Polshada kómir daǵdarysy týyndap keledi

Álem • 10 Aqpan, 2020

Polshada kómir daǵdarysy týyndap keledi

35 ret kórsetildi

Polshadaǵy kómir ónerkásibi daǵdarys aldynda tur. Importtalatyn ónimniń quny eldegi ken ornynan shyqqan kómirden áldeqaıda arzan. Nátıjesinde, óndiristiń aýqymy azaıyp barady. Onyń ústine, «jasyl» energetıkaǵa kóńil bólý de otqa maı quıa tústi.

Abaı Otar

Osyǵan baılanysty taıaýda Polshada myńdaǵan adam sherýge shyǵyp, Lazıska-Gýrnedegi ken ornyna baratyn temir joldy jaýyp tastady. Narazylardyń talaby bireý – Reseıden ımporttalatyn arzan kómirge tyıym salý.

Jumysshylardyń alańdaýyna negiz bar. Qazirgi tańda kómir ónerkásibi – eldegi energetıkanyń negizgi kózi. Eýropanyń kóptegen eline jetkiziletin «qara otyn» Polshadan barady. Sondaı-aq osy salada eńbek etetinder sany shamamen 100 myń adam. Alda-jalda kómir óndirisi turalap jatsa, talaı turǵyn jumyssyz qalmaq.

Eýropalyq odaqtyń 2050 jylǵa arnalǵan klımat jónindegi kelisimine sáıkes, uıymǵa múshe memleketter zııandy gaz bóletin otyn túrin qoldanýdan múldem bas tartýy kerek. Alaıda Polsha bul kelisimniń údesine shyǵa almaıtyn sekildi. О́ıtkeni bul salany toqtatý el ekonomıkasyna ońaı tımeıtini aıtpasa da belgili.

Endeshe, Andjeı Dýda bastaǵan sheneýnikter kómir ónerkásibine qol ushyn sozbasa, jaǵdaı ýshyǵa túsýi ábden múmkin. Qazirgi tańda Polshada «qara otynnyń» tonnasyn óndirý úshin 70-80 dollar qarajat ketedi. Al Reseıden keletin kómir tonnasynyń quny – 60 dollar. Osylaısha, ımporttalǵan otyn el aýmaǵynyń túkpir-túkpirine jetkizilip, otandyq kómir taý bolyp shahtalarda jatyr.

Jaǵdaıdyń qanshalyqty kúrdeliligi mynadan baıqalady. Aldyńǵy jyly Polshada 19,3 mıllıon tonna kómir syrttan ákelingen. Byltyr otandyq ken oryndary óndirgen 4,5 mıllıon tonna kómir shahtada qalǵan. Iаǵnı bul kórsetkish 2018 jylmen salystyrǵanda eki esege artypty.

«Polsha kenshiler toby» (PGG) kompanııasynyń kásipodaqtar uıymyn basqarýshy Przemıslav Skýpınniń sózine qaraǵanda, paıdalanylmaǵan kómir kásiporynnyń qarjylyq jaǵdaıyna orasan nuqsan keltirip otyr. Aıta keterligi, PGG – Eýropadaǵy eń úlken kómir óndiretin, 40 myń adamdy jumyspen qamtyǵan alyp kompanııa.

«Jyǵylǵanǵa judyryq» demekshi, ımporttalǵan ónimniń arzandyǵyna aýa temperatýrasy da qosyldy. Byltyr jeltoqsanda Polshada kún jylyndy. Halyq qańtarda da saqyldaǵan aıaz kórgen joq. Munyń bári, árıne, kómir ónerkásibine keri áser etip, ónim kóleminiń azaıýyna ákelip otyr.

Kómirden shyqqan osy daý el prezıdenti Andjeı Dýda bastaǵan «Zań jáne ádildik» ulttyq partııasynyń (PiS) abyroıyna nuqsan keltirmek. О́ıtkeni PiS bılikke kelgende ekonomıkalyq jáne saıası baǵdarlamasynda kómir ónerkásibine erekshe kóńil bóletinin aıtyp, ýáde bergen.

Bıyl mamyrda Polshada prezıdenttik saılaý ótpek. A.Dýda saıası básekede taǵy da baǵyn synap kórmek. Saılaýda jeńiske jetý úshin shahterlerdiń qoldap daýys berýi aýadaı qajet.

El bıligi narazy shahterlerdiń máselesin sheshý úshin baryn salýǵa kirisip ketti. Qazirdiń ózinde ortalyq kómir deposy ashylyp, artylǵan «qara otyn» sonda aparylýda. Atalǵan qoımaǵa mıllıon tonna kómir syıady. Qazirdiń ózinde depoǵa 300 myń tonna ónim jetkizilgen.

Biraq mundaı qadamnyń túıtkildi qalaı sheshetini túsiniksiz. Kómirdi qoımaǵa jetkizý, túsirý, tıeý qunyn qosqanda, onyń tonnasynyń quny joǵaryda aıtylǵan 70-80 dollardan áldeqaıda asyp ketýi múmkin. Qoryta aıtqanda, kómirden shyqqan qara bult Polshanyń basyna úıirilip tur.

Kúnniń mańyzdy jáne ózekti jańalyqtaryn «Egemen Qazaqstan» telegram kanalynan oqyńyz