Birinshi bolyp Qazaqstan daǵdarystan shyǵady: EDB 2021 jylǵa boljam jasady

Ekonomıka • 27 Qarasha, 2020

Birinshi bolyp Qazaqstan daǵdarystan shyǵady: EDB 2021 jylǵa boljam jasady

25 ret kórsetildi

Eýrazııalyq damý banki Qazaqstan, Qyrǵyzstan, Reseı, Armenııa jáne Belarýs elderi ekonomıkasynyń 2021 jyly qalaı bolaryn boljaǵan taldaýlaryn usyndy, - dep habarlaıdy Egemen.kz

Abaı QAZBEKULY

Banktiń boljamynsha, keler jyly EDB qatysýshylarynyń barlyǵynda ósim baıqalmaq. Halyqaralyq qarjy ınstıtýtynyń boljaýynsha, 2021 jyldyń ekinshi toqsanynda shekteý sharalarynyń alynyp tastalýy ekonomıkanyń qaıta óristeýine jol ashady. EDB bas ekonomısti Evgenıı Vınokýrovtyń, aıtýynsha EAEO elderiniń arasynan birinshi bolyp Qazaqstan ekonomıkalyq ahýaldy qalpyna keltirip, daǵdarysqa deıingi ósim deńgeıine jetedi.

– Ártúrli ekonomıkadaǵy memlekettik qoldaý sharalary da ártúrli. Eń salmatqy paket Qazaqstanda. Reseıdiki de birshama joǵary. Mundaı sharalar óz jemisin berdi – ekonomıkany tym qatty tyǵyryqqa tirelýden saqtap qaldy. Sondyqtan keler jyly da tez qalpyna kelýge múmkindik bermek, – deıdi Vınokýrov.

Alaıda Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaq elderiniń barlyǵy derlik qaryzdyq qıyndyqqa dýshar bolǵan. Sol sebepti, olar memlekettik qaryzdyń JIО́-ge qatynasyna muqııat nazar aýdaryp, bıýdjet turaqtylyǵyna basa mán berýi tıis deıdi sarapshylar. EDB elderdi taldaý ortalyǵynyń jetekshisi Alekseı Kýznesovtyń aıtýynsha, JIО́ 2019 jyldyń sońynda 1,7 paıyzǵa ósse, 2020 jyldyń sońyna qaraı 3,8 paıyzǵa quldyrap ketken.

Biraq bul kórsetkish barlyq elde birdeı emes. 2020 jyldyń sońy boıynsha Qyrǵyzstanda 7,5 paıyzǵa quldyrasa, Armenııada – 6,4, Qazaqstanda – 3, Belarýsııada – 1,5 paıyzǵa tómen ketken. 2019 jyly ekonomıka ósimi Reseıde – 4, Tájikstan 7,5 paıyzǵa quldyraǵan.

– Memlekettik qoldaý paketteri birqatar elderde JIО́ quldyraýyn shamamen 2-3 paıyzǵa beıtaraptandyrýǵa múmkindik berdi. Qazaqstandaǵy daǵdarysqa qarsy qoldaýdyń keń aýqymdy paketi shamamen 6 trln teńge. Bul JIО́-niń 8,4 paıyzy. Osy qoldaýdyń arqasynda JIО́ shyǵyndary bıyl 2 paıyzǵa azaıdy, – deıdi aǵa taldaýshy Aıgúl Berdiǵulova.

Degenmen keler jyly qatysýshy-elder úshin syrtqy suranys óse túspek. 2021 jyly Urals markaly munaıynyń ortasha baǵasy barreline 49 dollar bolady dep boljanyp otyr. 2020 jyly bul munaı barreline 41 dollar bolǵan edi. Sonymen qatar munaı baǵasynyń ósýi jáne ınvestorlardyń qaýipti aktıvterge degen qyzyǵýshylyǵynyń qalpyna kelýi qatysýshy-elderdiń valıýtalarynyń nyǵaıýyna da septigin tıgizbek. Teńgeniń ortasha kýrsy – 423,8, rýbl – 74,5, som – 83,2, belarýs rýbli – 2,61, tájik somonıi – 11,6, armıan dramy – 492 deńgeıinde bolady dep boljanǵan.

Sarapshylardyń baǵalaýynsha, ınflıasııa 2021 jyly barynsha baıaýlaıdy. Armenııada tutynýshylyq baǵa ındeksiniń ósý qarqyny 2020 jyldyń sońyndaǵy 1,2-den 1,1 paıyzǵa, Belarýsııada – 6,4-ten 5,5 paıyzǵa, Qazaqstanda – 7,3-ten 5,3 paıyzǵa, Qyrǵyzstanda – 6,5-ten 5,2 paıyzǵa, Reseıde – 4,2-den 3,5 paıyzǵa, Tájikstanda – 8,5-ten 5,3 paıyzǵa tómendeıdi.

Aıgúl Berdiǵulovanyń sózinshe, salyq-bıýdjettik faktory bıyl Qazaqstan ekonomıkasyna úlken kómegin tıgizgen. Bul kelesi jyly da mańyzdy faktor retinde qala beredi. Degenmen bári de indettiń beti qaıtýyna baılanysty bolmaq deıdi sarapshylar. Eger ınfeksııa taralýy toqtamasa jáne vaksınanyń qoldanysqa engizilýi keshiktirilse, onda ekonomıkalyq shyǵyndar boljamdy ssenarııden áldeqaıda asyp túsýi yqtımal.

ALMATY

Kúnniń mańyzdy jáne ózekti jańalyqtaryn «Egemen Qazaqstan» telegram kanalynan oqyńyz