Munaı eksporty azaımaıdy

Sarapshylar dereginshe, bir aılaqtyq qurylǵynyń ózi tankerlerge munaıdyń 50 paıyzyn tıeı alady. Bul degenińiz – táýligine tasymaldanýǵa tıis 1,3 mln barreldiń 650 myń barreli. Eger mólsheri 10 paıyz bolatyn reseılik munaıdy alyp tastasaq, táýligine jiberiletin qazaq munaıynyń kólemi 600 myń barrel bolady.

«Qashaǵandaǵy maksımaldy munaı óndirisi – táýligine 400 myń bar­rel nemese 50 myń tonna. Mu­naı óndirisiniń tómendegenin iacng.kz saıtynan («Munaı jáne gaz aqparattyq taldaý orta­ly­ǵy» AQ – red.) da kórýge bolady. Eger qazir Qazaqstan munaı óndi­ri­sin toqtatqysy kelmese, onda táý­­ligine 200 myń barreldi basqa mar­­shrýttarǵa qaıta baǵyttaýy kerek», dep jazady Energy Analytics.

Qazir elimizdegi táýliktik munaı óndirisiniń kólemi – 200 myń tonna. Qazir qazaq munaıy­nyń 82,65 paıyzy – KQK, 11,25 paıyzy – «Atyraý-Samara», 3,01 paıyzy – Aqtaý teńiz porty, 2,59 paıyzy – «Ata­sý-Alashankoý», 0,49 paıyzy temirjol arqyly eksporttalady.

«KQK arqyly tasymal táý­ligine 141 myńnan 124 myń ton­naǵa deıin nemese 12 paıyzǵa tómen­dedi. Tipti Qashaǵandaǵy jón­deý jumystaryn esepke alma­ǵan­da. Qýanyshqa oraı, bul jalpy eksport kólemine áser ete qoı­maıdy», deıdi munaı-gaz salasy­nyń sarapshysy Abzal Narymbetov. 

Taǵy bir sarapshy Nurlan Jumaǵulovtyń aıtýynsha, munaı tasymaldaýda KQK eń optımaldy nusqa bolyp qala beredi jáne oǵan balama oılap tabý múmkin emes.

«Kaspıı qubyr konsorsıýmy – teńizge aparatyn eń jyldam marshrýt jáne tarıfi de yńǵaıly (tonnasyna 38 dollar). Investorlar qubyrdy 67-den 83 mln tonnaǵa deıin keńeıtkisi kelip otyr. Balama retinde Baký-Tbılısı-Jıhan marshrýtyn qarastyryp kóreıikshi: Atyraýdan Aqtaýǵa deıingi logıstıka – tonnasyna 30 dollar; teńiz boıynsha fraht – tonnasyna 19 dollar; Bakýde júkti aýystyrý – tonnasyna 8 dollar; qubyr boıynsha tarıf – tonnasyna 32 dollar. Nátıjesinde, tonnasyna 90 dollar. Qymbat jáne uzaq marshrýt. Áıtpese, jalpy qýattylyǵy jylyna 60 mln tonnany quraıtyn qubyrdyń 45 paıyzy ǵana toltyrylǵan. Balama retinde Baký-Tbılısı-Jıhanǵa tranzıttik munaı Sangachly termınaly arqyly túsedi. Bul marshrýt boıynsha munaı sapasy joǵary (Brent-ten 3-4 dollarǵa qymbat), Qazaqstannyń kez kelgen munaıy saı kele bermeıdi. Eń bastysy, Kaspııdiń borlanýyna baılanys­ty tankerler 10 myń tonnadan ǵana tıeıdi», deıdi sarapshy.

Eske salaıyq, Qashaǵanda jóndeý jumystary bıyl 1 maý­symda bastaldy. Ken orny 15 shil­dede jumysyn qaıta bas­taýǵa tıis. Taǵy bir mańyzdy mu­­naı óndirýshi – «Teńiz» jón­deý jumystaryn 1 tamyz – 1 qyr­­kúıek aralyǵynda júrgizbek. So­ǵan baılanysty táýliktik óndiris 65,7 myń tonnaǵa deıin azaıady. Qazirgi óndiris deńgeıi – 81 myń tonna.