DDU nege Qazaqstandy tańdady?

Bul – DDU Eýropalyq óńirlik bıýro­sy­nyń dırektory Hans Klıýgeniń Qazaq­stanǵa alǵashqy sapary emes. Jaýapty laýazym ıesi dıplomatııalyq turǵyda bolsyn, meıli dostyq peıilde bolsyn, bizdiń elimizge degen yqylasy aıryqsha ekenin jasyrǵan emes. Sondyqtan bolar, Hans Klıýge alǵashqy amandasý lebizin «Amal qutty bolsyn! Kórisý qutty bolsyn!» dep qazaqsha bastady.

Eýropalyq óńirlik komıtetiniń Turaqty komıteti dep otyrǵanymyz –eýropalyq óńir deńgeıindegi О́ńirlik dırektorǵa keńes, baǵyt-baǵdar bere­tin, EýroDDU qyzmetiniń odan ári damý saıasaty men negizgi baǵyttaryn aı­qyn­daıtyn DDU-nyń basqarýshy organdarynyń biri. Al endi qazan aıynda DDU Eýropalyq óńirlik komıtetiniń 73-sessııasyn ótkizý úshin halyqaralyq quzyrly uıym nege Qazaqstandy, Astana qalasyn tańdady degen saýalǵa keletin bolsaq, onyń túp-tórkinin sonaý 1978 jyly qabyldanǵan Almaty deklarasııasynan izdegen jón. Oǵan qosa DDU Qazaqstandy áleýmettik qyzmetker men psıholog-mamanyn MSAK júıesine kiriktirgen álemdegi birinshi el dep esepteıdi. Eger muny da mise tutpasaq, sonaý shalǵaıda jatqan DDU-nyń TMD elderindegi bir keńsesi Qazaqstanda ornalasqan.

Sonymen, qazan aıynda Qazaqstanda júzdegen memlekettiń densaýlyq saq­taý salasyndaǵy maıtalmandaryn toǵystyratyn aıtýly oqıǵanyń alǵash­qy daıyndyǵy ispetti jıynda Den­saýlyq saqtaý mınıstri Ajar Ǵı­nııat DDU delegasııasyn quttyqtap, dúnıe­júzilik uıymnyń Eýropalyq óńirlik komıteti Turaqty komıtetiniń oty­ry­sy alǵash ret Qazaqstanda ótip jatqanyna qýanyshty ekenin bildirdi.

Mınıstr bul komıtet Ulybrıtanııa, Ispanııa, Gresııa, Chehııa, Ýkraına syndy Eýropadaǵy 12 eldiń ókilderi qatysatyn Eýropalyq bıýrodaǵy basqarýshy organdardyń biri ekenin eske saldy. Komıtet bazasynda eýropalyq deńgeıde densaýlyq saqtaý salasyndaǵy ózekti máseleler talqylanyp keledi. Komıtette búkil álem boıynsha densaýlyq saqtaý salasynyń jahandyq damý joldaryn talqylaıtyn jetekshi sarapshylar bar.

Qazaqstannyń О́KTK-ge tóraǵalyǵy sheńberindegi kóshpeli jıyny S.Asfen­dııarov atyndaǵy Qazaq ulttyq medısına ýnıversıtetiniń bazasynda ótkenin atap ótken jón. Densaýlyq saqtaý mınıstrligi men DDU Eýropalyq aımaq­tyq bıýrosynyń 2024-2025 jyldarǵa arnalǵan yntymaqtastyǵy aıasyndaǵy mámilesiniń de mańyzdy tustary osy jerde talqylandy.

DDU Eýropalyq óńirlik bıýrosynyń dırektory H.Klıýge aldaǵy qazanda Astana qalasynda ótetin DDU Eýropa­lyq óńirlik komıtetiniń 73-sessııasynda qandaı máseleler kún tártibine shyǵatynyn saralaı kele, el Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevtyń qoldaýy jáne salalyq mekemeniń júrgizip otyr­ǵan jumystary respýblıkamyzdy al­ǵash­qy medısınalyq-sanıtarlyq kómek kórsetýdiń kóshbasshysyna aınaldyryp, ózge elderge jol kórsetýshi bolyp otyrǵanyn atady.

«Qazaqstan – áleýmettik qyzmetker men psıholog-mamanyn MSAK júıesine kiriktirgen álemdegi birinshi el, óıtkeni turǵyndardyń osy mamandarǵa degen suranysy ulǵaıdy. Sondyqtan biz ótken jyly mınıstr Ajar Ǵınııat hanymmen birge Esik qalasynda MSAK boıyn­sha DDU demonstrasııalyq alańyn ashqan edik. Qazirdiń ózinde bul jerde Qyrǵyzstan, О́zbekstan, Tájikstan maman­dary medısınalyq-sanıtarlyq alǵashqy kómek boıynsha tájirıbe almasý jumystaryn bastap ketti. Bıyl Esikke Armenııa men Ázerbaıjan elderiniń de mamandary keledi», deıdi H.Klıýge.

Qysqasy, shalǵaıda jatqan Qazaq­stan­daǵy DDU keńsesiniń aımaqqa tıgizgen paıdasy bar ma degen saýalǵa keletin bolsaq, elimizde birinshi ret mýltıdıssıplınarly brıgadalar quryla otyryp, medısınalyq qana emes, áleýmettik, oǵan qosa psıhologııalyq turǵyda kómekter kórsetile bastaǵan. DDU búginde osynaý bastamany basqa elderge de usynyp otyr. Sol sııaqty otbasylyq dárigerler júıesin engizý de osy yntymaqtastyqtyń jemisi ekenin aıta ketý kerek. Bizdiń zamanymyzda bul da kókeıkesti sıpatqa ıe máselelerdiń qataryna qosyldy.

«Qazirgi tańda ata-analardyń kópshi­ligi balany pedıatrdyń qaraǵanyn qalap turady. Al bizdiń normatıvtik baza­myz pedıatrlyq ýchaskeler ashýǵa ne­mese pedıatr-keńesshi shaqyrtýǵa múm­kindik beredi. Biz DDU usynyp otyrǵan ozyq tájirıbelerge sáıkes den­saýlyq saqtaý salasynyń búkil júıe­­sin halyqtyń yńǵaıyna, talabyna beıim­deýge umtylyp otyrmyz», deıdi A.Ǵınııat.

Karlov ýnıversıtetiniń Birinshi medısına fakýltetiniń ókili, Chehııa Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń sarapshysy Alena Shteflova Qazaqstandy 1978 jyly qabyldanǵan Almaty deklarasııasynan bastaý alatyn MSAK-ty damytýdyń negizin qalaǵan erekshe el dep esepteıdi. Jáne onyń jalǵasy ispetti osydan 5 jyl buryn qabyldanǵan Astana deklarasııasy da búkil álem boıyn­sha medısınalyq-sanıtarlyq alǵash­­qy kómektiń damýyn saraptap, baǵa­­lap bergen. Spıker bul qujattar Eýro­pa elderi úshin de mańyzdy dep bile­di. Bul qujattar MSAK-tyń munan keıingi de damýy men qyzmetine tuǵyr bola alady.

«Osylaısha, bıyl MSAK máselesi men Astana deklarasııasy eki negizgi halyqaralyq is-shara barysynda tal­qy­lanady. Birinshiden, qyrkúıek aıyn­da MSAK máselesi BUU Bas Assam­bleıasy barysynda densaýlyq saqtaý qyzmetterimen jalpyǵa birdeı qamtý jónindegi joǵary deńgeıdegi keńeste talqylanatyny biz úshin mańyz­dy. Doktor Klıýge, osyǵan baılanysty bizdiń óńirdegi MSAK-ty damytýdaǵy kóshbasshylyǵymyzdy eskere otyryp, osy keńeste Qazaqstannyń birlesip tóraǵalyq etýine qoldaý suraımyz»,  dedi A.Ǵınııat.

H.Klıýge óz kezeginde tótenshe jaǵ­daı­larǵa qarsy is-qımyldaǵy elder­diń daıyndyǵy, densaýlyq saqtaý qyzmetterimen jalpyǵa birdeı qamtama­syz etý, sondaı-aq óńirdegi halyqtyń densaýlyǵyn nyǵaıtý men ál-aýqatyn arttyrý sııaqty Eýropa elderindegi densaýlyq saqtaý salasyndaǵy ózekti máseleler boıynsha óńirlik deńgeıde júrgizilip jatqan jumystardy baıandady. Osy oraıda О́ńirlik dırektor eldermen yntymaqtastyqtyń, tehnıkalyq qoldaý kórsetýdiń, oqytý is-sharalaryn ótkizýdiń jáne tájirıbe almasýdyń mańyzyn atap ótti. Sondaı-aq Qazaqstan epıdemııalyq ahýaldy monıtorıngileý men COVID-19 taralýynyń aldyn alýda qarqyndy ári tıimdi jumys júrgizgenine toqtaldy.

Osy arada Qazaqstan 2020 jyldan beri О́KTK múshesi ekenine jáne komıtettiń jumysyna belsendi qaty­syp otyrǵanyna toqtala ketý kerek. 2022 jylǵy qyrkúıekten bastap Qa­zaq­stan О́ńirlik komıtettiń Turaqty komı­tetiniń tóraǵasy ári bul el úshin úlken mártebe ǵana emes, Qazaqstan men DDU arasyndaǵy yntymaqtastyqtyń joǵary deńgeıin aıǵaqtaıdy.

Sonymen, Almatydaǵy kezdesý barysynda О́KTK múshelerine О́ńirlik dırektordyń esebi, Qazaqstannyń densaýlyq saqtaý júıesi, onyń ishinde medısınalyq-sanıtarlyq alǵashqy kómek týraly málimetter usynyldy, tó­tenshe jaǵdaılarǵa den qoıý másele­leri, aldaǵy qazan aıynda Astana qala­synda ótetin DDU Eýropalyq óńir­lik komıtetiniń 73-sessııasy baǵdarla­masynyń jobasy men MSAK jónindegi halyqaralyq konferensııa talqylandy.

Joǵaryda atap ótkendeı, 2023 jyl­dyń 23 qazanynda Astana qalasyn­da Almaty deklarasııasynyń qabyl­danýynyń 45 jyldyǵy men Asta­na MSAK deklarasııasynyń qabyl­danýynyń 5 jyldyǵyna arnalǵan Medısı­nalyq-sanıtarlyq alǵashqy kómek jónindegi halyqaralyq konferensııa ótetinin aıta ketken jón. Oǵan DDU Eýropalyq óńirlik komıtetine múshe 53 memlekettiń ókilderinen bólek, bas-aıaǵy júzdegen eldiń medısına salasyndaǵy aıtýly mamandary keledi.

Konferensııany Qazaqstan Úki­meti men Dúnıejúzilik densaýlyq saq­­taý uıymy birge uıymdastyrady. Kon­ferensııaǵa 100-den asa eldiń, ha­lyqaralyq uıymdardyń ókilderi, densaýlyq saqtaý salasyndaǵy mamandar oflaın jáne onlaın rejimde qatysady.

Qoryta aıtqanda, DDU-nyń álemdik deńgeıdegi jıynynda mártebeli delegasııa ókilderi mańyzdy máseleler mindetti túrde qaralatynyn alǵa tarta kele, bul qaı turǵyda bolsa da Qazaqstanǵa tórtkúl dúnıeniń nazaryn buryp, abyroı men tanymaldylyq ákeletinin aıtady.

ALMATY