Kókshetaý uly Abaıdy ulyqtady

Dana Abaıdyń shyǵarmalaryn urpaq sanasyna qapysyz jetkizý maqsatynda otandyq jáne shetel ǵalymdardyń basyn qosqan konferensııa jumysyn ýnıversıtet rektory Marat Syrlybaev ashyp, júrgizip otyrdy. Ol óziniń alǵy sózinde Abaıdyń qazaq qoǵamynda dara tulǵa, ǵulama oıshyl, aqyn, aǵartýshy, ulttyń jańa ádebıetiniń negizin qalaýshy, aýdarmashy, kompozıtor retinde el tarıhynda óshpes dara izin qaldyrǵan danyshpan tulǵa ekenin aıta kele, Abaıdyń eshkimge uqsamaıtyn ǵajaıyp qasıeti – onyń máńgi eskirmeıtindigi, shyǵarmalarynyń keshe jazylǵan óleńdeı sııasynyń keppeı turatyndyǵyn tilge tıek etti.  

Plenarlyq otyrysta sóz alǵan Aqmola oblysynyń ákimi Ermek Marjyqpaev pandemııaǵa baılanysty onlaın formatta ótkizilip otyrǵan sharaǵa Túrkııa, Reseı, Qyrǵyzstan jáne Belorýssııa elderiniń ókilderi men elimizdiń bedeldi ǵalymdarynyń qatysýy ult maqtanyshy Abaıǵa degen, onyń baı murasy men danalyǵyna degen qyzyǵýshylyqtyń jyldan-jylǵa artyp kele jatqanyn kórsetetinin atap ótti.

–Bıyl jalǵyz qazaq eli ǵana emes, barsha álem jurtshylyǵy qazaq halqynyń uly perzenti, aqyn, fılosof jáne oıshyl Abaı Qunanbaıulynyń 175 jyldyǵyn memlekettik jáne halyqaralyq deńgeıde atap ótýde. Elbasy Nursultan Nazarbaev «Abaı kúlli adamzattyń rýhanı sardarlarynyń biri» degen edi. Abaı tulǵasy – eskiniń sońy men jańanyń basyn jalǵaǵan altyn kópir ekendigin aıtty. Bul týyndy, jyl basynda uly qalamgerdiń mereıtoıy aıasynda Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń «Abaı jáne HHI ǵasyrdaǵy Qazaqstan» atty maqalasynyń laıyqty jalǵasy ispettes, – deı kele, oblys ákimi odan ári Abaıdyń álemdik mádenıettegi mańyzdylyǵyna toqtaldy.

Konferensııa barysynda ǵalymdar Abaıdyń álem ádebıetindegi bıik ornyn erekshe atap ótti. Ankara áleýmettik ǵylymdar ýnıversıteti Túrki álemi ınstıtýtynyń saıası ǵylymdar fakýlteti halyqaralyq qatynastar bóliminiń dırektory Merıem Hakım Abaı Qunanbaevty tek qana aqyn jáne aǵartýshy retinde dáripteý jetkiliksiz, Abaı zııaly, aǵartýshy, danyshpan, el aǵasy jáne qazaq tili men ádebıetiniń maıtalman klassık tulǵasy degen pikir bildirdi.  

–Qyrǵyz pedagogıkasynda bala tárbıeleýde Abaıdyń qara sózderi keńinen qoldanylady. Abaı atamyz qara sózinde qazaqtardy ǵana emes, sonymen qatar qyrǵyzdar jóninde aıtqandaı kórinedi. Sebebi, qolynda qyzmeti barlarǵa qoshemet qylý, birin-biri kórealmaýshylyq bizdiń qoǵamda da bar. Abaı jastar tárbıesine erekshe kóńil bólgen. «Ata-anaǵa kóz qýanysh», «Zaman aqyr jastary», «Segiz aıaq» óleńderinde jastardy ádepti, sabyrly, shydamdy bolýǵa, sóz qadirin bilýge, eńbek etýge shaqyrady, – deı kele qyrǵyzstandyq pedagogıka ǵylymdarynyń doktory Kyıalbek Akmatov ústimizdegi jyly Abaıdyń qara sózderi qyrǵyz tilinde kitap bolyp jaryqqa shyqqanyn, qazirgi tańda jappaı oqylyp jatqanyn aıtyp ótti.

Halyqaralyq ǵylymı-tájirıbelik konferensııa óte mazmundy, tyńdaǵan qaýymǵa tereń oı salǵan deńgeıde ótti.

Kókshetaý qalasy