Búgin «Aman-saýlyq» qoǵamdyq qory ınfeksııalyq emes aýrýlardyń qaýip faktorlarynan týyndaǵan zııandy azaıtý jónindegi «Densaýlyq» qaýymdastyǵynyń qurylǵanyn jarııalady. Onyń negizgi mindeti-árkimniń densaýlyqqa quqyǵyn iske asyrý, dep habarlaıdy Egemen.kz

О́mir sapasy men onyń uzaqtyǵy densaýlyqqa tikeleı táýeldi. Densaýlyq kóbinese biz jeıtin jáne ishetin nársege, ómir saltyna, sondaı-aq medısınalyq qyzmetterdiń sapasy men qol jetimdiligine baılanysty.
«Densaýlyq» qaýymdastyǵyn qurýdyń bastamashysy «Aman-saýlyq» QQ prezıdenti, densaýlyq saqtaýdy uıymdastyrýshy dáriger, Naýqastardyń qaýipsizdigi jáne quqyqtaryn qorǵaý jónindegi halyqaralyq bastamanyń múshesi Baqyt Túmenova boldy.
«Álemdik tájirıbe zııandy azaıtý strategııasy arqyly densaýlyqqa qaýipti azaıtý úshin kúsh pen tájirıbeni biriktirýdiń mańyzdylyǵyn kórsetedi. Sondyqtan Qazaqstanda ınfeksııalyq emes aýrýlardyń qaýip faktorlarynyń zııanyn azaıtý máselelerimen maqsatty túrde aınalysatyn «Densaýlyq» qaýymdastyǵyn quratyn kez keldi dep oılaımyn. Bul ǵalymdar, medısına qyzmetkerleri, bıznes, buqaralyq aqparat quraldary men ÚEU odaǵy bolady. Qaýymdastyqtyń qyzmeti densaýlyqqa zııandy azaıtý strategııasyn ázirleýge, halyq arasynda durys ómir salty men salaýatty ádetterdiń mańyzdylyǵyn nasıhattaýǵa, aýrýlardyń aldyn alýǵa, sondaı-aq memlekettik organdarmen, qazaqstandyq jáne sheteldik uıymdarmen, ǵylymı qoǵamdastyqtarmen áriptestik qatynastardy jolǵa qoıýǵa baǵyttalatyn bolady. Sarapshylar men tájirıbeli dárigerlerdi, ǵalymdardy, bıznes pen ÚEU ókilderin yntymaqtastyqqa shaqyramyn», dedi Baqyt Túmenova.
Kóptegen juqpaly emes aýrýlardyń ishinde DDU ólim-jitimniń joǵary deńgeıine baılanysty eń qaýipti 4 túrdi anyqtaıdy: júrek-tamyr aýrýlary, mysaly, júrektiń ıshemııalyq aýrýy jáne ınsýlt, onkologııalyq aýrýlar, ókpeniń sozylmaly respıratorlyq aýrýlary jáne qant dıabeti. Jaman ádetter de osy aýrýlardyń damý qaýpine ákeledi: maskúnemdik, nashaqorlyq, temeki shegý, durys tamaqtanbaý jáne kóp qozǵalmaý.
Bir sátte adamdardyń jaman ádetterin ózgertý múmkin emes, sondyqtan zııandy azaıtý strategııasy búkil álemde tıimdi júzege asyrylady. Bul ár adamnyń densaýlyǵyn saqtaýǵa baǵyttalǵan jáne densaýlyqqa zııandy minez-qulyqqa tyıym salýǵa emes, zııandy saldardy azaıtýǵa jáne minez-qulyqty qaýipsiz etip ózgertýge baǵyttalǵan tásil.
2017 jyldyń mamyr aıynda «Aman-saýlyq» QQ bazasynda IEA táýekel faktorlaryn tómendetý boıynsha jumys toby quryldy, onyń quramyna Baqyt Túmenova bastaǵan respýblıkanyń saraptamalyq qoǵamdastyǵy men memlekettik organdarynyń 11 ókili kirdi.
3,5 jyl boıy jumys tobynyń músheleri baspasóz konferensııalary men áleýmettik aksııalar ótkizdi, IEA problemalarynyń zamanaýı tásilderi men sheshimderin talqylady. Olar sondaı-aq baspasózde belsendi sóz sóıledi, halyqaralyq konferensııalarǵa qatysty, halyqaralyq tájirıbeni zertteı otyryp, óz zertteýlerin júrgizdi, Úkimetke taldaý jazbalaryn daıyndady. Sondaı-aq, osy kezeńde Reseı, Ýkraına, Qyrǵyzstan, Armenııa, Ulybrıtanııa, Avstralııa, Avstrııa, Izraıl jáne Amerıkanyń halyqaralyq ǵylymı qoǵamdastyqtarymen seriktestik ornatyldy.
Top sarapshylary «Infeksııalyq emes aýrýlardyń qaýip faktorlarynan bolatyn zııandy azaıtý tujyrymdamasy» jobasyn ázirlep, usyndy. Ol QR Densaýlyq saqtaý salasyn damytýdyń 2016-2019 jyldarǵa arnalǵan «Densaýlyq» memlekettik baǵdarlamasy aıasynda densaýlyq saqtaý salasyndaǵy memlekettik saıasattyń mindetterin tıimdi iske asyrýdyń quraly bolyp tabylady.
Jumys tobynyń músheleri óz zertteýlerin júrgizdi. Onda aǵymdaǵy jaǵdaıdy jáne qazirgi úrdisterdi taldaý negizinde zııandy azaıtý tujyrymdamasyn is júzinde iske asyrýdan yqtımal ekonomıkalyq tıimdilikke baǵa berildi. Esepteýler zııandy azaıtý strategııasynyń qaǵıdattaryn qoldanǵan kezde memleket 2019-2030 jyldar aralyǵyndaǵy kezeńde 387,1 mlrd teńgeni nemese jyl saıyn 38,71 mlrd. teńgeni únemdeı alatynyn kórsetti.
Negizinen, zııandy azaıtý strategııasy – bul adamdar óz densaýlyǵyna qatysty máselelerdi sanaly jáne jaýapkershilikpen qabyldaýy úshin halyqty densaýlyqqa tónetin qaýipter týraly aqparattandyrýǵa baǵyttalǵan profılaktıkalyq jumys. Ony belsendi qoldaný bolashaqta deni saý ult qalyptastyrýǵa ǵana emes, sonymen birge memleketke el bıýdjetine túsetin aýyrtpalyqty edáýir jeńildetýge de kómektesedi.
ALMATY
Qostanaı oblysynyń ákimi 100 jastan asqan ájelerdi quttyqtady
Aımaqtar • Búgin, 20:41
Mańǵystaýda stomatologııalyq klınıkaǵa shabýyl jasady
Aımaqtar • Búgin, 20:05
Qazaqstannyń qaı aımaqtarynda joldar ashyldy
Aımaqtar • Búgin, 19:21
Japonııa halqy Olımpıadanyń ótýine qarsy sherýge shyqty
Álem • Búgin, 18:47
Elordalyq sportshylar qarttar úıindegi analardy quttyqtady
Aımaqtar • Búgin, 17:57
Shymkentte tártip buzǵan qoǵamdyq tamaqtaný oryndary anyqtaldy
Aımaqtar • Búgin, 16:45
Atyraýda shaǵyn nesıe keńsesinen 400 myń teńgeni tonap ketti
Aımaqtar • Búgin, 15:30
Nur-Sultanda kópbalaly analardyń 5 qabattan qulaǵany ras pa?
Aımaqtar • Búgin, 14:48
AQSh-ta COVID-19-qa qarsy 2,9 mıllıon vaksına salyndy
Álem • Búgin, 14:07
Qyzylordada 1000 otbasyǵa azyq-túlik sebeti taratyldy
Aımaqtar • Búgin, 12:38
Atyraýlyq oqýshy AQSh ýnıversıtetiniń grantyn ıelendi
Aımaqtar • Búgin, 12:21
Salǵyrt qurylys kompanııalaryn qara tizimge engizemiz - Altaı Kólginov
Aımaqtar • Búgin, 11:47
Shetelden 307 azamat PTR anyqtamasyz ushyp keldi
Qazaqstan • Búgin, 10:49
Sport • Búgin, 10:10
Qostanaı qazaq teatry kórermenderimen qaıta qaýyshty
Aımaqtar • Búgin, 09:47
Jansaı Smaǵulov kúmis medaldi ıelendi
Sport • Búgin, 09:37
Pnevmonııanyń 52 jáne 3 ólim jaǵdaıy tirkeldi
Qazaqstan • Búgin, 09:27
Elimizde 568 adam koronavırýstan jazylyp shyqty
Koronavırýs • Búgin, 09:18
Elimizde bir táýlikte qansha adam vırýs juqtyrdy
Koronavırýs • Búgin, 09:07
Sport • Keshe
Elimizde alǵash ret «Domalaq ana» operasy sahnalandy
Aımaqtar • Keshe
ShQO aýmaǵynda shekteý sharalary 20 naýryzǵa deıin uzartyldy
Aımaqtar • Keshe
SQO polısııasynda 374 qyz-kelinshek qyzmet atqarady
Aımaqtar • Keshe
Qostanaılyq «Tobyl» Qazaqstan sýperkýbogyn jeńip aldy
Aımaqtar • Keshe
Almatynyń ortasyndaǵy kóshe opyrylyp qaldy
Aımaqtar • Keshe
Teńiz kenishindegi bes avtobýs órtiniń sebebi anyqtaldy
Aımaqtar • Keshe
Boksshylar ázirge tórt qola aldy, taǵy ekeýi fınalda
Sport • Keshe
Taraz qalasynda 135 otbasy baspanaly boldy
Aımaqtar • Keshe
Jansaı Smaǵulov júldege talasady
Sport • Keshe
Almatynyń bas sanıtary Jandarbek Bekshın jańa qaýlyǵa qol qoıdy
Aımaqtar • Keshe
Ekologııa mınıstrligi Qaraǵandydaǵy arystan jóninde pikir bildirdi
Aımaqtar • Keshe
8 naýryz kúni hokkeıden balalar týrnıri ótedi
Aımaqtar • Keshe
Elordanyń Dostyq úıinde 8 naýryzǵa oraı qaıyrymdylyq aksııasy ótti
Aımaqtar • Keshe
Sport • Keshe
Oraldyq magıstranttar qazaq ádebıetin oqıdy
Aımaqtar • Keshe
Álem elderindegi koronavırýsqa qatysty ahýalǵa sholý
Álem • Keshe
Qazaqstannyń qaı óńirleri «sary» aımaqta tur
Qazaqstan • Keshe
Dzıýdodan Parıjdegi týrnır Qazan qalasyna aýystyryldy
Sport • Keshe
Atyraý oblysynda gazdan ýlanǵan tórt adam qaıtys boldy
Aımaqtar • Keshe
Aımaqtar • Keshe
Teńiz kenishinde 5 avtobýs otqa orandy
Aımaqtar • Keshe
Pnevmonııanyń 42 jáne 2 ólim jaǵdaıy tirkeldi
Qazaqstan • Keshe
Qazaqstanda koronavırýstan jazylǵandar sany 200 myńnan asty
Qazaqstan • Keshe
О́tken táýlikte 832 adamnyń koronavırýs juqtyrǵany anyqtaldy
Qazaqstan • Keshe
Qazaqstan men О́zbekstan medısına salasynda yntymaqtastyqty nyǵaıtady
Medısına • 05 Naýryz, 2021
Almatyda jaýyn-shashyn saldarynan kólikterdi aǵash basyp qaldy
Aımaqtar • 05 Naýryz, 2021
Qazaqstannyń 7 oblysynda aýa raıyna baılanysty eskertý jarııalandy
Aýa raıy • 05 Naýryz, 2021
Kóktemdegi UBT 10-naýryzda bastalady
Bilim • 05 Naýryz, 2021
Úkimette «Nur Otan» partııasynyń saılaýaldy baǵdarlamasyn iske asyrý jónindegi shtabtyń otyrysy ótti
Úkimet • 05 Naýryz, 2021
Almatyda «Jyl qusy-2021» kórmesi bastaldy
О́ner • 05 Naýryz, 2021
Ashyq qosymshasy arqyly tekseriletin JSN málimetteri qaıda jiberiledi
Qoǵam • 05 Naýryz, 2021
Eki-aq tórti bar eken, qalǵanynyń bári bes...
Aımaqtar • 05 Naýryz, 2021
Ár sala úzdikterine qurmet tanytty
Aımaqtar • 05 Naýryz, 2021
Almaty taýlarynda qar kóshkini júredi
Ekologııa • 05 Naýryz, 2021
Jańa maýsymda jergilikti oıynshylarǵa senim artty
Aımaqtar • 05 Naýryz, 2021
AQSh-tyń eki shtatynda betperde taqpaýǵa ruqsat etildi
Álem • 05 Naýryz, 2021
«Qoǵamdyq baqylaý týraly» zań jobasy jarııalandy
Qoǵam • 05 Naýryz, 2021
Aldaǵy 9 naýryzda Bas sanıtardyń jańa qaýlysy kúshine enedi
Medısına • 05 Naýryz, 2021
Atyraýda túrmedegiler týysymen eki táýlikke kezdese alady
Aımaqtar • 05 Naýryz, 2021
Elordalyqtar aqpan aıynda MÁMS-ke 3,2 mlrd teńgeden asa jarna aýdardy
Aımaqtar • 05 Naýryz, 2021
Nurlan Ermekbaev reseılik áriptesi armııa generaly Sergeı Shoıgýmen telefon arqyly sóılesti
Qoǵam • 05 Naýryz, 2021
Aımaqtar • 05 Naýryz, 2021
Bıyl Jańaqorǵan aýdanynan kún elektr stansııasy paıdalanýǵa beriledi
Aımaqtar • 05 Naýryz, 2021
Almatyda gashısh satqan azamat ustaldy
Qoǵam • 05 Naýryz, 2021
«Qazaqaltyn» kenishinen 122 mln teńgeniń altyny urlandy
Aımaqtar • 05 Naýryz, 2021
Uqsas jańalyqtar