Monıtorıngtik toptar qyzmeti kúsheıtildi

Sondyqtan óńirlik kommýnıkasııalar qyzmetinde monıtorıngtik toptardyń qyzmeti talqyǵa salyndy. Oblystyq Kásipkerlik jáne ın­dýs­t­rııalyq-ınnovasııalyq damý bas­­qar­masynyń basshysy Ernur Jáý­tik­baevtyń málimetinshe, monı­torıng­tik toptar qurylǵaly 7 500 reıd júrgizdi. 45 650 kásipkerlik obektisiniń jumysy tekserilip, 451 ereje buzýshylyq anyqtaldy, 53 mln teńge aıyppul tólendi. Eń jıi tirkeletin tártip buzýshylyqtarǵa epıdemııalyq saqtaný sharalaryn qoldanbaǵan jáne áleýmettik ara qashyqtyqty buzý men adamdar sanyn shekten tys qabyldaý jatady. Oblysta monıtorıngtik toptar ju­mysy jetildirilmek. Endi Ashyq jobasyna qatysatyn nysan­dar «qyzyl», «sary» jáne «jasyl» aımaqtar boıynsha bólinedi. Adam­dardyń saýda ortalyqtaryna, oıyn-saýyq ortalyqtaryna qansha­lyqty jıi kelýi osyǵan baılanysty bolmaq. Mysaly, «qyzylǵa» jıi shaǵymdanǵan jáne qaıtalanǵan buzýshylyqtar anyqtalǵan nysandar kiredi. Monıtorıngtik toptar nysandardy depýtattarmen, qoǵamdyq belsendilermen jáne eriktilermen aptasyna eki ret tekseredi. Al «sary» aımaqqa aıyna eń az tek­seristen ótken nysandar jáne adam­­dar úshin qaýipti aımaq­tar kire­di. Mundaı oryndarǵa tekserý­shi­ler ap­tasyna bir ret polısııa qyz­metker­leri­men birge barady. Qo­ǵam­dyq kólik­ter de «sary» dep sana­lady. «Jasyl» aımaqqa Ashyq jo­basy­nyń kósh­bas­shylary qatysady, olarǵa monıto­rıng­tik toptar eki aptada bir ret keledi.

Tekserýshilerdiń jumysyn tıim­direk etý úshin óńirde shuǵyl sharalar belgilendi. Birinshi kezekte monıtorıngtik toptardyń quramy jańar­tylady, baratyn nysan­dary­nyń tizimi bekitiledi, depýtattar men eriktiler jumysqa tartylady. О́ńir­de qoǵamdyq kóliktegi baqylaýdy kú­sheıtý, aqparattyq stendter, bel­gi­leý­ler men shekteý syzyqtary jańartylady.

– Monıtorıngtik toptardy endi jańa format boıynsha jiberemiz. Mysaly, buryn tekserýshiler únemi birdeı nysandardy aralap júrdi. Eger qandaı da bir nysan qaýipsizdik turǵysynan kóshbasshylar qataryn­da bolsa, onda ony sońyna deıin teksermeımiz, – dep túsindirdi Ernur Jáýtikbaev. Onyń aıtýynsha, monıtorıng top quramyna aýdandyq jáne qalalyq ákimdikterdiń bólim qyzmetkerleri enedi. Bólimder mamandarsyz qalmaıdy – monıtorıngtik toptarda adamdar «jyljymaly kes­te» boıynsha kezekshilik etedi.

– Monıtorıngtik toptar kásip­kerge qysym kórsetpeıdi. Maq­sat – nysan­darǵa baratyn nemese sol jerde jumys isteıtin adam­dardyń densaýlyǵy­na qamqor­lyq jasaý. Basty baǵ­dar – bız­nespen qatar bolý, sanepıdnor­ma­lardy qamtamasyz etý, keńes berý, usynystar berý. Biraq tártip buzý­shylarǵa qatań sharalar qoldaný kerek. Sebebi olar kelýshilerge koronavırýs juqtyryp, aýrýhanaǵa jatqyzýǵa, reanımasııaǵa, tipti ólimge ákep soqtyratyn jaǵdaılarǵa sebep bolady, – dedi «Ertis – adaldyq alańy» jobalyq keńsesiniń basshysy Rıza­bek Isabekov.

Nysandar erejelerdi oryndaýdyń tártibi boıynsha úsh topqa bólinedi: problemalyq nysandarǵa bara­tyn toptar polısııa, depýtattar men ártúrli qoǵam ókilderimen qosa aralaıdy. Al basqa qoǵamdyq oryndardy shaǵyn quramdaǵy toptar baqy­laıdy. Sonymen birge toptar ishin­degi mem­lekettik qyzmetshilerdi jumysy­nan bosatý, yntalandyrý máseleleri qarastyrylýda. Jumysyna jaýapty qaraǵan monıtorıngtik top mú­she­lerin qalaı yntalandyratyny ázir­she belgisiz. Qoǵamdyq oryndar qaýip­siz bolýy kerek. Vırýsqa, aýrýdy juqtyrǵan adamdarǵa jol beretin bıznes ókilderi jazalanýǵa tıis.

Rızabek Isabekov Ashyq júıe­sindegi «qyzyl» belgisi bar tur­ǵyn­dardy shydamdylyqqa shaqyr­dy. О́ıtkeni «qyzyl» belgisi bar adamdardy aýrý tara­tatyn kóshpeli epısentrler dep atady. «Oqshaýlaýda bolýǵa tıis bolsa da olar dúken aralap júredi. My­saly, «qyzyl» statýsy bar adamdy úılerińizge kirgizýshi me edińiz?» deıdi ol.

– Oblysta 29 qazannan 12 qarashaǵa deıin Ashyq arqyly jumys isteıtin nysandarǵa jumys kúnderi tek «jasyl» statýsy bar adamdar kire alady, – dedi departament ókili Ǵızat Ábishev. – Jeti kúnnen aspaǵan PTR-testiniń nátıjesi teris jáne vaksınalaýdan ótkender kire alady. О́ńirdiń 6 aı boıy «qyzyl» aımaq ortasynda qalyp otyrýynyń basty sebebi – turǵyndardyń karantındik rejimdi jıi buzýy. Olar shekteýlerge qaramastan saýda úılerine, dámhanalarǵa, Ashyq baǵdarlamasy ornatylǵan oryndarǵa barýda.

Qazir barlyq qala men aýdanda 24 monıtorıngtik top jumys isteıdi. Epıdemııalyq ahýaldyń turaqsyzdyǵy, indet juqtyrǵan naýqastardyń kóbeıýi jańa talaptar qabyldaýǵa májbúr etkeni belgili. Endi 29 qazan men 12 qarasha araly­ǵyn­da Ashyq jobasyna qatysýshy nysandardyń kúndelikti jumysyna tolyqtyrýlarmen birge ózgerister de engiziledi. Búginde oblys kóleminde 6 830 áleýmettik jáne bıznes nysany Ashyq boıynsha jumys isteıdi. Ashyq jobasy tártibin buzýshylar Pavlodar, Ekibastuz jáne Aqsý qala­larynda anyqtalǵan. Jalpy, 2,5 myńǵa jýyq qatysýshy anyqtaldy, olardyń 467-si – memlekettik mekemeler. Monıtorıngtik toptardyń músheleri Ashyq jobasyna qatysý­shylarmen túsindirý jumys­taryn júr­gizýde. Tártip buzýshylarǵa ákim­­shilik quqyq buzý jónindegi zań talap­­tary boıynsha quny 8 mln teńge­den astam 63 ákimshilik quqyq buzý­shylyq týraly hattama toltyrylsa, qalǵandary sotqa joldanǵan.

Oblys aýmaǵyndaǵy Úrlitip, Sharbaqty, Qosaq, Amangeldi shekara beketterinen 8 sheteldik azamatqa ótýge tyıym salyndy. Oblystyq sa­nı­tarııalyq-epıdemıologııalyq baqy­laý departamentiniń málimetinshe, beketterde táýlik boıy kezekshilik atqarylýda. О́tken táýlikte shekaradan 495 azamat ótti, onyń ishinde 374 jaıaý, 121 júk kóliginiń júrgizýshisi ótip, 10 adam karantındik stasıonarǵa jatqyzyldy.

Qazan aıynyń sońǵy kúnderi óńirde indet juqtyrǵan 49 331 naýqas tirkelse, 27 035 naýqas – oblys or­talyǵynyń turǵyndary. Epıdemıo­logter­diń baǵalaýy boıynsha óńirde KVI-men syrqattaný jaǵdaıy áli turaqsyz.

 Pavlodar oblysy