Muny Soltústik Qazaqstan oblysynyń ákimdigi «Bizde bári tamasha» degen syńaımen byltyr óńirdiń Tilderdi damytý basqarmasyn jaýyp tastaǵandyǵynyń «nátıjesiniń» biri desek, qatelespespiz. О́ıtkeni jergilikti memlekettik qyzmetshiler ózderine is-qaǵazdaryn eki tilde júrgizý jónindegi talap álsiregenin sezgen soń, orys tilindegi mátinderdi qazaq tiline áleýmettik jeliniń aýdarma qyzmeti arqyly aýdarýdy jetkilikti sanap, memlekettik tildi meńgerýge mán berýdi doǵarǵan sekildi. Olar tipti qazaq mektepterine de qujattardy orys tilinde joldaýǵa kóshipti.
Ádilin aıtsaq, memlekettik til jalǵyz Soltústik Qazaqstan oblysynda ǵana emes, búkil memlekettik qyzmet salasynda orys tiliniń kóleńkesinde qalyp, kemsitilip otyr. Sol sebepti jýyrda Parlament Májilisiniń Samat Musabaev bastaǵan bir top depýtaty Memlekettik qyzmet isteri agenttigine depýtattyq saýal joldap, onda memlekettik ákimshilik laýazymyna ornalasýǵa arnalǵan konkýrsty ótkizý qaǵıdalarynda «Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik tilin bilýge arnalǵan testileýden ótý úshin mán belgilenbeıdi» dep jazylǵanyn synady.
«B» korpýsynyń memlekettik qyzmetke ótý synaǵynda 9 normatıvtik-quqyqtyq akt boıynsha qamtylǵan 130 suraqtyń belgili bir mejesi kórsetilgen. Al memlekettik tilden ótý mejesi aıqyndalmaǵan. Bul memlekettik tilge degen qurmettiń múldem joqtyǵyn kórsetedi. Qazaqstan Respýblıkasynda memlekettik tildi meńgermeı-aq memlekettik qyzmetshi atanýǵa bolsa, ony test suraqtaryna qosyp, kimdi aldap júrmiz? Bizge túsiniksizi – memlekettik qyzmetke qabyldanǵan azamattarǵa beriletin sertıfıkatta «Úmitker Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik tili men zańnamalaryn bilýge arnalǵan testileýden sátti ótti» dep jazylady. Bul anyq kózboıaýshylyq emes pe? Osyǵan oraı, bizdiń usynysymyz – memlekettik qyzmetke qabyldaý kezindegi testileýde qazaq tili esepke alynyp, úmitker memlekettik tilden 100 paıyz oń nátıje kórsetýi kerek degen norma engizilsin», depti májilismender. Jón-aq!
Al osy depýtattyq saýalǵa Memlekettik qyzmet isteri agenttigi bergen jaýappen tanyssaq, qazekemniń «Sen salar da, men salar, atqa jemdi kim salar?» degen sózi eriksiz eske túsedi. Sebebi onda «Qazirgi ýaqytta memlekettik laýazymdarǵa úmitkerler úshin memlekettik tildi meńgerý deńgeıi boıynsha talap joq. О́ıtkeni másele zańnamalyq deńgeıde rettelmegen» delingen. Degenmen atalǵan agenttik «memlekettik qyzmette memlekettik tildiń aıasyn keńeıtý maqsatynda keshendi sharalardy júzege asyryp otyrǵanyn», ıaǵnı byltyrdan bastap Qazaqstan Prezıdentiniń janyndaǵy Memlekettik basqarý akademııasyna joǵary oqýdan keıingi bilim alýshy úmitkerlerge memlekettik tildi orta deńgeıden (V1) tómen emes bilýi boıynsha sertıfıkattarynyń bolýy týraly talap engizilgenin, al bıylǵy jyly úshinshi ret uıymdastyrylýy josparlanyp otyrǵan Prezıdenttik jastar kadrlyq rezervine irikteý kezinde memlekettik tildi bilý negizgi talap retinde bekitilgenin maqtana aıtypty. Alaıda mundaı memlekettik qyzmetshilerdiń basym kópshiligin qamtymaıtyn aýqymy shekteýli sharalar memlekettik tildiń kósegesin kógertýi ekitalaı. Bul rette kóptegen elde, sonyń ishinde kórshiles Reseı Federasııasynda da memlekettik qyzmetke tek memlekettik tildi biletin azamattar alynatyndyǵyn nege eskermeske?
Uzyn sózdiń qysqasy, elimizdiń «Qazaqstan» ataýynyń ózi sana-sezimi, ar-uıaty bar azamattardy qazaq tilin meńgerýdi mindetteýge tıis bola tura, ózgelerge ónege kórsetedi degen memlekettik qyzmetshilerdiń memlekettik tildi bilmeýi – memlekettik qyzmet salasyndaǵy memlekettik deńgeıdegi paradoks. Sondyqtan da Májilis depýtattary endi «atqa jemdi ózderi salǵandaı» is-qımylǵa kóship, qoldanystaǵy zańnamaǵa tıisti túzetý engizý bastamasyn óz qoldaryna alsa ıgi.
