Eń qaýipsiz kólik qaısy?

Jalpy, ár úshinshi qazaqstandyq tizgin­degen «temir tulpar» eń qaýip­ti qozǵalys kóligine jatady eken. Jol saqshylarynyń aıtýynsha, kólik apatynyń kóbi qarapaıym jol ere­jelerin saqtamaýdan bolady. «Kólik sııaq­ty qaýipti mehanızm asyǵyp-aptyǵýdy keshirmeıdi. Kez kelgen is, meıli ol qandaı mańyzdy bolsa da, ózi­ńizge amanattap berilgen ómirińizge taty­maıtynyn eshqashan esińizden shyǵar­mańyz. Eshkim de bireýdiń ómirin óksi­týge quqy joq. Ol úshin kólik rólinde otyr­ǵan árbir júrgizýshi jol júrý erejesin saqtaýǵa mindetti», deıdi mamandar.

Ekinshi, avtokólikterdiń senimdi ári qaýipsizdigi de ómirińizdi saqtandyrýǵa kepildik beredi. Kólikterdiń qaýipsizdik deńgeıine arnaıy zertteýler júr­gizgen Freedom Finance Insurance saq­tan­dyrý kompanııasynyń maman­dary avtomobılderdiń tanymal model­deriniń bári senimdi jáne qaýipsiz bola bermeıtinin aıtady. «Qazaqstanda Hyundai Accent, Kia Rio modelderi óte tanymal. Bul – el turǵyndarynyń eń kóp satyp alatyn kólikteri. Biraq olardyń qaýipsizdigi tıisti talaptarǵa saı emes. Mysaly, Euro NCAP agent­tiginiń zertteýlerine súıensek, Kia Rio modelin ıelengen júrgizýshiniń qaýipsizdigi – 85%, al onyń qasyndaǵy jolaýshynyń qaýipsizdigi 62% deńgeıinde ǵana baǵalanǵan. Hyundai Accent avtomobıline júrgizilgen krash-testiń nátıjesi júrgizýshiniń qaýipsizdigi bar bolǵany – 9%, mashına ishindegi balalardiki – 11% ǵana ekenin kórsetken», deıdi saqtandyrý kompanııasynyń mamandary.

О́kinishke qaraı, qazaqstan­dyq­tar­dyń kóbi kóliktiń qaýipsizdigine emes, onyń baǵasyna, únemdiligi men júrý tózimdiligine kóńil aýdarady eken.

Sonymen elimizde júrgen kólik­ter­diń ishinde eń senimdisi qaısy? Kazaqstandyq avtobıznes qaýymdas­tyǵynyń málimetterine sáıkes 2022 jylǵy satylymy joǵary avtomobılder qatarynda Hyundai, Chevrolet, Kia, Lada jáne Toyota tanylǵan. Biraq bul kólikter qazaqstandyq naryqta tanymal jáne suranysqa ıe bolǵanymen, olardyń senimdiligi joǵary deńgeıde emes. Freedom Finance Insurance saqtandyrý kompanııasynyń mamandary júrgizgen saýaldamaǵa sáıkes elimizdegi eń senimdi kólikter retinde Volvo XC90, Toyota Camry, Mercedes-Benz E atalǵan. Aıtalyq, NCAP agenttigi krash-test nátıjesinde Volvo XC90 avtomobıline 5 juldyz bergen. Zertteýshilerdiń pikirinshe, bul kólikke otyrǵan júrgizýshi men jolaýshynyń qaýipsizdik deńgeıi 97%-ǵa jetedi. Onyń bamper men radıator shilteri jabyndysynyń jumsaqtyǵy sondaı, baıqaýsyzda kólik dóńgeleginiń astynda qalǵan adamnyń aman qalý múmkindigi 72%-ǵa deıin jetedi eken.

Toyota Camry kóliginiń de qaýip­sizdik deńgeıi joǵary bolyp shyqqan. Onyń qaýipsizdigine júrgizilgen testiń eń joǵarǵy baly – 16 bolsa, kólik osy baldyń túgelin enshilegen.

Sondaı-aq eń qaýipsiz avtomobıl retinde atalǵan Mercedes-Benz E kóligi apatqa ushyraǵan jaǵdaıda júrgizýshiniń aman qalý yqtımaldyǵy 95%-dy quraǵan. Bul da – joǵary kórsetkishtiń biri.

Jalpy, jeńil kólikterdiń qaýipsiz­digin ár el ózinshe baǵalaı­dy. Bul sol memlekette tanymal kólikterdiń markalary men júrgizýshilerdiń tańdaýyna da kóp baılanysty. Mysaly, amerıkalyqtar bıylǵy jarııalaǵan reıtıngide eń senimdi kólik dep Hyundai Elantra modelin ataǵan. Olardyń pikirinshe, kóliktiń syrty berik bolatpen qaptalǵan, qan­daı apatta ta tótep bere alady. Zamanaýı elektronıkasy men qaýip­sizdik jastyqtary da aqylmen jasalǵan. Sonymen qatar AQSh Kia Soul, Volvo HS90 kólikteriniń qaýipsizdigin de óte joǵary baǵalapty.

Al eýropalyqtar Nissan Qashqai, Volvo C40 Recharge, Mercedes-Benz C-Class kólikteriniń qorǵaý júıesi myqty dep sanaıdy. Avtomobılder qaýipsizdigi boıynsha test júrgizý jónindegi Eýropalyq komıteti Nissan Qashqai kóliginiń qurylymy men dızaıny ǵana emes, syrtqy qań­qasy da berik jasalǵanyn aıtady. Sonyń nátıjesinde kólik betpe-bet soq­tyǵyssa da júrgizýshi men jolaý­shynyń ómiri aman saqtalatyn kórinedi.

Al Volvo C40 Recharge kóliginde tótenshe jaǵdaılarda jol jolaǵynda kólikti ustap qalý jáne ony saqtap qalý júıesi bar bolsa, Mercedes-Benz C-Class modelinde apattyq jaǵdaıda birden iske qosylatyn qaýipsizdik júıesi bar ekeni, sonyń nátıjesinde aýyr jaraqat alý yqtımaldyǵy azaıa­tyny atap kórsetilgen. Bul kólikte vızýaldy jáne dybysty dabyldar da ornatylǵan. Mundaı belgiler salondaǵy kúdikti qımyldar týraly júrgizýshige únemi eskertip otyrady. Osyndaı artyqshylyqtary da Volvo C40 Recharge modelin óte qaýipsiz ári senimdi kólik etip otyr.

Japonııa eli Toyota Prius, Honda Jazz, Subaru XV modelderin joǵary baǵalasa, Qytaı Baojun 730. Wulling Hongguang, GAC Trumpchi GS4 kólikterin táýir kóredi.

Al reseılikter Seat Tarraco, Hyundai Santa Fe, Toyota Highlander kólikterin senimdi dep sanaıdy. Reseılik avto­zertteýshilerdiń pikirinshe, Hyundai Santa Fe mashınasynyń shanaǵy óte berik. Sonymen qatar bul kólikte qaýipsizdiktiń joǵary tehnologııalyq fýnksıonaly bar: apat aldynda te­jeý­diń avtomatty júıesi, monıto­rıng jáne kórinbeıtin zonada avtomobılderdiń soqtyǵýynyń aldyn alatyn jeli bar.

Toyota Highlander kóliginde betpe-bettegi qaýip-qaterdi eskertetin fýnksııa, jol belgilerin aıqyndaıtyn jáne monıtorıng jasaıtyn belgi, alystaǵy jaryqty basqarýǵa bolatyn júıe ornatylǵan. Sondaı-aq kóliktiń aıbyndy gabarıti men qatty shanaǵy da reseılikterdiń joǵary baǵasyna ıe bolypty.

Iá, kólik – paıdaly mehanızm, biraq ony durys júrgizbese, qaýipti ekenin de esten shyǵarmaý qajet. Freedom Finance Insurance SK mamandarynyń keńesine qulaq túrsek, kólik satyp alarda onyń qaýipsizdik deńgeıine de kóńil aýdarǵan jón. «Jańa kólik satyp alýshylar kóbine kóliktiń arzanyna júgiredi. Biraq onyń qaýipsizdigine de erekshe den qoıǵan abzal. О́ıtkeni adamnyń ómirinen artyq mańyzdy eshteńe joq. Qara jolda qanshama adamnyń ómiri úzilip jatady. Keı jaǵdaıda kóliktiń sapasyzdyǵy da oǵan áser etedi. Sondyqtan kóliktiń senimdiligine, baǵasy men sapasynyń ara qatynasyna, tehnıkalyq sıpattamalaryna aıryqsha nazar aýdaryp, avtozertteýshilerdiń joǵary baǵasyna ıe bolǵan kólikke tańdaý jasaǵan jón», deıdi mamandar.