Sammıttiń qurmetti qonaqtarynyń biri -  Obyrdy baqylaý jónindegi halyqaralyq odaqtyń Prezıdenti (UICC), Iordanııa Hanshaıymy Dına Maıred.

Densaýlyq saqtaý mınıstri Eljan Birtanov Dúnıejúzilik Onkologııa salasyndaǵy  kóshbasshylar sammıtin ótkizý platformasy retinde Qazaqstandy tańdaǵan Halyqaralyq odaqqa alǵysyn bildirdi. Sammıt - Qazaqstannyń densaýlyq saqtaý júıesinde mańyzdy tarıhı oqıǵa. Jalpy, bul Ortalyq Azııa aımaǵynda jáne TMD elderi arasynda Onkologııa boınysha  joǵary deńgeıdegi alǵashqy shara. 

Vedomstvo basshysy forýmǵa qatysýshylardyń aldynda birqatar mindet turǵanyn aıtty - bul erte dıagnostıkaǵa qatysty  sheshimdi talqylaý jáne qabyldaý; turaqty damý úshin densaýlyq saqtaý qyzmetteriniń negizgi strategııasy retinde MSAK nyǵaıtý jáne qaterli isikke shaldyqqan naýqastarǵa sapaly ári  aqysyz medısınalyq qyzmet kórsetý.

Mınıstr Qazaqstan 10 jyldan beri  UICC múshesi ekenin jáne onkologııalyq aýrýlarmen kúres máselesi árqashan elimizdiń  áleýmettik saıasatynyń basym baǵyty bolǵanyn eske saldy.  40 jyldan keıin, ıaǵnı  2018 jyly DDSU-ǵa múshe memleketter taǵy da birigip, MSAK jónindegi Astana Deklarasııasyn qabyldap, MSAK maqsatyn  anyqtady. Sol jyly QR Tuńǵysh Prezıdenti Nursultan Nazarbaev jyl saıynǵy Joldaýynda Nur-Sultan qalasynda Ulttyq zertteý onkoortalyǵyn qurýdy tapsyrdy. Onyń maqsaty - onkologııalyq aýrýǵa shaldyqqag naýqastardy sapaly medısınalyq qyzmettermen qamtamasyz etý.  Qazir ortalyqtyń qurylysy júrip jatyr. Bul Orta Azııadaǵy eń iri onkologııalyq ortalyq bolady dep josparlanýda. Sondaı-aq, onkologııalyq aýrýlarmen kúres boıynsha keshendi jospar ázirlendi, ony júzege asyrýǵa 35,1 mlrd teńge bólindi.

Budan basqa, Qazaqstanda sút bezi obyryn, jatyr moıny obyryn, óńesh jáne asqazan obyryn, baýyr obyryn, kolorektaldy obyrdy erte anyqtaý úshin  aqysyz skrınıng júrgiziledi. Onkologııalyq aýrýlarmen kúres jónindegi keshendi jospar aıasynda erler men áıelderge arnalǵan tekserý kabınetteri ashyldy, olardyń sany 539-dan 1284-ke deıin artty. 5 joǵary mamandandyrylǵan radıasııalyq onkologııa ortalyǵy, ımmýnogıstohımııa zerthanalary, onkoortalyqtar dıagnostıkalyq jabdyqtarmen jabdyqtalǵan, psıhologtar men áleýmettik qyzmetkerler de  bar. О́tken jyldan bastap Qazaqstandaǵy  onkologtar  Eýropalyq medısınalyq onkologııa qoǵamynyń (ESMO) usynymdary boıynsha jańartylǵan hattamalar men standarttarǵa sáıkes jumys isteıdi.       Sonymen qatar, Birtanov  mundaı jetistikterge qaramastan, áli de jumys isteý kerektigin atap ótti. Mysaly, halyq arasyndaǵy aqparat áli de tómen bolyp otyr. El turǵyndarynyń tek 25%  ǵana onkologııalyq aýrýlarǵa qarsy skrınıngten ótedi, demek, obyry bar pasıentterdiń 23%  onkologııalyq aýrýlardyń erte kezeńderinde dıagnostıkalanady. Vedomstvo basshysy onkologııalyq aýrýlardy erte kezeńde emdeý ońaıyraq ekenin aıtti. 

- Azamattardyń óz densaýlyǵyna degen áleýmettik jaýapkershiligin arttyrý, densaýlyqty nyǵaıtý jáne aýrýlardy erte anyqtaý boıynsha jumystardy belsendi júrgizý qajet, - dedi ol.

Al medısınalyq qyzmetkerlerdiń, onyń ishinde onkologııa salasyndaǵy  áleýetin arttyrý boıynsha jumystar júrgizilýde. Bas dáriger E. Birtanov aýyldy jerlerdegi  MSAK damýyna kómektesetin  jas dárigerlerge erekshe alǵys bildirdi.

Mınıstr onkologııamen kúres boıynsha taǵy birqatar  usynys jasady. Atap aıtqanda, aldaǵy  2 jylda PET ortalyqtaryn ashý, ıadrolyq dıagnostıkany damytý; telepatologııa jáne telekonsýltasııa júıesin damytý; ońaltýdy jáne pallıatıvtik kómekti damytý; derbestendirilgen molekýlalyq-genetıkalyq testileýdi engizý; onkologııada emdeýdiń ınnovasııalyq ádisterin engizý; sáýlelik terapııa parkin jańartý josparlanǵan. Onkologııalyq qyzmetti qosa alǵanda, jappaı densaýlyq saqtaý qyzmetterimen qamtamasyz etý sharalaryn keńeıtý úshin 2020 jyldyń qańtarynan bastap Mindetti áleýmettik medısınalyq saqtandyrý engizilýde. MÁMS medısınalyq qyzmetterdiń qoljetimdiligin, sapasyn arttyrýǵa jáne beıresmı tólemderdi  tómendetýge yqpal etedi. Elimiz boıynsha MSAK jáne qoǵamdyq densaýlyq saqtaý deńgeıinde obyrmen kúresti qarjylandyrý kólemin  arttyrý mindeti tur. Bul obyrdyń, sondaı-aq basqa da juqpaly emes aýrýlardyń aldyn alýdy jáne erte anyqtaýdy yntalandyratyn bolady.

- Onkologııamen kúreske  memleket pen úkimet basshylarynyń nazaryn aýdarý óte oryndy.  Bul is-shara jahandyq deńgeıde  yqpaldy  tulǵalar men qaterli isikke qarsy kúres salasyndaǵy álem kóshbasshylary ózekti máselelerdi talqylaı alatyn kórsetti, - dep qorytyndylady E. Birtanov.

Dúnıejúzilik sammıt aıasynda qatysýshylar onkologııany anyqtaýdyń túrli tásilderin talqylap qana qoımaı, obyrǵa qarsy kúreske qosqan zor úlesi úshin marapattaý, «Obyr atlasy» úshinshi basylymyn iske qosý jáne Memorandýmǵa qol qoıý rásimi ótedi dep kútilýde.