Kásipkeri kóbeıgen eldiń yrysy eseli

Negizi, ulttyq joba 2021-2025 jyldar aralyǵynda kásipkerliktiń keń tynys alyp, qanat jaıýyna tikeleı qozǵaýshy kúsh bolýǵa tıis. Joba aıasynda bınesmenderdiń belsendiligin arttyryp, kásipkerliktiń ósýin jedeltetý kózdelgeni málim. Buǵan qosa elge násip buıyrtar úr jańa kásipti anyqtap, básekelestikti barynsha damyta túsý – maqsat. Jobanyń dittegeni – bızneske qoldaý jáne jan-jaqty damýyna yqpal etý. Osy oraıda Qaraǵandy oblysynda ulttyq joba aıasynda 20 myńǵa jýyq jańa jumys orny ashyldy. Shaǵyn jáne orta kásipkerlikti damytýǵa bıyl 14 mlrd teńge bólingen eken. О́tken 8 aıda 864 jańa joba qarjylandyrylsa, olardyń jalpy quny – 21,1 mlrd teńge. Al bul josparlanǵannan 4 ese artyq deıdi quzyrly oryndar. 8 aıda jumys istep turǵan shaǵyn jáne orta bıznestiń sany 9,5 paıyzǵa ósken. Jalpy, kásipkerler 85,8 myńǵa jetken.

166 jańa nysan jumysyn bastady. Munyń ishinde 450 jańa joba sýbsıdııa­landy. Onyń nesıe kólemi – 16, 7 mlrd teńge kóleminde. 414 jobaǵa kepildik berildi. Kepildik berilgen jobalardyń jalpy quny – 4,4 mlrd teńge. Sonymen qatar 2021 jyldan aýysqan 2 myń jobany sýbsıdııalaý jalǵasýda», deıdi Qaraǵandy oblysynyń kásipkerlik basqarmasynyń basshysy Nurlan Álimjanov.

Onyń aıtýynsha, kepildik berýde jáne sýbsıdııalaýda oblystyń bar óńiri qamtylǵan. Qalys qalǵany joq. Jyl sońyna deıin 3 myńnan asa jobaǵa kepildik jáne sýbsıdııa berý – josparda.

Kenshiler aımaǵynda kásipkerliktiń jańa nysandary da kóptep ashylýda. Aıtalyq, 8 aıda shaǵyn jáne orta bıznestiń 166 nysany jumysyn bastaǵan. Munda quıylǵan ınvestısııa da qomaqty – 15,9 mlrd teńge. Nátıjesinde, 850 qaraǵandylyqqa nápaqa tabý múmkindigi buıyrdy.

Aımaqta kásipkerliktiń tyń kózderin taýyp, jańa bastamalardy qalyp­tas­tyrýda týrızmniń órkendeýine baǵyt­talǵan birqatar shara qolǵa alynyp otyr. Onda ishki jáne syrttan keletin týrısterdiń sanyn arttyrýdyń jaı-japsary ábden ejiktelgen. Bul oraıda munda salynatyn ınvestısııany da ulǵaıtý mindeti belgilendi.

«Birinshi jarty jylda 118 myń týrıstke qyzmet kórsetildi. Bul – ót­ken jyldyń sáıkes kezeńimen salys­tyrǵanda 15 paıyzǵa artyq. Syrttan kelgen týrıster sany – 4 myń shamasynda. Byltyrǵydan 128,2 paıyz kóp. Týrızmge ınvestısııa quıýdyń da ma­ńyzy zor. Quıylǵan ınvestısııa –4,6 mlrd teńge», dedi N.Álimjanov.

Sonymen qatar bıyl tuńǵysh ret respýblıkalyq bıýdjetten týrızm salasyn yntalandyrý úshin 5,4 mlrd teńge qarastyrylǵan. Atalǵan qarajat kásipkerlerdiń sanıtarlyq-gıgıenalyq shyǵyndarynyń jartysyn sýbsıdııalaýǵa jumsala­dy. Búginde Osakarov jáne Buqar jyraý aýdandarynyń eki nysanyn qarjylandyrý bastaldy.

Kásipkerlik salasynyń 8 aıdaǵy ónimi aımaqtaǵy óndirilgen ónim úlesiniń 32,2 paıyzyn quraıdy eken. Iаǵnı aımaqtyń bıznesmenderi 439,8 mlrd teńgeniń ónimin shyǵarǵan. Shaǵyn jáne orta bızneste nápaqasyn taýyp júrgenderdiń úlesi 6,9 paıyzǵa artyp, 247 myń adamǵa jetken. Bul – oblystaǵy jumyspen qamtylǵandardyń 40 paıyzy.

Kásipkerlikti damytýdaǵy ulttyq jobanyń bir mindeti – nátıjeli jumys­pen qamtý. Jumyspen qamtý jáne áleý­mettik baǵdarlamalardy úılestirý basqar­masy­nyń basshysy Ásem Júnisbekova ulttyq joba aıasynda bıyl 31 myń adamdy qamtý kózdelgenin jetkizdi. 8 aıda 22 myń adam jumysqa ornalastyrylǵan. Munda 20 myńǵa jýyq adam jumysqa turdy.

«Byltyrdan bastap jumys berýshiniń ótinishi boıynsha qysqa merzimdi kásibı oqytý júzege asýda. Mundaı oqýdan ótkender 100 paıyz jumysqa ornalasady. Kásibı jumysshy mamandyǵyna 570 adam joldama aldy. Búginde 168 adam oqýyn aıaqtap, onyń 54 paıyzy jumysqa turdy. Jumys tájirıbesi joq jastar, onyń ishinde NEET sanatyndaǵy jas­tar «Birinshi jumys orny» jobasyna qatysady. О́tý merzimi 1,5 jylǵa deıin uzartyldy jáne jalaqy 91 890 teńgeni quraıdy. Jobaǵa 201 adam qatysty. Zeınetkerlik jasqa tolǵan jumys istep júrgen jumyskerdi keıinnen aýystyra otyryp, jumysqa ornalastyrý úshin «Urpaqtar kelisimsharty» jobasy bar. «Kúmis jas» jobasy zeınetkerlik­ke shyǵýǵa az ýaqyt qalǵan adamdardy jumysqa ornalastyrýǵa kómektesedi. Bul arqyly 129 adam jumysqa ornalas­ty», – dedi basqarma basshysy.

Sondaı-aq bıyl 510 grant berý jos­parda. Onyń 270 granty – jastarǵa, qalǵan 240-y qoǵamnyń áljýaz top ókilderine tapsyrylady. Búginde 133 grant ıesin taýyp úlgerdi. Jyl sońyna deıin 377 grant berilmek. «Bastaý Bıznes» baǵdarlamasy boıynsha kásipkerlik kýrstary da suranysqa ıe.

«Damý» kásipkerlikti damytý qory» AQ Qaraǵandy oblysy boıynsha aı­maqtyq fılıal basshysy Áset Tile­misov banktermen kelissózder júrgizilip, másele talqylanyp, baǵdarlama iske qosylýǵa daıyn ekenin málimdedi.

«Shaǵyn jáne orta bıznesti damytý baǵdarlamasy aıasynda banktermen, qordyń bas keńsesimen kelissóz­der júrgizildi. Onda 5 paıyz kóle­mindegi túpkilikti stavka jáne baǵdarlama­nyń iske qosylýy týraly jan-jaqty talqy­landy. Belgilengen ýaqytta baǵdarlama iske qosylady», dedi Á.Tilemisov.

Oblys ákimi Jeńis Qasymbek kásip­kerlikti damytýdyń ulttyq jobasynda kórinis tapqan barlyq jospardyń oryndalýy kerektigin quzyrly mekeme basshylarynyń esine taǵy bir saldy.

«Kásipkerlikti damytýdyń ult jobasyndaǵy barlyq josparlanǵan sharalar iske asýǵa tıis. Barsha aýdan-qala áki­m­deri, kásipkerlik basqarmasy onyń júze­ge asýyna múddeli bolýy kerek», dedi J.Qasymbek.

Qaraǵandy oblysy