Qaırat Sátjanov: El namysyn myqtylar ǵana qorǵaıdy

 – Qaırat Tursynhanuly, «Elorda kýbogyna» boksshylarymyzdyń daıarlyǵy qandaı?

– 14 maýsymnan bastap elordaǵa jı­nalyp, jattyǵýdy bastap kettik. 13 sal­maq boıynsha 55 boksshymyz jarys­qa qatysady. Byltyr Qazaqstan chempıo­natynda jartylaı fınalǵa deıin jet­ken boksshylardyń barlyǵyna múmkin­dik berilip otyr. Olımpııa oıyn­darynyń júldegeri, álem chempıony Sáken Bıbosynov, sondaı-aq Temir­tas Júsipov bastaǵan tájirıbeli jigit­ter­diń eshqaısysy dodadan tys qalmaıdy. Bizden bólek Kýba, О́zbekstan, Qytaı, Japo­nııa, Úndistan sekildi toǵyz eldiń qu­ramasy jarysqa qatysady. Jeńimpazdar qurmetine ár eldiń ánurany oryndalady. Bir sózben aıtqanda, jarys óte joǵary deńgeıde ótedi.

– Bul saıysta 55 bok­sshyny alamanǵa qosatyn Qazaq­stan­nyń Ánurany kóbirek shyrqalatyn sekildi.

– Laıym solaı bolsyn. Biraq bul dodaǵa kil myqtylar jınalatynyn umyt­paýymyz kerek. Mysaly, sońǵy álem birinshiliginiń jartylaı fınalynda bizdiń Abylaıhan Júsipovten basym túsken álem chempıony, japonııalyq Sevon­res Okadzava osynda júr. Kýba­nyń kez kelgen boksshysy myqtylar qa­tarynda. Olar Olımpıadadan keıin jańartylǵan qurammen keldi. О́zbekstan sapynda Olımpıada chempıondary Hasanboı Dýsmatov, Bahodır Jalolov qatysatyndardyń tizimin tolyqtyryp tur. Sondyqtan kimniń daıyndyǵy myqty, sol jeńimpaz atanady.

– Hasanboı Dýsmatovtyń Belgradta ótken álem chempıonatynda jerlesimiz Sáken Bıbosynovtan jeńilgenin jaq­sy bilemiz. О́zbek boksshysynyń ese qaıtarǵysy keletini de túsinikti ǵoı?

– Sáken – sheber boksshy. Ony kez kelgen boksshy jeńe almaıdy. Hasanboıǵa qaraǵanda boıy da, qoly da uzyn. Joly túıisip  jatsa, taǵy da basym túsedi dep oılaımyn.

– Daıyndyqty qaı eldiń boksshylarymen birge ótkizdińizder?

– Japonııa, Qyrǵyzstan, Mońǵolııa jáne Qytaı quramalarymen birge oqý-jattyǵý jıynyn ótkizdik. Qalǵandary jarysqa birden qatysady.

– Jerebe boksshynyń reıtıngisine qarap tartyla ma?

– Jerebe boıynsha myqty degen tórt eldiń №1 boksshylary tek jartylaı fınalda kezdesedi. Al qalǵan sportshylardyń ornyn kompıýter avtomatty túrde ózi anyqtaıtyn bolady.

– Bul jarys sizderge ne beredi?

– Jyl basynda jospar jasalyp, sol boıynsha oqý-jattyǵý jıyndaryna jáne jarystarǵa qatysatynbyz. Bıyl álem chempıonaty, Olımpııa oıyndary sekildi iri dodalar bolmaıtyny belgili. Sondyqtan bar kúshti Azııa oıyndaryna salamyz dep oılaǵanbyz. Biraq tórt jylda bir ótetin báseke keler jylǵa shegerildi. Esesine, BAÁ astanasy Abý-Dabı qalasynda qazan aıynda Azııa chempıonaty ótedi. Bul týrnır sol dodanyń aldyndaǵy daıyndyq ispetti.

– «Elorda kýbogynyń» jeńim­paz­dary Azııa chempıonatyna bara ma?

– Osy jarysta jigitterdiń shama-sharqyn baıqaımyz. Barlyǵyna tapsyrma berilip, joǵary maqsat qoıyp otyrmyz. Ár salmaqtaǵy kóshbasshylar óz myqtylyǵyn dáleldeýi kerek. Odan keıin boksshylarymyzdy bir-eki halyqaralyq týrnırge jiberip alamyz.

– Jastardan kimderge senim artyp otyrsyz?

– Bir kezderi Olımpıada chempıony Marıo Kındelandy jeńgen Rýslan Mýsınov degen sheber boksshynyń balasy Sultan Mýsınov búginde qurama sapynda júr. Taılandta ótken týrnırdiń jartylaı fınalynda ol vetnamdyq boksshyny nokaýtpen jeńdi. Tek sheshýshi kezeńde jergilikti boksshyǵa ese jiberdi. Sultannyń áleýeti mol, biraq tájirıbesi azdaý. Bolashaqtan kóp úmit kúttiredi. Ákesi sekildi judyryǵy aýyr, soqqysy myǵym boksshy bolatyn sekildi. Sanjar Táshkenbaı, Sabyrjan Aqhalyqov ta myqty degen jastardyń qatarynda.

– Kóktemde dańqty balýan Dáýlet Turlyhanov sizdiń aılyǵyńyzdy Aleksandr Vınokýrovpen salystyryp, halyq arasynda úlken rezonans týdyrǵan edi...

– Ol jaǵdaıdy durystap túsindirip bereıin.

– Sóıtińiz...

– Naýryz aıy bolatyn. Men ol kezde áli jalaqy almaǵan edim. Mınıstrliktiń jınalysyna kirip bara jatqanda Dáýlet Bolatuly: «Qaırat, osy seniń jalaqyńnyń shamasy qansha?», dep tótesinen suraq qoıdy. Men áli naýryz aıynda jalaqy alyp úlgermegenimdi, jeltoqsan aıynda 700 myńdaı alǵanymdy aıttym, boldy. Jınalysqa kirip kettik. Odan keıin minberde ol kisiniń meniń jalaqymdy salystyryp aıtady dep oılaǵan joqpyn. 

– Sodan keıin jaǵdaı ózgerdi me?

– Iá, qazir bári rettelip keledi. Sosyn boksshylardyń jalaqysy da ósti. Meniń aılyǵyma da shamamen 200 myńdaı qosyldy. Aılyǵym 900 myń boldy. Boksshylardyń jalaqysy 160-170 myń teńgege deıin kóterildi. Buǵan qosa olarǵa óz oblystarynan 50-60 myń teńge qosylady.

– Aıtyńyzshy, 160-170 myń teńge jalaqy alatyn №1 boksshyǵa qandaı talap qoıýǵa bolady?

– Durys aıtasyz, jigitterdiń arasynda ázer shydap júrgender de bar. О́tkende ınternet jelisinde bir hokkeıshi aıyna 39 mln teńge alady degende jaǵamyzdy ustadyq. Quramadaǵy barlyq boksshynyń jalaqysyn qossaq, mundaı soma shyqpaıtyny belgili. Aldaǵy ýaqytta Sporttyq jekpe-jek jáne kúsh qoldanylatyn sport túrleri konfederasııasynan qosymsha jalaqy beriledi dep otyr. Biraq ol qashan júzege asatyny belgisiz.

– Sonda álem chempıondary men Olımpıada júldegerleri 200-250 myń teńge jalaqy ala ma?

– Joq, olardyń jaǵdaılary bólek. 10 boksshymen kelisimshart jasalǵan. Álem chempıonatynda olja salǵan Sáken Bıbosynov, Temirtas Júsipov sekildi myqty boksshylar 500 myń teńge shamasynda jalaqy alady. Bulardyń arasynda Qamshybek Qońqabaev ta bar.

– Sonda Qamshybek Qońqabaev áýesqoı bokstan túbegeıli ketpegen boldy ǵoı. Ol quramaǵa qashan oralady?

– Asa aýyr salmaqta qazir Nurlan Saparbaı men Damır Toıbaı sekildi jigitterimiz bar. Olarǵa barlyǵyn úıretip jatyrmyz. Al Qamshybek týraly aıtar bolsam, ol tamyz aıynda ulttyq qurama qataryna qaıta qosylyp, oqý-jattyǵý jıynyna qatysady. Sol jerde barlyǵy belgili bolady. El namysyn myqtylar ǵana qorǵaıdy.

– Áńgimeńizge rahmet.

Áńgimelesken

Almas MANAP,

«Egemen Qazaqstan»