О́ner • 08 Jeltoqsan, 2022

Sýrettegi oı sáýlesi

Ábilhan Qasteev atyndaǵy óner mýzeıinde KSRO Sýretshiler odaǵynyń múshesi Ivan Stadnıchýktiń «Repın janymyzda» dep atalǵan jeke kórmesi esik ashty. Ekspozısııaǵa Qazaqstan beıneleý óneriniń óristeýine eleýli úles qosqan sheberdiń 40-tan astam kórkem týyndysy qoıylǵan.

Arman OKTIаBR

Sýretterdi túsirgen Iýrıı Bekker

Sýretshiniń keskindeme jáne sáýlet óneriniń uly sheberleri Mıkelandjelo men Rafaelge arnaǵan «Ol menen kúshtirek» kenepteri birden nazar aýdartady. Sıýjette sýretshi Mıkelandjelonyń Vatıkandaǵy áıgili Sıkstın kapellasynyń tóbesin boıaǵan sátin kórsetedi. Freskalardyń eń tanymal sıklin beıneleıtin sheberdiń qııalyna qaıran qalǵan Rafael, Mıkelandjelonyń týyndysyna tańdanyp turyp: «Ol menen kúshtirek!», dep aıqaı salǵan. Osy bir sáttiń áserin barynsha tiri keıipte jetkizgisi kelgen Stadnıchýk ózi pir tutqan qos darynnyń qalam qýatyn, oı sáýlesin jarqyrata jyrlaıdy.

smm

О́nerden óz ıirimin tapqan týyndyger beıneleý áleminiń tehnıkasy men teorııasyn qatar meńgerdi. Ásirese portret janry onyń tvorchestvodaǵy tynysyn ashty. Keıipkerdiń syrt kelbetinen góri ishki álemin aqtarýǵa kúsh salatyn sýretshi, salǵan adamynyń minezin, bolmysyn kórsetýdi maqsat tutqan. Sonaý alpysynshy jyldary salynǵan «Dáriger qyz», «Portret» sekildi kenepteri ony bekzat ónerdiń bıigine alyp shyqty.

Kórme jetekshisi Sholpan Nuǵyman Stadnıchýk shyǵarmashylyǵy áli de tereń zerdeleýdi qajet etetinin, onyń týyndylary jarqyn ári ásem, kóp dybysty, adamdy oı tereńine jeteleıtin tanymdyq dúnıelerge baı óner keni dep esepteıdi. Akvarel tehnıkasyn jan dúnıesimen sezingen qylqalam sheberi tús tańdaýda tabıǵattan berilgen ishki daýsyn tyńdaıdy. Peızajdarynyń kórkem ári mánerli bolýynyń bir sebebi osynda jatqan bolar.

ttt

Ivan Iаkovlevıch Stadnıchýk 1913 jyly Ýkraınadaǵy Berdychev qalasynyń mańyndaǵy Halaımgorodok aýylynda dúnıege kelgen. Ol Buhara, Samarqand, Tashkent qalalarynda turǵan. 17 jasynda jastyq jalynyn urlaǵan maıdan dalasynan alǵan áserleri shyǵarmashylyǵyna kóp yqpal etti. Keıbir derekterde onyń sýretshi bolýyna áıgili músinshi Iа.Kýchıspen kezdesýdiń áseri mol bolǵany aıtylady. Tashkent kórkemsýret ýchılıshesin bitirgennen keıin 1940 jyly I.Repın atyndaǵy Lenıngrad keskindeme, músin jáne sáýlet ınstıtýtyna oqýǵa túsip, belgili grafık-ıllıýstrator, M.Rýdakovtyń mektebinde shyńdaldy. 1952 jyly Almatyǵa kelip, belsendi shyǵarmashylyq qyzmet atqarǵan ol uzaq jyldar boıy N. Gogol atyndaǵy Almaty kórkemsýret ýchılıshesinde, Abaı atyndaǵy KazPI-de sabaq berdi, Qazaqstan Sýretshiler odaǵy janyndaǵy «Juma» kórkemónerpazdar shyǵarmashylyq akvarel stýdııasyn júrgizdi.

Sýretshi búkilodaqtyq, respýblıkalyq kórmelerdiń turaqty qatysýshysy boldy. Onyń týyndylary Á.Qasteev atyndaǵy MMI qorlarynda, oblystyq murajaılarda jáne jeke kolleksııalarda saqtaýly.

ALMATY