Premer-Mınıstr Asqar Mamınniń tóraǵalyǵymen ótken Úkimet otyrysynda eldegi sanıtarlyq-epıdemııalyq jaǵdaı, bilim berý nysandarynyń qaýipsizdigin qamtamasyz etý máseleleri qaraldy.
Halyqty vaksınalaý barysy men qazirgi jaǵdaı týraly Densaýlyq saqtaý mınıstri Alekseı Soı, Nur-Sultan qalasynyń ákimi Altaı Kólginov, Batys Qazaqstan oblysynyń ákimi Ǵalı Esqalıev, Atyraý oblysynyń ákimi Mahambet Dosmuhambetov, Mańǵystaý oblysynyń ákimi Serikbaı Turymov baıandady.

О́tken aptada vaksınalaý qarqyny 1,6 esege artty
Densaýlyq saqtaý mınıstri Alekseı Soıdyń aıtýynsha, álemde KVI-diń 182 mln-nan astam jaǵdaıy tirkelgen. Qazaqstanda 29 maýsymdaǵy jaǵdaı boıynsha COVID – 19-ǵa oń nátıjemen 421 121 jaǵdaı jáne 56 942 KVI naýqas tirkeldi. Qazaqstan Respýblıkasy 26 maýsymnan bastap – «qyzyl aımaqta». Mınıstrdiń aıtýynsha, sońǵy aptada koronavırýs ınfeksııasymen syrqattanýshylyqtyń 39%-ǵa óskeni baıqalady.
Nur-Sultan jáne Almaty qalalarynda epıdemııalyq jaǵdaıdyń nasharlaýyna baılanysty qosymsha shekteý sharalary engizildi, olar halyq kóp jınalatyn oryndardyń qyzmetin shekteýge baǵyttalǵan. Saýda-oıyn-saýyq ortalyqtarynyń, saýda úıleriniń jumysyna senbi jáne jeksenbi kúnderi tyıym salyna otyryp, jumys kúnderi saǵat 17:00-ge deıin shekteledi (osy obektilerde COVID-19-ǵa qarsy jappaı vaksınalaý pýnktteriniń ornalasýyna qaramastan); qoǵamdyq tamaqtaný obektileriniń (meıramhanalar, dámhanalar, barlar, ashanalar) jumysyna senbi jáne jeksenbi kúnderi tyıym salyna otyryp, úı-jaı ishinde saǵat 07.00-20.00 aralyǵynda jáne ashyq aýada saǵat 07.00-22.00 aralyǵynda (Ashyq jobasyna qatysatyn obektilerdi qospaǵanda); jabyq azyq-túlik emes bazarlardyń jumysyna senbi jáne jeksenbi kúnderi tyıym salyna otyryp, saǵat 20.00-ge deıin jumys rejimi shekteldi (osy obektilerde COVID-19-ǵa qarsy jappaı vaksınasııalaý pýnktteriniń ornalastyrylýyna qaramastan); 100-den astam adamnyń ashyq aýada buqaralyq is-sharalardy ótkizýine tyıym salyndy.
A.Soı atap ótkendeı, Atyraý, Batys Qazaqstan, Qaraǵandy oblystarynda atalǵan óńirlerdiń epıdemııalyq táýekeli joǵary aımaqqa nemese «qyzyl aımaqqa» kóshýine baılanysty qosymsha shekteý sharalary qabyldandy. Halyqty vaksınalaý jalǵasýda, shamamen 5,2 mln doza vaksına paıdalanyldy, onyń ishinde 1-komponentpen 3 246 795 adam egildi, bul tıisti halyqtyń 32,8%-yn quraıdy. Ekinshi komponentpen 1 954 372 adam qamtyldy. «Búgingi kúni egý pýnktterinde vaksına dozalary jetkilikti: shamamen birinshi komponenttiń 800 myń dozasy jáne ekinshi komponenttiń 1,4 mln dozasy bar. Vaksına jetkizilip jatyr. О́tken aptada vaksınalaý qarqynynyń 1,6 ese, ótken aptada 254 myńnan 405 myńǵa deıin óskenin atap ótken jón», dedi vedomstvo basshysy.
Vaksınalaýdyń tıimdiligine taldaý júrgizildi, elimizde vaksınasııalanǵandar sanynyń sáýir-maýsym aılary aralyǵynda 1,3 mln adamnan 3,2 mln adamǵa deıin ósýimen syrqattanýshylyqtyń 2 esege tómendegini baıqalady. «Osyǵan baılanysty, Delta shtamynyń paıda bolýyn jáne atalǵan shtamǵa qarsy vaksınalardyń tıimdiligin zerdeleýdiń jalǵasyp jatqanyn eskere otyryp, vaksınalaý eldegi epıdemııalyq jaǵdaıǵa jaǵymdy áser etetinin aıta ketken durys», dedi A.Soı.
Vaksınalaý qarqynyn kúsheıtýdi tapsyrdy
Máseleni Úkimet basshysy Asqar Mamın qorytyndylady. Onyń aıtýynsha, Qazaqstandaǵy sanıtarlyq-epıdemııalyq jaǵdaı ózgerýde. COVID-19-ben syrqattaný deńgeıi ósip keledi. Almaty qalasynda jáne basqa óńirlerde koronavırýstyń delta shtamynyń ósýi baıqalady. Vırýstyń reprodýktıvtik ındeksi 1,2-ge deıin ósti, ınfeksııalyq tósek oryndar 27%, reanımasııalyq tósekter 24% toly. Koronavırýstyń taralý qarqyny boıynsha «qyzyl aımaqqa» Nur-Sultan qalasymen qatar Almaty qalasy, Atyraý, Batys Qazaqstan jáne Qaraǵandy oblystary kirdi. «Sary aımaqta» – 5 óńir: Shymkent qalasy, Aqmola, Aqtóbe, Qostanaı jáne Mańǵystaý oblystary. Qalǵan 7 óńir – «jasyl aımaqta».
Búgingi tańda 3,3 mln-ǵa jýyq adam birinshi komponentti, 2 mln-ǵa jýyq adam ekinshi komponentti aldy. Premer-Mınıstr «qyzyl aımaqtaǵy» barlyq óńirde shekteý sharalary qoldanylyp, monıtorıngtik toptardyń jumysy kúsheıtilip, rezervtik ınfeksııalyq tósek oryndardyń daıyndyǵy, dári-dármekter men medısınalyq buıymdardyń jetkiliktiligi qamtamasyz etilýi tıis ekenin atap ótti. «Ákimder, ásirese, Mańǵystaý, Atyraý, Batys Qazaqstan oblystarynda vaksınalaý qarqynyn kúsheıtýi qajet. Eńbek ujymdarynda, qyzmet kórsetý jáne bilim berý salalarynda mindetti vaksınalaýdy engizý qajet ekeni anyq baıqalyp otyr», dedi A.Mamın.
Jasóspirimder arasyndaǵy qysym kórsetýshilikke
jol berilmeıdi
Úkimet otyrysynda bilim berý nysandarynyń qaýipsizdigin qamtamasyz etý máseleleri qaraldy. Bul jóninde Bilim jáne ǵylym mınıstri Ashat Aımaǵambetov, Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstri Beıbit Atamqulov, Ishki ister mınıstri Erlan Turǵymbaev, Túrkistan oblysynyń ákimi О́mirzaq Shókeev, Almaty oblysynyń ákimi Amandyq Batalov baıandama jasady.
Bilim jáne ǵylym mınıstri Ashat Aımaǵambetov atap ótkendeı, qaýipsizdikti odan ári qamtamasyz etý maqsatynda mınıstrliktiń aldynda jedel sheshýdi talap etetin mindetter tur. Olar – barlyq beınebaqylaý kamerasyn bekitilgen talaptar men standarttarǵa sáıkestendirý; qala mektepterin arnaıy kúzetpen qamtamasyz etý; bilim berý uıymdaryn «dabyl túımelerimen» 100% qamtamasyz etý; pedagogterge jáne oqýshylarǵa tótenshe jaǵdaılar men terrorıstik qaýip tóngen jaǵdaıda qabyldanatyn sharalar men algorıtmderdi ázirleý jáne engizý; psıhologııalyq qyzmetterdiń róli men jalpy tárbıe jumysyn kúsheıtý. Bilim berý nysandaryn beınebaqylaý júıelerimen qamtamasyz etýge keletin bolsaq, qazirgi ýaqytta mektepter 100% beınebaqylaý júıelerimen qamtamasyz etilgen, olardyń 55%-y standarttarǵa sáıkes keledi. Ekinshiden, bilim berý uıymdarynda «dabyl túımelerin» ornatý jumystary júzege asyrylyp jatyr. Búgingi tańda olardyń sany – 648 (9,3%).
Problemany sheshý úshin jergilikti bıýdjetten 980 mln teńge somasynda qarajat kózdelgen. Mamandandyrylǵan kúzet qyzmeti qala mektepteriniń 38% (680) engizilgen. Osy maqsattarǵa jergilikti atqarýshy organdardan 828 mln teńge bólindi. Sondaı-aq BǴM basshysynyń málimetinshe, balalardyń qaýipsizdigi mektep pen úı arasynda tegin tasymaldaýdy uıymdastyrý arqyly da qamtamasyz etiledi. «Respýblıkada 21 myńnan astam oqýshy tasymaldaý uıymdastyrýdy qajet etedi. Olar úshin 758 avtokólik jumys isteıdi. Sońǵy úsh jylda avtobýs parki 203 birlikke jańartyldy. Búgingi tańda avtokólik satyp alý qajettiligi 515 birlikti quraıdy», dedi A.Aımaǵambetov.
Sonymen qatar 7652 pedagog-psıholog kún saıyn qıyn ómirlik jaǵdaıǵa tap bolǵan balalarǵa qoldaý kórsetedi. 2019 jyldan bastap psıholog-pedagog mamandardyń jalaqysy kóbeıdi. Ulttyq testileýden sátti ótken jaǵdaıda olarǵa bazalyq laýazymdyq jalaqynyń 30%-dan 50%-ǵa deıin qosymsha aqy tólenedi. «Oqýshylardy psıhologııalyq qoldaýdyń tıimdiligin arttyrý úshin pedagog-psıhologtardyń sanyn arttyrý josparlanýda. Mınıstrlik úlgilik shtattar men laýazymdar tizbesine ózgerister engizip jatyr. Osylaısha, pedagog-psıhologterdiń júktemesi bilim alýshylardyń sanyna baılanysty belgilenedi», dedi A.Aımaǵambetov.
Sonymen qatar mınıstrlik psıhologııalyq qyzmetterge biryńǵaı talaptar men kámeletke tolmaǵandar arasynda býllıngtiń, kıberbýllıngtiń (kámelet jasyna tolmaǵandar arasyndaǵy bir-birine qysym kórsetýshilik) aldyn alý qaǵıdalaryn ázirleýde. Sondaı-aq mektep pen ata-analardyń ózara is-qımylynyń jańa formatyn engizý josparlanyp otyr.
Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstri Beıbit Atamqulovtyń málimetinshe, búgingi tańda mektep avtobýstaryna qajettilik 515 avtobýsty quraıdy. Balalardy, onyń ishinde tirek-qımyl fýnksııalary buzylǵan jetkinshekterdi tasymaldaýdy uıymdastyrý kezinde barynsha qaýipsizdikti qamtamasyz etý qajettiligin eskere otyryp, jabdyqtalǵan kólik quraldaryna qoıylatyn tehnıkalyq talaptar aıqyndaldy: tórt núkteli qaýipsizdik beldigi bar balalarǵa arnalǵan oryndyqtar; balalardy salonda qaldyryp ketpeýdiń aldyn alý júıesi; apattyq jaǵdaıda salonnyń artqy jaǵynda bir ret basý arqyly ashyp shyǵýy; sanıtarlyq-epıdemıologııalyq qondyrǵymen; júıeler men agregattar toraptarynyń qaýipsizdigin ıntellektýaldy avtomatty tekserý jáne t.b.
Mektepterdi avtobýstarmen qamtamasyz etý úshin «QazTechna» JShS (Saran q.), «DaewooBusKazakhstan» JShS (Semeı q.), «HyundaiTransAuto» JShS (Almaty q.) sekildi otandyq kásiporyndar tartylýda. «О́nerkásipti damytý qory arqyly avtobýstardy lızıngke satyp alý úshin bıyl 22 mlrd teńge kózdelgen. Sonymen qatar jergilikti atqarýshy organdardyń bıýdjetine júktemeni tómendetý úshin avtobýstardy lızıngtik qarjylandyrý sharttaryna avanstyq tólemdi 15% paıyzdan 0% paıyzǵa deıin tómendetý bóliginde ózgerister engizildi», dedi B. Atamqulov.
Ishki ister mınıstri Erlan Turǵymbaevtyń aıtýynsha, qazirgi tańda elimizde terrorıstik turǵydan osal sanatyna jatqyzylǵan 8,8 myńnan astam bilim berý nysany bar. Olardyń sany osy jyldyń sáýir aıynda Úkimettiń tıisti qaýlysynyń qabyldanýymen 2,3 myńǵa artty. Qazandaǵy qaıǵyly oqıǵalardy eskere otyryp, ótken aıda Qazaqstannyń oqý oryndarynda barlyq jalpy bilim beretin mektepterge jospardan tys tekserý júrgizildi, birqatar kemshilikter anyqtaldy. Mektepter 100% beınebaqylaý kameralarymen qamtamasyz etilgen. Biraq onyń jartysyna jýyǵy standartqa sáıkes kelmeıdi. Jumys istemeıtin, toqqa qosylmaǵan jáne durys ornatylmaǵan kameralar bar. Osyndaı kemshilikter Qaraǵandy oblysynda kóp tirkelgen. 505 mekteptiń 84%-ynda tıisti beınekamera ornatylmaǵan. Túrkistan oblysyndaǵy 889 mekteptiń 69,7%-ynda beınekameralar tehnıkalyq parametrge saı emes. «Mektepke kiretin jáne shyǵatyn esikte, ár qabatta, aýlada kameralar turýy kerek. Odan bólek Jedel basqarý ortalyǵyna kameralardyń birazy qosylmaǵan. Elimiz boıynsha tek 1085 mektep qosylǵan. Bundaı problemalar Shymkent, Almaty, Jambyl jáne Batys Qazaqstan oblystarynda bar», dedi QR IIM basshysy.
Onyń aıtýynsha, jergilikti jerlerde mektepterdi shuǵyl dybystyq jáne sıgnaldyq habarlaý júıelerimen jabdyqtaý máseleleri de tolyq sheshilmegen. Olar ár úshinshi mektepte ǵana bar. Mundaı júıeler qaýipti nemese daǵdarystyq jaǵdaılar týyndaǵan kezde, balalardy evakýasııalaý nemese ishki bólmelerge bógde adamdardyń kirýine tosqaýyl qoıý úshin dereý dabyl berý qajet bolǵan kezde kerek. Almaty, Pavlodar jáne Batys Qazaqstan oblystaryndaǵy mektepter sıgnal berý júıelerimen jabdyqtalmaǵan. «Barlyq jerde «dabyl túımelerin» engizý qajet. Olar belgili bir jerde bolýy kerek. Bul kez kelgen qaýip-qater nemese tótenshe jaǵdaılar týyndaǵan kezde kúzet uıymdarynyń ortalyqtandyrylǵan baqylaý pýltterine jedel dabyl sıgnalyn berýge múmkindik beredi. Alaıda mundaı «dabyl túımeleri» mektepterdiń 9,3%-ynda ǵana bar», dedi ol.
Mektepterdi týrnıkettermen jáne qoljetimdilikti baqylaý jáne basqarý júıelerimen jaraqtandyrýda problemalar bar. Olarmen mektepterdiń tek 4% jáne 5% ǵana jabdyqtalǵan. Mundaı júıeler negizgi kirý toptaryna ornatylýy kerek. Olar mektep ǵımarattaryna arnaıy elektrondy kartalar arqyly kirýge, sondaı-aq balanyń mektepke kirýi jáne shyǵýy týraly ata-analardy SMS arqyly habardar etýge múmkindik beredi. Qazir mundaı júıeler Nur-Sultan men Almaty qalalarynyń birqatar mektepterinde jumys istep tur.
Bilim berý nysandarynyń qaýipsizdigin qamtamasyz etýdi tapsyrdy
Máseleni Úkimet basshysy Asqar Mamın qorytyndylady. Onyń aıtýynsha, el mektepterine tekseris júrgizý barysynda terrorızmge qarsy qaýipsizdikti buzý faktileri anyqtaldy. Oqý oryndaryn mamandandyrylǵan kúzetpen qamtamasyz etý, týrnıketter, «dabyl túımeleri» men kameralar ornatý jumystary jetkiliksiz deńgeıde uıymdastyrylǵan. Kásibı kúzetpen qamtamasyz etilgen mektepterdiń eń kóbi Nur-Sultan jáne Almaty qalalarynda, Qaraǵandy, Shyǵys Qazaqstan, Soltústik Qazaqstan oblystarynda. Shyǵys Qazaqstan oblysynda mektepterdegi barlyq beınebaqylaý kameralary belgilengen talaptarǵa tolyq sáıkes keledi. «Bilim berý obektilerinde qolaıly ári qaýipsiz orta qalyptastyrý – basym mindetterdiń biri. Oqý oryndarynyń qaýipsizdigin qamtamasyz etý jumysyn aıtarlyqtaı jandandyrý qajet. Jergilikti jerlerde balalarǵa qatysty jáne balalar arasynda quqyq buzýshylyqtardyń aldyn alý boıynsha salaaralyq úılestirýdi kúsheıtý talap etiledi», dedi A. Mamın.
Úkimet basshysy óńirlerdiń ákimdikterine jańa oqý jylynyń bastalýyna deıin bilim berý uıymdaryn materıaldyq-tehnıkalyq qaýipsizdik quraldarymen: ishki ister organdarynyń jedel basqarý ortalyǵyna shyǵatyn beınebaqylaý júıelerimen, mamandandyrylǵan kúzetpen, týrnıkettermen jáne «dabyl túımelerimen» qamtamasyz etýdi tapsyrdy.
Bilim mınıstrligine múddeli memlekettik organdarmen birlesip, osy jylǵy 10 shildege deıin bilim berý uıymdarynda balalardyń qaýipsizdigin qamtamasyz etý jónindegi jol kartasyn bekitý mindetteldi. Bilim, mádenıet, densaýlyq saqtaý, ishki ister mınıstrlikterine bıylǵy 20 shildege deıin terrorıstik turǵydan osal vedomstvolyq obektilerdiń terrorızmge qarsy qorǵalýyn uıymdastyrý jónindegi nusqaýlyqty bekitý tapsyryldy.
Bilim, ishki ister, tótenshe jaǵdaılar mınıstrlikterine jáne óńirlerdiń ákimdikterine bıylǵy shilde aıynyń sońyna deıin tótenshe jaǵdaılar týyndaǵan kezde personal men oqýshylardyń is-qımyl algorıtmin bekitý, odan ári oqý oryndarynda terrorızmge qarsy oqý-jattyǵýlardy turaqty negizde ótkizý júkteldi. Premer-Mınıstr ákimdikterge devıantty minez-qulyqty balalarmen júrgiziletin jumysta mektep psıhologteri men kámeletke tolmaǵandar isi jónindegi ınspektorlar jumysyn úılestirýdi kúsheıtýdi tapsyrdy.
Elordada sýburqaqtan enterovırýs anyqtaldy
Elorda • Búgin, 23:28
Maqtaaral turǵyny aýlasynan adam súıegin taýyp aldy
Oqıǵa • Búgin, 22:55
2500-den astam dombyrashy qazaqtyń tanymal kúılerin bir mezette oryndady
О́ner • Búgin, 22:22
О́skemende 4,3 mln teńge jymqyrǵan esepshi ustaldy
Oqıǵa • Búgin, 21:53
Otandyq kásipkerler keńesiniń otyrysy jańa formatta ótti
Úkimet • Búgin, 21:22
Qaraǵandyda ǵarysh monıtorıngi bazada tirkelmegen 11 myń jer ýchaskesin tapty
Aımaqtar • Búgin, 21:06
Birneshe óńirde aýa raıyna baılanysty eskertý jarııalandy
Aýa raıy • Búgin, 20:39
Túrkııada Muhtar Shahanovtyń 80 jas mereıtoıy atap ótildi
Álem • Búgin, 20:17
Memlekettik baǵa retteý máseleleri týraly zańǵa ózgerister engizildi
Prezıdent • Búgin, 20:02
Prezıdent qylmystyq jolmen alynǵan kiristerdi zańdastyrýǵa qarsy is-qımyl týraly zańǵa qol qoıdy
Prezıdent • Búgin, 19:42
Bıyl Shymkentte 51 úı paıdalanýǵa beriledi
Aımaqtar • Búgin, 19:28
Mádenıet mınıstrliginiń laýazymdy tulǵalaryna qatysty tergeý júrip jatyr
ANTIKOR • Búgin, 19:07
Aqsý elektr stansııasynda jumysshy qaza tapty
Oqıǵa • Búgin, 18:47
Qoǵam • Búgin, 18:21
Aldaǵy kúnderi aýa raıy qandaı bolady
Aýa raıy • Búgin, 18:00
Perýde laı kóshkininen 150 úı qırady
Álem • Búgin, 17:47
QTJ qazaqstandyq kemeniń Ýkraına astyǵyn tasymaldaý sebebin túsindirdi
Qoǵam • Búgin, 17:38
Qytaıdan zańsyz taýar ákelmek bolǵan adam jaýapkershilikke tartyldy
Qoǵam • Búgin, 17:28
Qazaqstanda jınaq salymdary boıynsha eń joǵary mólsherleme ósti
Ekonomıka • Búgin, 17:13
Birinshi synypqa qabyldaý úshin 320 myńǵa jýyq ótinish tústi
Bilim • Búgin, 16:59
Uqsas jańalyqtar