Pandemııa bastalǵaly otandyq kınoındýstrııanyń qarqyny aıtarlyqtaı báseńdep qalǵany ras. Ásirese, jumys isteýin toqtatqan kınoteatrlar bıznestegi eń kóp zardap shekken sala boldy.

Kınoóndiris túgeldeı shyǵynǵa ushyrady
Mamandar koronavırýs qurbanyna aınalǵan kınoteatrlarǵa belgili bir deńgeıde qoldaý kórsetilýi kerektigin aıtyp dabyl qaǵyp otyr, óıtkeni kınoteatr – otandyq kınematografııa salasynyń qan tamyry. Orta eseppen, byltyr elimizde 368 kınozaly bar 102 kınoteatr jumys istep kelgen-di. Bıyl iske qosylǵan 89 kınoteatr karantın shekteýlerinen qaıta jabyldy, onyń ishinde naryqtaǵy eń iri segment sanalatyn Almaty men Nur-Sultan qalalaryndaǵy 31 kınoteatr jumysyn toqtatty.
Bul rette Chaplin Cinemas kommersııalyq dırektory Dmıtrıı Kırıenkonyń aıtýynsha, alǵashqy lokdaýnnan kompanııa 90 paıyz bankrotqa ushyraǵan.
«Shamamen 10 aı jumys istegen joqpyz, eger taǵy bir aı osy kúıde qalsaq, saldary qaıtymsyz bolar edi. Kompanııanyń kóptegen mindettemeleri, birshama qyzmetkerleri bar. Olardy budan ári ustap qalý múmkin emes. Biz úshin qorqynyshtysy, bıliktiń qyzmetti toqtatý týraly sheshimi qandaı krıterıılerge negizdelgenin sońyna deıin túsine almaı kelemiz. Men tek kınoteatrlar úshin ǵana alańdamaý kerektigin buryn da aıttym. Elimizde kınokórsetilim salasynda 10 myń adam jumys isteıdi delik, biraq kadr syrtynda jumys isteıtin taǵy 10 myń adam bar – mýzykanttar, sýretshiler, ssenarıster, rejısserler, túgel beksteıdj. Olardyń barlyǵyna otbasyn asyraýy kerek. Al kınoteatrlardyń jumysyn shekteý týraly aıtqanda túgeldeı kıno salasynyń toqyraýy jaıynda sóz qozǵalyp jatyr degen sózdep uǵyný kerek», deıdi Dmıtrıı Kırıenko. Al Kinopark-Kinoplexx Theatres bas dırektory Almaz Maldybaev koronavırýs kesirinen kınoóndiris salasy túgeldeı shyǵynǵa ushyrap otyrǵandyǵyn, oǵan qosa órkendep-ósýine ondaǵan jyldar jumsalǵan mádenıet pen óner salasyna qıyn tıip turǵanyn jetkizdi.
«Kıno salasyndaǵy basty tabys kózi kınoteatrlar ekeni belgili nárse. Eger kınoteatrlar joıylsa, fılmderdi kórsetetin alań qalmaıdy. Qazir ózge elderde kınony strımıng alańdarynda usynyp jatyr. Biraq alǵashqy aıdan-aq shyǵyndardy aqtamaıtynyn kórsetti. Sondyqtan Universal, WaltDisney kompanııalary premeralaryn keıinge shegerip, strımıng arnalarǵa bermeýdi sheshti. Iri kompanııalar mundaı sheshimge qalaı keldi? Bul tek Qazaqstanda ǵana emes, álemde kınoteatr alańdarynyń óte qajet ekendigin kórsetip otyr. Al strımıng, onlaın-taratý, televızııa salalary ekinshi deńgeıde», deıdi Kinopark-Kinoplexx Theatres bas dırektory Almaz Maldybaev.
Otandyq kınoteatrlar jelisi qurylýy tıis
Joǵaryda atalǵan máselelerdi belgili kınorejısserler de rastap otyr. Olar qazaqstandyq kınokontentke endi ǵana bet buryp kele jatqan kórermenniń qaıtadan sheteldik fılmge den qoıǵandyǵyn, sondaı-aq bizdiń kınorejısserlerdiń túsirilim jumystaryn qandaı jaǵdaıda ótkizýge májbúr bolyp otyrǵandyqtaryn da aıtyp ótti. Bul rette belgili kınorejısser Rashıd Nuǵmanov memlekettik kınoprokat máselesiniń toqyraýy týraly aıta kelip, otandyq kıno salasyna áli de jan-jaqty izdenis qajet ekendigin jetkizdi. «Qalaı bolǵanymen kınony biz ózimiz úshin shyǵarmaımyz ǵoı. Bul – ujymdyq ári kópshilik óner. Osyǵan baılanysty, ssenarıılerdiń sapasyn arttyryp, kórermenniń nazaryna usyný qajet», deıdi ol. Osyǵan jalǵas pikirdi qozǵaǵan kınorejısser Abaı Qarpyqov mádenıetti adamdar retinde otandyq kontentti qorǵaýymyz kerektigin aıtyp otyr. «Túsinesiz be, kınoteatrlardyń aman qalýy – búkilálemdik másele. Sebebi ol qýatty kınoteatrlar men jalǵa berý jelileri damyǵan kıno derjavalary – AQSh, Úndistan, Qytaıdan bastaý alady. Rejısser ári prodıýser retindegi meniń ýaıymym tek osy ǵana. Negizgi qorytyndy óte qarapaıym – pandemııa aıaqtalǵannan keıin bolashaq týraly oılanýymyz tıis. Halyqqa otandyq fılmderdi kórsetý kerek, ol úshin otandyq kınoteatrlar jelisi qurylýy tıis», degen rejısser memlekettiń bul salaǵa qoldaý kórsete qoıýy ekitalaı degen kúmánin bildirdi.
Kınoóndiristi qutqarýdaǵy memlekettiń róli
Karantınsiz-aq ózimiz túsirgen qazaq tilindegi fılmderdi kınoteatrlardan kórsete almaı, kóre almaı zar jylap júretinbiz. Endi uzaqqa sozylǵan karantın shekteýlerinen soń otandyq fılmder kınoteatr esiginen syǵalaı da almaı qaldy deýge bolatyn shyǵar. Al mundaı jaǵdaıda fılm túsirýshiler úshin qandaı da bir jańa jobalar shyǵarýdyń máni qalmaı otyr. Bul saladaǵy mamandar kınoteatr salasy memleketten basqa eshkimge úmit arta almaıtyndyǵyn, memlekettiń shekteý týraly sheshimderiniń kesirinen sala qarjylyq qıyn jaǵdaıǵa ushyrap otyrǵanyn aıtyp otyr. «Kınoteatrlardy jabýǵa bolmaıdy. Oryndardy shekteýge, seanstar sanyn azaıtýǵa bolatyndyǵyn ózge elderdiń tájirıbesi kórsetip otyr. Al tolyǵymen jabý – kıno jelisiniń joıylýy degen sóz. Kınoteatrlarda aýa aıdaý júıesi jaqsy, barlyǵy iske qosylǵan, qalypty jaǵdaıda ár seanstan keıin zalalsyzdandyrý sharalary júrgiziledi. Men buǵan túbegeıli qarsymyn. Otandyq kınony kórsetkenderi úshin kınoteatrlarǵa yntalandyrý sharalaryn engizý, salyqtardy azaıtý syndy jeńildikter kerek. Reseıde ulttyq fılmderdi shyǵarý jáne paıdalaný qyzmetteri qunǵa qosylatyn salyqty tóleýden bosatylady. Az ǵana qarajat kınematografıstiń qaltasyna qaıtyp, jumysyn odan ári jalǵastyrýǵa, jańa jobalardy shyǵarýǵa kómektesedi», deıdi rejısser Rashıd Nuǵmanov.
Oqyrman nazaryna sala ketsek, 2021 jylǵy alǵashqy toqsanda 112 jańa fılm kórsetildi. Onyń ishinde qazaqstandyq – 9 (8%), reseılik – 26 (23%), sheteldik – 77 (68%) fılm kórermen nazaryna usynyldy. Qalyptasqan jaǵdaıǵa baılanysty Gollıvýdtyń iri kompanııalarynyń relızderi toqtatylyp, jetekshi prodıýserlik kompanııalar da óz ónimderin kınoteatrlarǵa berýden bas tartty. Prokatta da, tabys boıynsha da otandyq fılmderdiń úlesi eki esege tómendedi, al reseılik jáne sheteldik kınolardyń úlesi tabysy boıynsha tıisinshe 3,4% jáne 19,1%-ǵa artqan.
Soltústik Koreıa óziniń ıadrolyq qarýyn kórsetti
Álem • Búgin, 18:13
Qoǵam • Búgin, 18:03
Túrkııadaǵy zilzaladan kóz jumǵandar sany artty
Álem • Búgin, 17:44
Tanymal sáýletshi Qonaev qalasyn damytýǵa atsalysady
Aımaqtar • Búgin, 17:32
Kópbalaly analarǵa beriletin járdemaqy kólemi ózgeredi
Qoǵam • Búgin, 17:21
Osy aptada qandaı mádenı is-sharalar ótedi?
Mádenıet • Búgin, 17:15
Májilis saılaýy: 7 partııadan 283 kandıdat usynyldy
Saılaý • Búgin, 17:10
Jumyssyz júrgen azamattarǵa SMS-habarlama jiberiledi
Qoǵam • Búgin, 16:47
Eldiń basym bóliginde jel kúsheıip, tuman túsedi
Aýa raıy • Búgin, 16:37
Astanada tehnıkalyq qyzmet kórsetý ortalyǵy órtenip jatyr
Elorda • Búgin, 16:27
Darhan Qydyráli Ázerbaıjannyń Qazaqstandaǵy elshisimen kezdesti
Qazaqstan • Búgin, 16:12
Qarjy • Búgin, 16:01
Prezıdent jýrnalısterge qarsy jasalǵan qylmystarǵa tergeý júrgizýdi tapsyrdy
Prezıdent • Búgin, 15:44
Fransııada qansha qazaq turady?
Álem • Búgin, 15:33
Semeıde qoǵamdyq kólik jol apatyna ushyrady
Aımaqtar • Búgin, 15:17
Qazaqstanda О́zbekstannyń 486 azamaty jazasyn ótep jatyr
Qoǵam • Búgin, 15:00
BUU Túrkııa men Sırııaǵa 25 mln dollar jiberedi
Álem • Búgin, 14:54
Walt Disney 7 myń qyzmetkerin jumystan shyǵarady
Álem • Búgin, 14:43
Qazaqstannan shetelge mal shyǵarýǵa shekteý qoıyldy
Qazaqstan • Búgin, 14:37
Reseıdiń Novosibir qalasynda joıqyn jarylys boldy
Álem • Búgin, 14:30
Qazaqstanda turǵyn úıdi jalǵa alý baǵasy tómendedi
Qoǵam • Búgin, 14:22
Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń laýazymdy tulǵalary ustaldy
Aımaqtar • Búgin, 13:51
Elimizdiń birqatar óńiri seısmıkalyq qaýipti aımaqta tur
Qazaqstan • Búgin, 13:40
Ǵalymdar jańa saqına júıesin tapty
Ǵylym • Búgin, 13:18
Túrkııada otandastarymyzdy izdestirý jumystary júrip jatyr
Oqıǵa • Búgin, 13:00
Astanada qoǵamdyq kólikter jańartylady
Qoǵam • Búgin, 12:55
Túrkııada júrgen qazaqstandyq qutqarýshylar 3 adamdy qutqardy
Vıdeo • Búgin, 12:42
Prezıdent Sırııaǵa gýmanıtarlyq kómek jiberýdi tapsyrdy
Prezıdent • Búgin, 12:32
Qazaqstanda bedeldi MOTO GP týrnıri ótedi
Mádenıet • Búgin, 12:25
Qazaqstanda frılanserler sany artty
Qoǵam • Búgin, 12:12
Senat otyrysynda birqatar zań maquldandy
Parlament • Búgin, 11:58
Gennadıı Golovkınniń jańa qarsylasy belgili boldy
Boks • Búgin, 11:48
Abaı oblysy Túrkııa eline kómektesýge daıyn
Aımaqtar • Búgin, 11:30
«Qazcontent» AQ tóraǵasy taǵaıyndaldy
Taǵaıyndaý • Búgin, 11:27
Qazaqstan shekarasyn zańsyz kesip ótken sheteldikter ustaldy
Oqıǵa • Búgin, 11:12
Qazaqstan quramasy Belarýs fýtbolshylarymen kezdesedi
Fýtbol • Búgin, 11:02
О́ńirlerde kókónisterge taýarlyq ıntervensııalar bastalady
Úkimet • Búgin, 10:50
Túrkııaǵa gýmanıtarlyq kómek retinde bir mıllıon dollar bólindi
Úkimet • Búgin, 10:45
Belarýsten halyqaralyq izdeýdegi adam ekstradısııalandy
Qoǵam • Búgin, 10:28
Teńiz kenishinde jumysshy qaza tapty
Aımaqtar • Búgin, 10:17
Uqsas jańalyqtar