Taý-taý qoqys kádege jarasa...

Bul sıfrlar Ekologııa, geologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstri Serik­qalı Breke­shevt­iń Pavlodar oblysy turǵyndarymen bol­ǵan kezdesýinde aıtyl­dy. Sala bas­shysy ekomonıtorıng nátıjeleri boıyn­sha Pavlodar obly­synyń atmosferalyq aýa­sy­nyń las­taný deńgeıi joǵary ekenin atap ótti. Eko­logııalyq jaǵdaıdy jaqsartý úshin byl­tyr jańa Ekologııalyq kodeks qabyl­da­nyp, «Jasyl Qazaqstan» ulttyq jobasy beki­tilgeni málim. Atalǵan joba aıasynda 5 jyl ishinde óńirdegi 2 iri kásiporyn­nyń shyǵaryn­dylaryn 39 myń tonnaǵa qys­qartý kózdelgen. Máselen, Pavlodar munaı-hımııa zaýytynda 2025 jylǵa qaraı lımıtter boıynsha shyǵaryndylardy 34 paıyzǵa nemese 11 myń tonnaǵa (30,7 myń tonnadan 20 myń tonnaǵa deıin), alıýmınıı zaýytynda 26 paıyzǵa nemese 28,4 myń tonnaǵa (108,5 myń tonnadan 80,1 myń tonnaǵa deıin) tómendetý josparda bar.

О́ńirdegi ekologııaǵa aýanyń lastanýy, qaldyqtardy basqarýdyń jetil­me­gen júıesi jáne káriz tazartý qurylǵy­lary­­nyń tozýy keri áser etip jatqany baı­­qalady. Sol sebepti búgingi tańda oblys­­tyń kóptegen iri óndiris oryndary aýany baqy­laýdyń avtomattandyrylǵan júıe­lerin engizýde. Jaǵdaıdy jaqsartý maqsa­tynda 33 is-sharadan turatyn «Jol kartasy» qabyldandy, onyń basym bóligin kásiporyndar iske asyrady.

Mınıstr qaldyqtardy basqarý másele­lerine de toqtalyp ótti. Aıtýynsha, osy jyl­dyń alǵashqy 9 aıynyń qorytyndysy boıynsha turmystyq qaldyqtardy qaıta óńdeý jáne kádege jaratý úlesi 20,5 paıyz­dy qurady. Ǵarysh monıtorıngi sheń­berinde 165 qoqys úıindisi anyqtaldy. Qoqys úıindi­leriniń paıda bolý sebebiniń biri – zańdas­tyrylǵan qatty turmys­tyq qaldyqtar polıgondarynyń bolmaýy. Má­selen, qatty turmystyq qaldyqtar orna­lastyrýdyń 321 obektisiniń tek beseýi nemese 1,6 paıyzy ekologııalyq jáne sanı­tarlyq talaptarǵa sáıkes keledi. Bul – el bo­ıynsha óte tómen kórsetkish. Jol kartasy­na sáıkes qazir jergilikti ákimdik 10 eldi me­kende polıgondardy talaptarǵa sáıkestendirý ­bo­ıynsha jumys júrgizýde. Sondaı-aq 3 eldi mekende (Tereńkól, Ertis jáne Maıqa­­ıyń) qatty turmystyq qaldyqtar polıgon­da­­ryn salýǵa qujattardy daıyndaýda.

– Oblysta jyl saıyn kúl úıindilerinen shamamen 7,5 mln tonna paıda bolady. Osyǵan baılanysty oblysta ónerkásiptik qaldyqtardy qaıta óńdeý boıynsha belgili bir jumystar júrgizilýde. Mysaly, Aqsý ferroqorytpa zaýytynda joǵary kómirtekti ferrohromnyń qojy qaıta óńdeledi. Osy jyldyń birinshi jartyjyldyǵynda 594,6 myń tonna qoj óńdeldi. Pavlodar munaı-hımııa zaýyty qýattylyǵy jylyna 26,5 myń tonna munaı qaldyqtaryn óńdeıdi, bul munaı qaldyqtarynyń jyldyq túzilý kóle­miniń 91 paıyzyna sáıkes keledi. Sondaı-aq «Qazaqstan alıýmınııi» AQ óndirisiniń qaldyqtary joldardy salý jáne jóndeý kezinde paıdalanylady, – dedi mınıstr.

Turǵyndar Pavlodar qalasy syrtynda ornalasqan Bylqyldaq jınaqtaýshysynan Ertis ózeniniń synappen lastaný máselesi alańdatatynyn aıtty. Mınıstr sý aıdyny aınalasynda salynyp jatqan bóget keler jyldyń sońynda aıaqtalatynyn jetkizdi. Synaptyń lastaný oshaqtaryn tolyq qal­pyna keltirý aıtarlyqtaı qarjylyq shy­ǵyn­­dardy talap etedi. Sondyqtan oshaq­tar­dy oqshaýlaý esebinen táýekelderdi azaıtý josparlanyp otyr.

PAVLODAR