Ulttyq valıýtamen ashylǵan jınaqtaý depozıtteriniń úlesi ósti

Aımaqtar • 26 Aqpan, 2020

Ulttyq valıýtamen ashylǵan jınaqtaý depozıtteriniń úlesi ósti

59 ret kórsetildi

«Qazaqstannyń depozıtterge kepildik berý qory» (QDKBQ) 2020 jyldyń basynda ulttyq valıýtamen ashylǵan jınaqtaý depozıtteriniń úlesi 8,2%-dy, al jedel salymdar 1,1% -dy quraǵanyn jarııalady.

Gúlbarshyn AITJANBAIQYZY

Qazir ekinshi deńgeıli 16 bank salymshylarǵa jınaqtaý, 8 bank jedel salym depozıtin usynyp otyr. Shetel valıýtasymen ashylǵan jınaqtaý depozıtteriniń úlesi valıýtalyq depozıt portfeliniń 4%-na, jedel salymdar 5%-na para-par. Salymshylarǵa ekinshi deńgeıli 13 bank – jınaqtaý, 12 bank – jedel salym depozıtin ashý múmkindigin bergen.

«Qarjy uıymdaryndaǵy barlyq jınaqtaý depozıtterin zerdelegen kezde olardyń 70%-dan astamy teńgemen saqtalǵany anyqtaldy. Al jedel salymdardyń qurylymynda 77% -y – shetel valıýtasyna, 23%-y – ulttyq valıýtaǵa tıesili boldy. Byltyr ulttyq valıýtamen ashylǵan jınaqtaý depozıtteriniń sany 14 ese ósip, 72 myń shot ashyldy. Onyń 82%-y salym salyp otyrýdy talap etpeıtin, merzimi bir nemese odan kóp jyldy qamtıtyn, paıyzdyq mólsherlemesi joǵary jınaqtaýshy depozıt boldy», – dep habarlady QDKBQ.

Salymshylardy jınaqtaýshy depozıt qyzyqtyratyny burynnan belgili bolatyn. 2019 jyldyń qańtarynda 24 aıǵa jyldyq mólsherlemesi 13,5%-ben ashylǵan jınaqtaýshy depozıttiń tabystylyǵy ınflıasııalyq túzetýlerge qaramastan 8,1%-dy quraǵan.

Ekinshi deńgeıli bank sanynyń qysqarýy depozıt naryǵyna keri áserin tıgizbegen.

Qazir sarapshylar arasynda «Depozıtterde teńgemen saqtalatyn uzaqmerzimdi salymdar teńge baǵamymen tyǵyz baılanysta bolady» degen pikirdi kóbirek aıtyp júr. Ulttyq valıýtanyń baǵamy ósse, bankterde teńgemen saqtalatyn salymdardyń kólemi kóbeıedi. Sebebi bankter klıentterdiń aqshasyn aınaldyryp, paıda tapqysy keledi. Sol úshin uzaqmerzimdi depozıtterdiń paıyzdyq mólsherlemesin joǵary qylyp qoıady eken.

Degenmen tap qazir el azamattarynyń basym bóligi depozıtti ary ketkende 1 jylǵa ashatyny belgili. Sebebi depozıttiń dál osy túri bárine yńǵaıly. Biraq salymshylardyń basym bóligi teńge baǵamynyń qubylmalyǵynan qorqady, salymdaryn shetel valıýtasymen saqtaıdy. Qarjyger Ilııas Isaev salymshylardyń bankterge degen senimi daǵdarysqa qaramastan óskenin aıtady. Tórt jyl buryn bank mindettemesindegi salymdardyń jalpy somasy 58,1 paıyz bolatyn. Alaıda bank depozıtterine balama qarjy quraldary joqtyń qasy. «Qazaqstanda qor naryǵy jetkilikti damymaǵan. Qazaqstanda aqsha saqtaý - úlken problema, qarjy quraldary - tapshy. Bul bank depozıtteriniń ósýine yqpal etip otyr» deıdi qarjyger.

«Qazaqstandyq salymshylardyń jartysy bankterde jatqan aqshasyn alyp qoısa, eldiń bank júıesiniń kúıi qandaı bolmaq?» degen taqyryp ta Úkimet deńgeıinde talqylar máselelerdiń biri. Bul jaǵdaıdy EDB-diń shetelden alatyn nesıeler aǵyny kilt toqtaǵan 2008 jáne 2009 jyldarmen salystyrýǵa bolady. Al ázirshe baǵanyń qymbattaýynan qorǵanýdy uıǵarǵan qazaqstandyqtardyń aqshasy ınflıasııa saldarynan birtindep qunsyzdanyp barady.

«Qarjy salasyn baıaǵyda reformalaý kerek edi. Úkimet «Bizdiń qarjy sektorymyz ilgeri basyp keledi, bankter tıimdi jumys istep jatyr» dep únemi maqtanady. Alaıda bankterdiń daǵdarysta bankter óz mindettemelerin oryndaı almady. Dál qazir teńge depozıtiniń mólsherin qazirgi deńgeıden kóterýge múmkindik bar» deıdi Ilııas Isaev.

«Bank júıesin Parlament qatań qadaǵalaýy tıis» degen pikirdi kópten aıtyp júr. Qazaqstan naryqtyq ekonomıkaǵa kóshken kezde qarjy sektory durys qurylmady.

«Bank qyzmetin negizgi retteýshiniń zań shyǵarýshy organǵa baǵynyshtylyǵy AQSh, Germanııa, Shveısarııa, Gollandııa jáne basqa elderdiń tájirıbesinde bar. Qazaqstanda Ulttyq Bank el Prezıdentine tikeleı baǵynady» deıdi Ilııas Isaev.

ALMATY