Sport • 07 Aqpan, 2023

Elaman Qýatov: Armanym – álem chempıony bolý

105 ret kórsetildi

Áskerde jaýyngerlik daıyndyqtyń bir túri retinde engizilgen qoıan-qoltyq urysynyń tarıhy tym tereńde jatyr. О́tkenge kóz júgirter bolsaq, bul sport túri týraly alǵashqy derekter Mysyrdaǵy pıramıda qabyrǵalarynda beınelengeni belgili. Al ejelgi grekııalyqtar qoıan-qoltyq urysty eń birinshi bolyp Olımpıada baǵdarlamasyna engizgen desedi.

Bertin kele qoıan-qoltyq sporty Latyn Amerıkasy men Eýropa elderinde, keıinnen Azııa qurlyǵynda qarqyndy damı bas­tady. Dál osy Azııa elderiniń sportshylary qoldanǵan stıl búginge deıin jetken. Bul jekpe-jekte eki nársege basa mán be­riledi. Ol – qorǵanys pen shabýyl. Qoıan-qoltyq urysynyń erejesi boıynsha, sportshylar qarsylasqa soqqyny qorǵana júrip jasaýǵa tıis. Sondaı-aq osy sport túrin serik etken jandarǵa psıhologııalyq daıyndyqtyń da asa mańyzdy ekenin aıta ketken jón. Tatamı ústinde erkin qımyldaı otyryp, qorǵana júrip soqqy jasaý da jaýyngerlik ónerdi qajet etedi. Alaıda armııalyq qoıan-qoltyq urysta keıbir tyıym salynǵan ádisterge (shyntaq, tize jáne bas soqqylaryna) ruqsat berilgen.

Byltyr elordada qoıan-qol­tyq urystan respýb­lıka­lyq deńgeıdegi Qorǵanys mınıstri­niń kýbogi uıymdastyryldy. Asa tartysty ótken jekpe-jek­terde qarsylastarynan ba­sym túsken daryndy sport­shy­myz Elaman Qýatov jarys jeńimpazy atandy. Kil myq­tylardyń qatarynan kó­ringen keıipkerimiz buǵan deıin de el birinshiliginde eki márte top jaryp, TMD elderiniń armııalary arasyndaǵy qoıan-qoltyq urystyń kúmis júldesin moınyna taqqan.

Elamanǵa sport degen sóz bala kúninen jaqsy tanys. Qajymuqan Muńaıtpasov atyn­daǵy sport mektep-ınternatyn támamdap, 61993 áskerı bó­liminde merzimdi áskerı qyz­metin ótegen desantshy jigit jek­pe-jekti kishkentaıynan serik etken. Qazaqtyń dańqty boksshysy, 2000 jylǵy Sıdneı Olımpıadasynyń chempıony Ermahan Ybyraıymovqa uqsasam degen armany onyń sportqa degen qyzyǵýshylyǵyn eseleı tústi.

Áskerı qyzmet pen sportty qatar alyp júrgen Elaman búginde elordadaǵy desanttyq-shabýyldaý áskerinde eńbek etedi. Bozbala kúninen sporttyń qyr-syryna qanyqqan keıip­kerimiz desantshylar arasynda da óreli ónerimen bir­den kózge tústi. Joǵaryda aıt­qa­nymyzdaı, Qazaqstan men TMD elderi arasyndaǵy birin­shilikterge qatysyp, qanjy­ǵasy bos qaıtpady. Sonymen qatar respýblıkalyq deńgeıdegi túrli jarysta da top jardy.

– Byltyr elordada uıym­dastyrylǵan Qorǵanys mınıstr­­li­giniń kýbogi úshin ót­ken jarysta fınalǵa deıin úsh jekpe-jek ótkizdim. Respýblıkalyq týrnır bolǵan soń, onyń ús­tine kúshtik qurylymdar arasynda ótken soń munda osal qar­sylastardyń bolmaıtyny anyq. Fınaldaǵy qarsylasym da qarymdy boldy. Kóbine par­terge kirmeı, qı­myldaı jú­rip, soqqy jasadym. Sonyń nátı­jesinde jarys jeńimpazy atandym, – deıdi E.Qýatov.

«Mundaı jekpe-jekte jyl­­damdyq pen soqqynyń kú­shi mańyzdy. Sebebi qarsy­las­ty laqtyrýǵa, aýyrtý ádi­sin qol­­danýǵa kúsh pen shapshań­dyq­­­ty talap etiledi. Aýyr­tý ádisi – kóbine parterge kirip, qar­sylasty laqtyrý, jam­bas­qa alyp jyǵýdan keıin ja­sa­latyn ádis túri. Al qımyl­daı júrip soqqy jasaýda qar­­­­sylasty álsirete ala­syń. Qap­­taldan, basqa, betke, ish­ke qol­men, aıaqpen (loý-kık), shyn­taqpen soqqy jasaý arqy­ly myqty soqqylaryńmen erek­shelenesiń», deıdi el chempıony.

Aıtpaqshy, Jaqsylyq Úshkempirov atyndaǵy jekpe-jek saraıynda ótken dodada Elamannyń jankúıerleri oǵan qyzý qoldaý kórsetti. Tip­ti keı sátte kórermenderdiń qol­daýy sportshyǵa jiger be­­rip, qarsylastyń aldynda ózin myqty ustaýǵa yq­pal et­kenin de jasyrmady. Chem­pıonnyń ózi de sport keshe­nine jınalǵan desantshy árip­testeri men jarystyń basynan aıaǵyna deıin qyzý qoldaý kórsetken basshylyq quramyna da óz rızashylyǵyn jetkizdi. Tartysty jarysta quramynda Elamandaı myqtysy bar Qor­ǵanys mınıstrliginiń komandasy da úshinshi oryn alyp, júl­deli qaıtty.

Elamannyń jeke bapkeri Bekbolat Ahmetov te jeńis tu­ǵy­rynan kóringen shákirtiniń óne­rine dán rıza. Endi olar bıyl elimizde ótetin qoıan-qoltyq urystan álem chempıonatynyń irikteý kezeńine qyzý daıyndyq júrgizip jatyr.

– 2023 jyly qoıan-qoltyq urystan álem birinshiligi Qazaq­standa ótedi. Jyl basyn­da álemdik dodada el namysyn qor­ǵaıtyn sportshylar irik­teledi. Endi sol saıysta táýir nátıje kórsetip, álem chempıo­natynda el namysyn abyroımen qorǵaımyz degen úmittemiz. Buıyrsa, óz jankúıerlerimizdiń aldynda jeńiske jetip, Kók týymyzdy jelbiretý úshin ba­rymyzdy salamyz, – deıdi B.Ah­metov.

Álem birinshiligine irikteý saıysy osy aqpan aıynyń so­ń­ynda ótpek.

 

Qarlyǵash AQYLBEK,

áskerı jýrnalıst

Uqsas jańalyqtar