Prezıdent «Digital Bridge» halyqaralyq tehnologııalyq forýmyna qatysty

Úshinshi ret ótkizilip otyrǵan jıynǵa Prezıdent Ákimshiliginiń basqarýshy quramy, Premer-Mınıstr men Úkimet músheleri, memlekettik organdardyń basshylary, otandyq jáne halyqaralyq sarapshylar qatysty.

Qasym-Jomart Toqaevqa startaptar alleıasy tanystyrylyp, Astana Hub IT ekojúıesiniń qazirgi jumysy týraly aıtyldy.

Jıynnan keıin Prezıdenttiń tóraǵalyǵymen Sıfrlandyrý júıesin engizý máseleleri jónindegi komıssııanyń otyrysy ótti.

Jıyn barysynda Memleket basshysy praktıkalyq, qoldanbaly sıfrlandyrý máselesi bizdiń strategııalyq mindetimiz jáne memleketimizdiń basymdyǵy ekenin alǵa tartty.

Osy tusta, Qasym-Jomart Toqaev birqatar basym mindetke nazar aýdarý qajet ekenin eske saldy.

Atap aıtqanda, Prezıdent kórsetiletin memlekettik qyzmettiń barlyq túrin únemi jańǵyrtyp otyrýdyń mańyzdylyǵyna nazar aýdardy.

«Mindet – qyzmetterdi oflaın rejımnen onlaın rejımge aýystyrý ǵana bolmaýy kerek. «Sıfr» kórsetiletin memlekettik qyzmettiń jáne oǵan qatysty suranymdardyń, jaýaptardyń, kelisimderdiń sanyn qysqartýǵa tıis. Kórsetiletin memlekettik qyzmetter keshendi jáne sapaly bolýǵa tıis. Memlekettik organdardyń sıfrlyq transformasııasyn bıýrokratııamen, sybaılas jemqorlyqpen jáne tıimsizdikpen kúres quraly retinde qarastyrǵan jón», dedi Prezıdent óz sózinde.

Qasym-Jomart Toqaev Úkimetke «Atameken» UKP-men birlesip, kórsetiletin barlyq memlekettik qyzmetke tekseris júrgizip, olardyń sıfrlyq turǵydan ońtaılandyrylýyn qamtamasyz etýdi tapsyrdy. Memleket basshysy is júzinde eń túıtkildi degen eki salany – qurylys pen jer qatynastaryn erekshe atap ótti.

Memleket basshysy qurylys salasyndaǵy jaǵdaı týraly sóz qozǵap, tehnıkalyq-ekonomıkalyq negizdemelerdi, jobalyq-smetalyq qujattardy jáne memlekettik saraptamany ázirleý kezinde qaǵaz qujattardan sıfrlyq formatqa kezeń-kezeńmen kóshý qajettigi týraly aıtty.

«BIM tehnologııalaryn qoldaný máselesin qazirgi normatıvtik-quqyqtyq turǵydan retteýdi qamtamasyz etý kerek. Bul jumystyń oryndalý merzimin aıtarlyqtaı qysqartady, osy saladaǵy sybaılas jemqorlyqty azaıtady, sondaı-aq qurylys qunyn tómendetedi. Úkimetke atalǵan salany Sıfrlyq keńse jumysyndaǵy basymdyqtardyń biri retinde aıqyndaýdy tapsyramyn», dedi Memleket basshysy.

Qasym-Jomart Toqaev bıznes úshin jer ýchaskelerin tańdaý jáne bólý máselesin tolyq sıfrlandyrýdy, jyljymaıtyn múliktiń Biryńǵaı memlekettik kadastryn qurý jumystaryn jedeldetýdi jáne osy aqparattyq júıeni 2022 jyldyń birinshi jartyjyldyǵynan keshiktirmeı iske qosýdy tapsyrdy.

«Qurylys jumystarynyń sapasyn anyqtaý úshin sıfrlyq quraldardy belsendi ári keń kólemde engizý qajet. Negizgi qurylys kompanııalary turǵyn úı, mektep, aýrýhana, jol jáne basqa da áleýmettik máni bar mańyzdy nysandar salý úshin memleket qarjysyn molynan ıgerýde. Biraq, ashyǵyn aıtaıyq, olardyń sapasy kóbinese kóńilge qonbaıdy. Kúmán týǵyzady. Bul jaǵdaı azamattardyń narazylyq jasaýyna alyp keledi. Sondyqtan Úkimet osy máselege basa mán berip, sıfrlyq quraldardy qoldanýǵa tıis», dedi Prezıdent.

Sondaı-aq, Prezıdent sıfrlandyrý isine jaýapty vıse-mınıstrler jumysynyń nátıjeliligin synǵa aldy. Onyń aıtýynsha, olardyń basty mindeti – kúndelikti bıýrokratııalyq jumys emes, sıfrlyq reformalar men ózgeristerdi júzege asyrý. Osyǵan baılanysty jyl sońyna deıin sıfrlandyrýǵa jaýapty árbir vıse-mınıstr naqty KPI ázirleýi kerek.

Qasym-Jomart Toqaevtyń pikirinshe, bıznes-qoǵamdastyq atsalyspaı, jalpymemlekettik «sıfrlyq sekiris» jasaý múmkin emes, al kompanııalardyń básekege qabilettiligi olardyń sıfrlandyrylý deńgeıimen anyqtalady.

««Siemens» kompanııasynyń baǵalaýy boıynsha, otandyq ónerkásiptik kásiporyndardyń 80 paıyzynda avtomattandyrý deńgeıi óte tómen, ıaǵnı Indýstrııa 2.0 deńgeıinde. Esterińizge sala keteıin, biz Indýstrııa 4.0 dáýirinde ómir súrip jatyrmyz. Bul – asa aýqymdy másele. Onyń talaptaryna tujyrymdamalyq jaǵynan da, praktıkalyq turǵydan da naqty ári laıyqty jaýap berý kerek. Sıfrlyq sheshimderdi qoldaýdyń tıimdi quraldaryn, eń aldymen, óńdeý sektorynda keńeıtý kerek», dedi Memleket basshysy.

Prezıdent otandyq IT ındýstrııasynyń básekege qabilettiligine erekshe nazar aýdardy. Qasym-Jomart Toqaev bul saladaǵy barlyq otandyq bıznes ishki naryqqa, kóp jaǵdaıda, memlekettik jáne kvazımemlekettik sektorlardyń suranymdaryna jaýap berýge baǵyttalǵanyn aıtty.

«IT sheshimderdiń eksporty otandyq ekonomıkany ártaraptandyrýdyń mańyzdy baǵyttarynyń biri bola alady jáne bolýǵa tıis. Biz alǵashqy qadamdardy jasadyq. Búgin kórmede básekege qabiletti IT ónimderdi, sondaı-aq bilikti ári jas IT komandalardy kórdik. Olarǵa jan-jaqty kómek kórsetý kerek», dedi Memleket basshysy.

Memleket basshysy elimizdegi ınternet pen baılanys sapasyna kóńili tolmaıtynyn jetkizdi.

«Qazirgi kezde naqty emes nárseni satý qalypty jaǵdaıǵa aınaldy. Olar ınternet parametrleriniń birin jarnamalaıdy da, shyn máninde múlde basqasyn usynady. Jaqsaryp jatqan eshteńe joq. Maǵan berilgen málimet boıynsha, tipti elordanyń ózinde, sóz ben istiń alshaqtyǵy 40-50 paıyzǵa deıin jetedi. Bul, shyn máninde, tutynýshylardy aldaý degen sóz. Mundaı óreskeldikti doǵarý kerek. Úkimetke ákimshilik quramdy zańdyq negizde bekitýdi jáne bundaı zań buzýshylyqtar úshin sanksııalar belgileýdi tapsyramyn. Biz únemi Qazaqstannyń aýmaǵy júz paıyzǵa jýyq ınternetpen qamtyldy dep aıtyp júrmiz. Kánekı máseleniń basyn ashyp alaıyq, osy is júzinde rastalǵan aqparat pa álde joq pa?  Nemese oıymyzdaǵyny shyndyq dep sanaımyz ba?», dedi Prezıdent.

Qasym-Jomart Toqaev jeke málimetterdiń qaýipsizdigine de toqtala ketti.

«Sıfrlyq ınfraqurylym qalyptastyrý máselesi, onyń qaýipsizdigine degen jaýapkershilikti qosa júkteıtinin túsiný kerek. Iаǵnı, jeke málimetter quqyqtyq turǵydan da, fızıkalyq jaǵynan da sapaly qorǵalýǵa tıis. Bul memlekettik júıelerge ǵana emes, memleketpen tyǵyz ıntegrasııalanǵan jalpy sıfrlyq ekojúıege de qatysty. Úkimet azamattardyń jeke derekteriniń joǵalýyna jáne urlanýyna qatysty jaýapkershilikti qatańdatý jóninde zańnamalyq ózgerister toptamasyn ázirleýi kerek», dedi Memleket basshysy.

Jıyndy sońynda Prezıdent Komıssııa músheleri men shaqyrylǵan sarapshylarǵa mazmundy pikirtalas uıymdastyrǵandary úshin alǵys aıtyp, barlyq steıkholderdiń atsalysýy Komıssııanyń jumysyn jańa deńgeıge kóterip, Qazaqstannyń sıfrlyq transformasııasyn qamtamasyz etýge múmkindik beretinine senim bildirdi. 

Aıta ketsek, jıyn barysynda Sıfrlyq damý, ınnovasııalar jáne aeroǵarysh ónerkásibi mınıstri Baǵdat Mýsın, McKinsey & Company kompanııasynyń aǵa seriktesi Tomas Ýolter Ishervýd, Huawei kompanııasynyń Eýrazııalyq óńirlik ókildiginiń prezıdenti Denıel Chjoý, «Qazaqtelekom» AQ basqarma tóraǵasy Qýanyshbek Esekeev jáne StrategEast jańa ekonomıka ortalyǵynyń prezıdenti Anatolıı Motkın sóz sóıledi.