Toqaev Qazaqstan men Reseıdiń óńiraralyq yntymaqtastyq forýmyna qatysty

Prezıdent beınebaılanys rejıminde ótken jıynda barlyq shekteýdi alý jáne saýda salasynda ózara tıimdi jaǵdaı jasaý elderimizdiń sapaly ekonomıkalyq ósimine jol ashatynyn atap ótti.

– О́tken aıda biz elderimiz úshin ataýly data – dıplomatııalyq qatynastardyń ornaǵanyna 30 jyl tolǵanyn atap óttik. Osy ýaqyt ishinde eki memleket dostyq pen tatý kórshilik qatynastarǵa negizdelgen ózara tıimdi strategııalyq seriktestik ornata aldy. Elderimiz arasynda senimdi jáne konstrýktıvti dıalog ornap, yntymaqtastyqtyń joǵary deńgeıine qol jetkizildi. Biz halyqaralyq uıymdar men ıntegrasııalyq birlestikter (BUU, TMD, UQShU, EAEO, ShYU, EQYU jáne AО́SShK) aıasynda ózara belsendi áreket etemiz. Bul óńirlik qaýipsizdikti qamtamasyz etýge jáne búkil Eýrazııanyń jahandyq saıasat pen ekonomıkadaǵy rólin arttyrýǵa eleýli úles qosady, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Memleket basshysynyń aıtýynsha, eki el arasyndaǵy ekonomıkalyq qatynastar jyldan jylǵa kúsheıip keledi. О́zara taýar aınalymy turaqty túrde ósip kele jatyr. Birlesken jobalar iske asyrylyp, ózara esep aıyrysý baǵytynda ulttyq valıýtalardyń úlesi ulǵaıa tústi.

– Byltyr Qazaqstan men Reseı arasyndaǵy saýda kólemi jańa rekordtyq deńgeıge – 24,5 mıllıard dollarǵa jetti. Bıyl alǵashqy 9 aıdyń qorytyndysy boıynsha taýar aınalymynyń kórsetkishi 5 paıyzǵa ósti. Reseıge shyǵarylatyn qazaqstandyq eksporttyń assortımenti jaqsardy. Onyń quny 100 myń dollardan asady. О́tken jylmen salystyrǵanda taýar ataýlarynyń sany 640-tan 1050-ge deıin kóbeıdi. Almatydan Reseı óńirlerine taýar jetkizý 2,5 eseden astam, al Astanadan – 5 ese ósti. Shekaralas oblystar arasyndaǵy saýda-sattyq aıtarlyqtaı jandandy. Mysaly, Reseıge Aqtóbe oblysynan taýar jetkizý 48 paıyzǵa, Pavlodar oblysynan 36 paıyzǵa artty, – dedi Prezıdent.

Qasym-Jomart Toqaev elimizde Reseıdiń úlesi bar 17 myńnan astam kompanııa men Qazaqstan-Reseı birlesken kásiporny tabysty jumys istep jatqanyn jetkizdi.

– Qazaqstanǵa quıylǵan Reseı ınvestısııasy jyldan jylǵa artyp keledi. Reseılik ınvestısııanyń qaýipsizdigin qamtamasyz etip, ekonomıkamyzǵa barynsha kóptep tartý úshin qolymyzdan kelgenniń bárin jasaımyz. Bul – elderimiz arasynda tıimdi ózara is-árekettiń jolǵa qoıylǵanyn dáleldeıtin taǵy bir derek. Osy oraıda byltyr Reseıden Qazaqstanǵa tartylǵan tikeleı ınvestısııa pandemııaǵa deıingi deńgeıden joǵary boldy. Atap aıtqanda, úshten bir eseden astam kórsetkishke jetip, 1,9 mıllıard dollardan asty. Sondaı-aq Qazaqstannyń Reseıge salǵan ınvestısııasy da 34 paıyzǵa artyp, 535 mıllıon dollarǵa jetti. Budan bólek, elderimizdiń saýda-ekonomıkalyq yntymaqtastyǵyn odan ári kúsheıtýge áleýetimiz jetkilikti. Kooperasııalyq yntymaqtastyqqa erekshe qyzyǵýshylyq tanytyp otyrmyz. Búginde bul sala boıynsha Qazaqstan men Reseı arasynda jalpy quny 23 mıllıard dollar bolatyn 110 birlesken joba júzege asyrylyp, 30 myńǵa jýyq jumys orny ashyldy, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Memleket basshysy logıstıkalyq jelilerdi jańǵyrtýdy jedeldetýge shaqyrdy. Onyń pikirinshe, saýda men ekonomıka salalarynda jańa ósim kózderin qarastyrýǵa ýaqtyly qabyldanǵan batyl sheshimder ǵana septigin tıgizedi. Osylaısha, Qazaqstannyń shekaralas óńirlerinde ónimdi ótkizýdiń zamanaýı jáne tıimdi ınfraqurylymyn qalyptastyrý úshin búkil Eýrazııa keńistigine arnalǵan saýda habtary júıesi qurylyp jatyr. Sonymen qatar Memleket basshysy kópjaqty ózara tıimdi yntymaqtastyqty odan ári keńeıtý úshin birlesken kúsh-jigerdi mynadaı salalarǵa jumyldyrýdy usyndy.

– Birinshi. Transshekaralyq jáne óńiraralyq yntymaqtastyq jónindegi shaǵyn komıssııanyń qyzmetin kúsheıtý qajet. О́ńiraralyq yntymaqtastyq baǵdarlamalaryn úılestirý jáne iske asyrý – atalǵan komıssııanyń negizgi mindetteriniń biri. Ekinshi. Shekara ınfraqurylymyn jaqsartýǵa, Qazaqstan men Reseı arasyndaǵy shekara pýnktteriniń ótkizý múmkindigin keńeıtýge erekshe nazar aýdarý qajet. Bul jumysty salynyp jatqan «Bir beldeý, bir jol» bastamasy men «Soltústik – Ońtústik» transulttyq dálizderin eskere otyryp, júzege asyrý kerek dep esepteımiz. Bul baǵyttardy EEO qyzmetimen ushtastyrý qajet. Úshinshi. Qazaqstan turaqty saýda-ınvestısııa qatynastaryn damytýǵa múddeli, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Prezıdent Qazaqstan men Reseıdiń shekaralas aýmaqtarynda avtomobıl joldaryn salýdy, logıstıkalyq habtar men ekonomıkalyq aımaqtar qurýdy, sondaı-aq joǵary dárejeli qaıta jasalatyn ónim óndirý salasyndaǵy yntymaqtastyqty keńeıtýdi basym baǵyt retinde atap ótti.