń ishinde 198,7 mlrd teńge (11 paıyz) ıpoteka alý úshin bastapqy jarna salýǵa jumsa­lyp­ty. Al ıpotekalyq qaryz boıynsha bereshekti ishinara/tolyq óteýge 296,4 mlrd teńge (16 paıyz) ketken.

«Bul rette 1,3 trln teńge kólemindegi (70 paıyz) zeınetaqy tólemi baspana satyp alýǵa jibe­ri­lip, bul jyljymaıtyn múlik baǵasyna qysym kórsetti. 2021 jyl­dyń basynan beri bastapqy tur­ǵyn úı baǵasy – 11,7, qaıtala­ma turǵyn úı baǵasy 19,5 paıyzǵa ósti. Memlekettik turǵyn úı baǵdar­lamalarynyń yqpalymen ıpote­kalyq qaryzdar boıynsha or­tasha alynǵan syıaqy mólsher­lemesi qaryz alýshylar úshin tartymdy bolyp, Ulttyq banktiń baza­lyq mólsherlemesinen tómen deńgeıde saqtalyp otyr. Ipote­kalyq kredıtter boıynsha ortasha alynǵan mólsherleme 2021 jylǵy tamyzda 7,9 paıyz (2020 jylǵy jeltoqsanda – 7,5 paıyz) boldy» delingen habarlamada.

Agenttik dereginshe, jyljymaıtyn múlik naryǵyndaǵy baǵanyń ósýi usynystardyń ulǵaıýyna qaramastan jalǵasyp jatyr. Bıyl 8 aıda paıdalanýǵa berilgen turǵyn úılerdiń jalpy alańy 10,5 paıyzǵa ulǵaıyp, 8,9 mln sharshy metr bolǵan. Bul rette turǵyn úıge suranystyń úlken qarqynmen óskenin satý-satyp alý kelisimderi de rastaıdy. Bıyl mundaı kelisimder 2020 jyldyń segiz aıymen salystyrǵanda 2,1 ese (177,6 myń mámile) ulǵaıyp, osy jyly 8 aıda 370,2 myń mámilege jetken.

Ipotekalyq qaryzdar boıynsha halyqtyń borysh júktemesi salystyrmaly túrde tómen, biraq onyń ulǵaıý úrdisi baıqalyp jatyr eken. Memlekettik nesıe bıýrosynyń derekteri boıynsha, bir qaryz alýshyǵa bereshektiń ortasha somasy jyl basynan bastap 10,4 paıyzǵa ulǵaıyp, 8,4 mln teńgeni quraǵan. (01.01.2021j. – 7,6 mln teńge). Ipotekalyq qaryz boıynsha boryshtyń ortasha somasynyń ulǵaıýy – jyljymaıtyn turǵyn úı baǵasynyń ósýimen baılanysty.

Qaryz alýshylardyń basym kópshiliginiń (69 paıyz) 10 mln teńgege deıingi somaǵa bereshegi bar. Ipotekalyq portfel sapa­sy­nyń jaqsarýyna – ıpotekalyq kredıt berýdiń qolaıly talaptary, qaryz alýshy­lar­dyń tómen bereshegi jáne ıpotekalyq qaryzdar portfeliniń ósýi áser etken. 90 kúnnen astam merzimi ótken bereshegi bar ıpo­tekalyq qaryzdardyń kólemi jyl basynan beri 0,6 paıyzdyq tar­maqqa tómendep, 46 mlrd teńgeni nemese 1,7 paıyzdy quraǵan.

«Jeńildikti ıpoteka baǵdar­la­malary aýqymynyń keńeıýi, ıpotekalyq kredıt berý talap­tarynyń jeńilde­tilýi jáne jyl­jymaıtyn tur­ǵyn úı na­ryǵyna zeınetaqy jınaq­tary­­nyń túsýi aıasynda ıpo­teka­lyq qaryzdar berý aıtar­lyq­taı jedeldedi. Ipotekalyq portfeldiń aıtarlyqtaı ul­ǵa­ıýy­na qaramastan, qaryz alýshy­lardyń borysh júktemesi jáne ıpoteka­lyq portfeldegi jumys istemeı­tin qaryzdardyń úlesi tómen deńgeıde qalyp otyr» dep jazady agenttik.