Bokstan Qazaqstan erler quramasy lısenzııalyq týrnırge jańadan jasaqtalǵan jáne jas boksshylarmen attanǵan bolsa da, elge 100 paıyzdyq kórsetkishpen oraldy. Ulttyq qura­manyń bas bapkeri Ǵalymbek Ken­jebaev Ammanǵa attanar aldynda BAQ ókilderine bergen suhbatynda: «Olımpıadaǵa 8 salmaqta, tolyq qurammen baramyz degen maqsat bar. Al Ammanda alty lısenzııa utyp alsaq dep josparlap otyrmyz», degen bolatyn.

 Árıne, bas bapker Iordanııaǵa dál sol ýaqytta babynda turǵanymen, halyqaralyq týrnırlerde top jara qoımaǵan jas boksshylardy apara jatqan soń da «aryqtaý» sóılegen shyǵar. Abyroı bolǵanda, barlyq boks­shy Kenjebaevtyń senimin aq­tady. Bas bapkerdiń qaı salmaqtaǵy boksshylarǵa senimdi bolmaǵany bizge beımálim bolǵanymen, biz­­dińshe jeńil salmaqtaǵy ji­gitterden kúdiktengen bolýy múm­kin. О́ıtkeni, qazirgi tań­da Azııada jeńil salmaqta bá­sekelestik óte kúshti. О́z­bekstandy aıtpaǵannyń ózin­de, Qytaı, Úndistan, Taı­­land, Mońǵolııa elde­riniń boksshylarynyń deń­geıi joǵary ekenin ótken álem jáne Azııa chempıonatyndaǵy ná­tıjeler arqyly bilemiz.

Sondyqtan irikteý týrnırine baratyn boksshylardy tańdaý Ǵalym Kenjebaevqa ońaı túspegeni anyq. 52 kılo salmaqta bas bapker jastar ara­synda kózge túsip júrgen Mahmud Sa­byrhanǵa senim artqysy kelgenimen, bap­kerler quramy jas boksshynyń ornyna tájirıbeli Sáken Bıbosynovtyń kan­dıdatýrasyn qoldaǵan. Bıbosynov – sońǵy álem chempıonatynyń qola júld­egeri jáne Prezıdent kýbogy men el spartakıadasynyń jeńimpazy.

Ammandaǵy irikteý týrnırinde Sáken Bıbosynov byltyrǵy álem chempıonatymen salystyrǵanda bir deńgeıde judyryqtasyp shyqty. Onyń bokstasý mánerinde eshqandaı ilgerileýshilikti baıqaı almadyq. Alǵashqy aınalymda qyrǵyzstandyq tájirıbeli boksshy Azat Úsenálıevti jeńgenimen, shırek fınalda qytaılyq Hý Jınhýadan jeńildi. Qosymsha kezdesýde Fılıppın ókili Karlo Paalammen qurlyqtyq týrnırdegi sońǵy joldamany sarapqa saldy. Tóreshilerdiń basym daýysymen je­ńiske jetken (3:2) Bıbosynov áýpi­rimdep júrip Tokıo joldamasyn ıe­lendi.

Ishki básekelestik óte joǵary sanalatyn 57 kılo salmaqta Amman sharshy alańynda  22 jastaǵy Serik Temirjanov judyryqtasty. Álem chempıony Qaırat Erálıev, el chempıonatynyń birneshe dúrkin jeńimpazy, London Olımpıadasyna qatysqan Ilııas Súleımenov sııaqty serkelerdi joldan yǵystyrǵan Temirjanovtyń ónerin bas barmaqpen baǵalaýǵa bolady. Ishki jarystarda jaqsy ná­tıje kórsetkenimen, halyqaralyq týrnırlerde joly bolmaı júr edi. Týr­nırdiń jaýapkershiligin se­zingen S.Temirjanov Olımpıada joldamasyn jeńip qana qoımaı, jarystyń fınalyna deıin jetti. О́ziniń alǵashqy halyqaralyq týrnıri bolsa da, fınalǵa deıin jetý jas boksshy úshin jaqsy nátıje. Deı turǵanymen otandasymyzǵa fınaldyq jekpe-jekte tájirıbe jetispedi. 2019 jylǵy álem chempıony ózbekstandyq Mırazızbek Myrzahalılovqa qarsy ótken aıqasta jerlesimiz qarsylasyna taktıka jaǵynan ese jiberdi. Áıtpese, Temirjanov ózbekten boı jaǵynan da, qolynyń uzyndyǵynan da basym­dyqqa ıe edi. О́zbek boksshysy byl­tyrǵy álem chempıonatynyń shırek fınalynda Qaırat Erálıevti de jeńip ketken edi.

63 kıloda óner kórsetken Zákir Safıýllınniń jeńiske degen erik-jigerine tánti boldyq. Olaı deıtin sebebimiz, boksshy ulttyq quramaǵa ilingen sátten bastap óz salmaǵynyń úzdigi atanýǵa, Olımpııa oıyndaryna barýǵa tyrysty. Safıýllınniń 18-20 jasynan bergi arman-maqsaty, Olımpıadaǵa degen úmiti mine, 33 jasynda aqıqatqa aınaldy. Zákirdiń kóp qurdastary 2016 jylǵy Rıo Olımpıadasynan úmitterin úzgennen keıin qolǵabyn shegege ilgen. Tek Safıýllın ǵana bir ǵajaıyptyń bolaryna sendi. Jáne senimi aldaǵan joq. Onyń ústine bul dodada otandasymyz Olımpıadaǵa barýǵa sońǵy múmkindik ekenin jáne jeńilse de asa eshteńe joǵaltpaıtynyn eskerip, joǵary deńgeıde judyryqtasyp shyqty. Tek jarystyń fınalynda О́zbekstanda týǵan qandasymyz Elnur Ábdiraıymovpen judyryqtasyp, teń deńgeıde ótken aıqasta ese jiberdi. Ázirshe eki boksshy sharshy alańda birinshi ret judyryqtasyp tur. Olım­pııa oıyndarynda jerlesimiz ese qaı­tarady dep senemiz.

«Qazaqtyń salmaǵy» atanyp ketken 69 kıloda óner kórsetetin álem chempıonatynyń eki dúrkin qola júl­degeri Abylaıhan Júsipov jazda ekin­shi Olımpıadasyna barady. Dál qa­zirgi ýaqytta Júsipov óz salmaǵynda quramanyń birinshi boksshysy sanal­ǵanymen, irikteý týrnırdegi óneri jankúıerlerdi qýanta qoıǵan joq. Otandasymyz jarys jolynan moń­ǵolııalyq, taılandtyq boksshylardy shyǵaryp jibergenimen, jartylaı fınalda úndistandyq tájirıbeli boks­shy Vıkas Kırshannan jeńildi. 2011 jylǵy álem chempıonatynyń qola júldegeri fınalda Júsipovke esh múm­kindik qaldyrmady. Abylaıhan Jú­sipov Tokıo Olımpıadasynyń jol­damasymen qatar, týrnırdiń qola júl­desin ıelendi.

Qazaqstandyq boksshylar arasynda ázirshe tuǵyr bıiginen túspeı kele jatqan bir boksshy bolsa, ol – Ábilhan Amanqul. 75 kıloda judyryqtasatyn jambyldyq jampozdyń barǵan jarysynan júldesiz qaıtqan kezi bolmaǵan. Bul joly da otandasymyz kúmis júldeni qanaǵat tutty. Fı­naldyq aıqasta Fılıppın ókili Eýmır Marsıaldan jeńilse de, Ábil­han úshin týrnırdi jaman ótti deýge bolmaıdy. Ol jaraqatyna baılanys­ty birshama úzilisten soń qatarǵa qosylyp, Olımpıada lısenzııasyn enshiledi.

2019 jylǵy álem chempıonatynyń fınalynda kýbalyq qara marjan La Krýzdy jeńgen mańǵystaýlyq Bekzat Nurdáýletov ózine artylǵan senimdi taǵy da tolyq aqtap shyqty. Amman tórinde Bekzat qarsylas shydatpaı, altynnan alqa taǵyp, óz bıigin saqtap qaldy. Jalpy, Nurdáýletov joly bolǵysh jigit eken. Jastar arasynda 81 kıloda judyryqtasqan Bekzat eresekter dýyna qosylǵan soń, birden 91 kıloǵa aýysty. О́ıtkeni ol kezde 81 kılonyń úzdigi Bek Nurmaǵanbet bolatyn. Jankúıer bitkenniń bári 2020 jylǵy Tokıo Olımpıadasyna B.Nurmaǵanbet baryp, 20 jyldan soń jerles aǵasy, marqum Bek­zat Sattarhanovtyń jetistigin qaı­ta­laıdy dep sengen-di. Arada bir jyl ótkende Nurmaǵanbet jaraqat alyp, quramadan shyǵyp qalǵan soń, onyń ornyna álem birinshiligine barǵan Nurdáýletov aıdy aspanǵa bir-aq shyǵardy. Sóıtti de quramanyń bi­rinshi nómiri atanyp, Olımpıada joldamasyna talasýǵa múmkindik aldy. Endi mine, Sattarhanovtyń jetistigin 20 jyldan soń, jerlesi emes, attasy qaıtalaýǵa bir taban jaqyn tur. Bylaısha aıtqanda, Nurdáýletov «Qudaıy bar» bala eken.

Sondaı-aq quramadaǵy táji­rıbeli jigitter de jankúıerlerdi jerge qaratqan joq. 91 kıloda Rıo Olımpıadasynyń kúmis júldesin ıelengen Vasılıı Levıt te altyn júlde oljalap, Olımpıada joldamasyn jeńip aldy. Al asa aýyr salmaqtaǵy qurama kapıtany Qamshybek Qońqabaev jartylaı fınalda joldama máselesi sheshilgen soń, kelesi jekpe-jekke shyqqan joq. Bul jaǵdaıdy boksshy jaraqatyna baılanysty dep túsindirdi. Biraq bul bapkerlerdiń sheshimi bolýy da múmkin degen oı túıdik. О́ıtkeni jartylaı fınalda jeńiske jetse, otandasymyz ejelgi qarsylasy Bahodır Jalolovpen ju­dyryqtasatyn edi. Sońǵy eki fı­nal­dyń ekeýinde de jeńilgen Qoń­qa­baevty bapkerler ázirshe jabyq ustap, Olımpıadada Jalalovty jam­basqa túsirý úshin qoldanǵan taktıka bolýy da ǵajap emes.

Qyzdar básekesinde synǵa tús­ken 5 boksshymyzdyń tek bireýi ǵana senimdi aqtaı aldy. 75 kıloda ju­dyryqtasqan Nadejda Rıabes ázirge jarap tur. 19 jastaǵy sportshy óziniń ekinshi Olımpıadasyna barady. Jastar arasyndaǵy Olımpııa oıyndarynda qola júlde enshilegen otandasymyzdyń endigi armany – eresekter arasyndaǵy Olımpıada chempıony ataný.

Bokstan Olımpııa oıyndarynda Azııa qurlyǵynda Qazaqstanda – 9, Ún­­distanda – 9, О́zbekstanda – 7, Qy­taı­da – 6, Iordanııada – 5, Aýs­­tra­lııa­da – 5, Taıpeıde – 4, Taı­landta – 4, Japonııada – 3, Ońtústik Ko­reıada –  2, Fı­lıppınde, Iranda, Tá­jikstanda –  2, Ja­ńa Zelandııa, Mońǵolııa, Vetnamda 1 jol­damadan bar.