«Parasat» – sansyz saýalǵa jaýap alatyn alań

Prezıdentke bergen esebinde oblys ákimi ekonomıkanyń negizgi kór­setkishi – jalpy óńirlik ónim kóle­miniń ósimi byltyr 2020 jylmen salys­tyrǵanda 4,7 paıyzǵa artqanyn aıtyp ótti. Aýyl sharýashylyǵy salasynda 906,5 mlrd teńgeniń ónimi óndirilip, ósim 101,7 paıyz bolǵan. Bul nátıje oblystyń res­pýblıkadaǵy úlesi boıynsha ekin­shi orynǵa shyqqanyn kórsetedi. «Qarapaıym zattar ekonomıkasy» baǵ­darlamasy aıasynda 315 joba qarjy­lan­dyrylǵan. О́ńirdegi qurylys ju­mys­tarynyń kólemi aldyńǵy jylmen salystyrǵanda 4,1 paıyzǵa artqan. Túrkistan qa­la­syn túrki áleminiń mádenı-rý­ha­nı ortalyǵy retinde qa­lyp­tas­­tyrý jumystarynyń birin­shi ke­ze­ńi aıaqtalyp, áleýmettik ınfra­qurylymnyń negizi qalanǵan. Ob­lys­tyń 2021-2025 jyldarǵa ar­nalǵan jańa keshendi jospary be­ki­­­tilgen. Qasym-Jomart Toqaev Túr­­kistan oblysynda atqarylyp jat­­qan ju­mys­tarǵa oń baǵa bere oty­­ryp, qolǵa alynǵan jobalardy jal­ǵastyrýdy jáne halyqpen tyǵyz ju­­mys isteý máselesin kúsheıtýdi tap­syrdy.

Halyqpen tyǵyz jumys isteý ma­q­satynda qolǵa alynǵan, Prezı­dent­ke baıandalǵan «Parasat» pikir­ta­las klýby jobasy Saıram aýda­ny­nyń ákimi Ulasbek Sádibekovtiń bastamasy ekenin buǵan deıin jazǵan bola­tynbyz. Qoǵamdaǵy ózekti máse­le­lerdi tal­qylaýdy maqsat tutqan pi­kirtalas klý­bynyń VI ke­zek­ti oty­rysy jaqynda­ Saıram aýda­ny Qara­bu­laq­ aýy­lynda ótip, jas­tar tárbıesi taqy­rybyna arnaldy. Jıynǵa oblys ákiminiń orynbasary Sáken Qal­qamanov, oblystyq, aýdandyq máslıhat depýtattary, qo­ǵam belsen­di­leri, zııaly qaýym ókilderi, jas­tar jáne oblystaǵy barlyq aýdan, qala ákimderiniń ıdeo­lo­gııa jónin­de­gi orynbasarlary, ishki saıasat bó­lim­deriniń basshylary qatysty. Pikir­talas klýbynda jastar óz oılarymen bólisip, ózekti máselelerdi ortaǵa saldy. Ásirese, jumyssyzdyq jaıy kóp aıtyldy. О́ńirde jańa jumys oryndaryn ashyp, jastardy tartý asa mańyzdy. Oty­rysqa óndiris oryndarynyń bas­shylary da qatysqan bolatyn. Olar jumys oryndaryna bilikti, bilimdi mamandardy qabyldaýǵa múddelilik tanytyp, jas­tardan óz isine degen súıispenshilikti, izdenisti talap etetinin aıtty. Son­daı-aq jıynda jastar arasynda sýı­sıd­tiń jıilep turǵany da aıtyldy. Ob­lys ákiminiń orynbasary Sáken Qalqamanov búginde tıisti oryndar osy máselemen júıeli túrde aınalysýda ekenin jetkizdi. Atqarylǵan jumystar nátıjesinde óz-ózine qol jum­saý deńgeıi ótken jyldarmen sa­lystyrǵanda aıtarlyqtaı tó­men­de­gen. Al aýdan ákimi Ulasbek Sádi­bekov jastar máselesin sheshý maqsatyndaǵy birqatar usynystaryn ortaǵa saldy. Mysaly, aýdan ortalyǵy Aqsýkentte jastar ortalyǵyn ashý qajet. Osyǵan oraı eki qabatty ǵı­maratty kúrdeli jóndeýden ótkizý úshin jergilikti bıýdjetten qosymsha qarjy qarastyrylýda. Ol ortalyqta baspasóz máslıhaty, dóńgelek ústel otyrystaryna arnalǵan májilis zaly jáne jastar resýrstyq ortalyǵy qyzmetkerlerine arnaıy jumys bólmesin ashý josparlanýda. Sondaı-aq aýdan ákimi jastarmen erkin formattaǵy kezdesýler uıymdastyrý, eriktilerdiń jumysyn jandandyrý qajettigin aıtty. «Bizde jastarmen júrgiziletin jumysqa jyl saıyn 5 mln teńge qarastyrylady eken. Endi bul qarjy kólemin 31 mln teńgege deıin ulǵaıtamyz. Qoǵamda jas­tardyń rólin arttyrý maqsatynda túrli baǵyttaǵy jıyndarǵa, kezdesýlerge belsendi jastar ókilderin qa­rastyrý, spıkerlerdi daıyndap kósh­basshylardy anyqtaý da ma­ńyzdy. «Parasat» pikirtalas klý­by­nyń quramyna arnaýly oqý or­nynda jáne salalarda eńbek etetin, son­daı-aq áleýmettik jelilerde belsen­diligi joǵary jastardy tartyp tıimdi jumystar júrgizýdi josparlap otyrmyz. Aýyldyq okrýgterde «Áke­ler mektebi» jastar resýrstyq ortalyǵymen birlesip jumys atqa­rý­y kerek. Jastar arasyndaǵy qu­qyq­­buzýshylyq, erte júktilik se­kil­di máselelerdi qatań baqylaýǵa alý, ımamdar men teologterdiń jas­tardyń dinı kózqarasyn nazarda ustap, teris dinı aǵymdarǵa túsip ketýine jol bermeýi de mańyzdy. Jas­tar­dyń bos ýaqytyn tıimdi paı­dalaný maqsatynda atqarylar jumystar da az emes», dedi Ulasbek Sádibekov.

Joǵaryda aıtyp ótkenimizdeı, Saıram aýdanyndaǵy bastama óńirde ke­ńinen qoldaý tabýda. Mysa­ly, jýyr­da Túlkibas aýdanynda «Pa­ra­sat» pikirtalas klýby qurylyp, or­talyq mádenıet úıinde alǵashqy oty­rysy ótti. Birinshi otyrystyń kún tártibinde aǵyn sý men jaıylym jerge qatysty ózekti máseleler qaraldy. Qoǵam belsendileri men ardagerler jáne qoǵamdyq uıym ókilderi tarapynan jer, aýyz sý, eldi mekenderge aǵyn sý keletin aryq-atyzdardyń tazalyǵy, jar­na­malardyń qazaq tilinde saýatty jazylýy syndy máseleler de kó­te­rildi. Al Arys qalasynda ótken «Parasat» pikirtalas klýbynyń al­ǵash­­qy otyrysynda aldymen «Áje­ler alqasynyń» beldi músheleri jastar men bala tárbıesi jaıynda arnaıy baıandama jasap, kópshilikti ashyq pikir almasýǵa shaqyrdy. «Qalamyzdaǵy ózekti máselelerdi osyn­­daı basqosýlarda ashyq tal­qy­lap, halyq arasynda keńinen túsindirý ju­mystaryn júrgizip, sheshý joldaryn qarastyrǵanymyz jón», deıdi qala ákimi Gúljan Qurmanbekova.

Al Qazyǵurt aýdanynda qurylǵan «Parasat» pikirtalas klýbynyń al­ǵashqy otyrysyn aýdan ákimi Arman Abdýllaev júrgizip otyrdy. «Pa­ra­sat degen salmaqty sóz. Bi­rin­­shi ózimiz parasatty bolýymyz ke­rek. Pikirtalas maqsaty – ortaǵa sa­lyn­ǵan máselelerdi zertteı otyryp, aqıqatty aıtý, talas máseleniń she­shi­min izdep tabý. Pikir almasý – du­rys­tyqqa kóz jetkizýdiń eń tıimdi tásili. Aıtqan sózimiz, kótergen má­se­lemiz – jeke basymyz emes, kóp­shi­liktiń qamyna baǵyttalýǵa tıis», dedi aýdan ákimi. Pikirtalas klý­bynyń árbir otyrysynda aýdan tur­ǵyndaryn sapaly aýyz sý, tabıǵı gaz, elektr energııasymen qamtý, jer máselesi, qoǵamdyq-saıası ahýaldy turaqtandyrý, etnosaralyq qarym-qatynastardy nyǵaıtý, áleýmettik az qamtamasyz etilgen otbasylardy qoldaý sharalary týraly, álimjettik, sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúres baǵytyndaǵy ózekti máseleler ortaǵa salynbaq. Al Saıram aýdanynda klýbtyń kelesi otyrysynda qarjy pıramıdasy, jedel qarjy berý meke­meleriniń zańsyz áreketteri talqy­la­nady.

Aıta ketelik, pikirtalas klýby­nyń otyrystarynda jergilikti jer­degi ózekti máseleni ortaǵa salýshy turǵyndar Memleket basshysy eldegi azamattardyń aryz-ótinish­terin eskeretin, «Halyq únine qulaq asatyn memleket» qaǵıdasyn damy­typ, áleýmettik memleket qurýdy, baǵa turaqsyzdyǵy men qymbat­shy­lyqty aýyzdyqtaýdy, olıgar­hııa­lyq ádiletsiz júıeni joıýdy stra­te­gııalyq mindetter retinde alýy – eldi turaqtylyq pen beıbitshilikke, eko­no­mıkalyq damý men gúldenýge alyp baratynyna senim bildirýde.

Túrkistan oblysy