Aýrýdyń aldyn alaıyq!

Aýyl turǵyndaryna profılaktıkalyq tekserýler júrgizý úshin 18 jastan bastap jańa nysanaly toptardy aıqyndaý esebinen turǵyndardy qamtýdy ulǵaıtý kózdelip otyr. Buǵan deıin skrınıngtik zertteýlermen 30-dan 70 jasqa deıingi turǵyndar ǵana qamtylyp, jas­tar odan shet qalǵan edi. Endi kásibı  tekserýler júrgizý úshin 4 nysanaly top – 18 jastan 29 jasqa deıingi jastar, 30 jastan 44 jasqa deıingi «Eńbek – 1», 45 jastan 65 jasqa deıingi «Eńbek – 2» jáne 66 jastan asqan «Zeınetker» sanattary belgilendi.

Profılaktıkalyq tekserý júrgizý úshin klınıkalyq-dıagnostıkalyq qyzmetter tizbesi keńeıtilip otyr. Mysaly, qan men zárdi jalpy klınıkalyq zertteýler engizildi, glaýkomany erte bastan anyqtaý úshin «Eńbek – 1» nysanaly tobynda kózishilik qysymdy zertteýdi 30 jastan bastaý kózdeldi. Jynystyq jolmen beriletin ınfeksııalardy, qýyq asty beziniń, asqazan-ishek joldarynyń jáne búırek aýrýlaryn erte anyqtaý maqsatynda jańa zertteýler engizildi. Budan basqa, qolǵa alynyp otyrǵan ózgerister mektepke deıingi, mektep jasyndaǵy balalardy, sondaı-aq tehnıkalyq jáne kásiptik, orta bilimnen keıingi jáne joǵary bilim berý uıymdarynyń oqýshylaryn qosa alǵanda, halyqtyń nysanaly toptaryna profılaktıkalyq medısınalyq qarap-tekserý júrgizý qaǵıdalaryna, kólemine jáne kezeńdiligine qatysty bolady. Qabyldanǵan tıisti buıryqqa profılaktıkalyq zertteýlerge jatatyn aýyl turǵyndary qataryndaǵy adamdardyń nysanaly toby keńeıtilip, mynadaı tolyqtyrýlar engizildi:

• 18 ben 29 jas aralyǵyndaǵy erler men áıelder (keıbir sanattaǵy adamdar) skrınıngtik tekserýden ótedi;
• arterııalyq gıpertenzııa, júrektiń ıshe­mııa­lyq aýrýy jáne qant dıabeti, glaýkoma boıynsha dınamıkalyq baqylaýda turmaıtyn 18 ben 39 jas aralyǵyndaǵy erler men áıelder (adamdardyń keıbir sanattary);
• asqazan-ishek joldarynyń aýrýlarymen jáne sozylmaly búırek aýrýlary boıyn­sha dınamıkalyq baqylaýda turmaǵan 18 ben 70 jas aralyǵyndaǵy erler men áıelder (adamdardyń keıbir sanattary);
• tynys alý organdarynyń týberkýlezi boıynsha dınamıkalyq baqylaýda turmaıtyn 50-70 jas aralyǵyndaǵy erler men áıelder (adamdardyń keıbir sanattary);
• qýyq asty bezi obyry boıynsha dınamı­kalyq baqylaýda turmaıtyn 55 pen 70 jas aralyǵyndaǵy jáne odan joǵary jastaǵy er adamdar (adamdardyń keıbir sanattary) skrınıngtik zertteýlerden ótedi.

Profılaktıkalyq tekserýler ýchaskelik qyzmettiń shaqyrýy boıynsha júrgi­ziledi. Pasıentter tirkeýge júginbeı, áleýmettik-psıhologııalyq kómektiń aldyn alý bólimshesine jiberiledi, onda qalǵan skrınıngtik zertteýler júrgiziledi. Skrınıng kólemine mynalar kiredi: antropometrııalyq ólsheýler (boı, dene salmaǵy, bel sheńberi, qan qysymyn ólsheý, maqsatty topqa baılanysty zerthanalyq jáne aspaptyq zertteýler júrgizý (adamdardyń keıbir sanattary).

Búgingi tańda Qordaı aýdany boıynsha 7 066 adam kásiptik tekserýden ótti, onyń ishinde 18-29 jas aralyǵyndaǵylar – 3 306 adam,
30-44 jastaǵylar – 3 503, 45-65 jastaǵylar – 53, 66-70 jastaǵylar – 204. Bul 78,8%-dy qurady. 2022 jyldyń 18 qarashasyna deıin naýqasqa shaldyqqan 148 adam anyqtaldy, onyń ishinde 18-29 jas aralyǵyndaǵy 42 adam  (asqazan-ishek joldary boıynsha), 30-44 jastaǵy 64 adam (asqazan-ishek joldary boıynsha – 34, búırek aýrýy boıynsha – 26, sút beziniń qaterli isigi boıynsha – 4 adam), 45-65 jastaǵy 18 adam  (sút bezi qaterli isigi boıynsha –15, PSA boıyn­sha – 3 adam), 66-70 jastaǵy 24 adam (tynys alý organdary boıynsha – 16, PSA boıynsha – 8 adam) bar. Qazirgi ýaqytta derti bar ekeni belgili bolǵan adamdar saýyqtyrylý ústinde.

Qordaı aýylynyń turǵyndary – aýdan­dyq ortalyq emhanada, al basqa eldi meken­derdiń turǵyndary óz aýyldaryndaǵy emdeý-profılaktıkalyq mekemelerinde profı­laktıkalyq tekserýden óte alady. Profılak­tıkalyq tekserý turǵyndar tirkelgen medısına­lyq uıymda tegin júrgiziledi. Olarǵa «Eger sizdi skrınıngke shaqyrsa, ýaqtyly kelińiz!» deımiz.

Záýresh QADYRBEKOVA,

Qordaı aýdandyq ortalyq aýrýhanasynyń bas dárigeri

Jambyl oblysy