Keleshektiń ınnovasııalyq baǵdary

Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev 2025 jylǵa deıin eli­mizde 100 myń IT-maman daıarlaý týraly tapsyrma bergen edi. Sonyń izimen qabyldanǵan «Sıfrlandyrý, ǵylym já­ne ınnovasııalar esebinen tehno­logııalyq serpilis» ulttyq jobasy aıasynda 2021 jyldyń sońynda oblys ortalyǵynda zaman­ǵa saı aqparattyq tehnolo­gııalar salasynda bilim beretin IT-mektep tusaýyn kesti. Joba­ny Sıfrlyq damý, ınnovasııalar jáne aeroǵarysh ónerkásibi mınıstrliginiń qol­daýymen oblys ákimdigi jáne Eurasian Resources Group (ERG) korporasııasy júzege asyrdy. Aımaq turǵyndarynyń sıfrlyq saýat­tylyǵyn arttyrý, IT-baǵyttardy damytý maqsatynda dúnıege kelgen bolashaq mamandyqtar mektebi qazirgi kúni óz qyzmetimen erekshelenip otyr.

Oqý mekemesi dırektorynyń mindetin atqarýshy Anar Sady­qova atap ótkendeı, munda baǵ­darlamalaý, modeldeý, grafıka, saıttardy baǵdarlamalaý, medıa-marketıng baǵyttarynda 21 kýrs ashylǵan. Alǵashqy jyly ERG kompanııasynyń jeke ınvestısııasy esebinen barlyq kýrsta oqý tegin júrgizilip, 400 adam ózderiniń sıfrlyq saýattylyǵyn arttyryp úlgeripti.

– Kýrstardyń uzaqtyǵy bir aıdan bir jylǵa deıin jal­ǵasady. SMM-mamany, mobılograf sekildi jastar arasynda suranysqa ıe jańa maman­dyqtardy bir-eki aıda oqytyp shyǵaramyz. WEB-baǵdarlamalaý eń kúrdelisi bolǵandyqtan, oǵan jazylǵandar jylǵa jýyq oqıdy. Kompıýterden saýaty bar adam bul jerde saıt jasaýdyń tetigi men baǵdarlama tilderin tolyq meńgerip, daıyn maman bolyp shyǵady. Aqpan aıynda WEB-ázirleýshilerdiń alǵashqy tolqyny kýrstardy támamdaıdy. Bul jerde saıtty tolyq ázirleý, óz jobalaryn usyný, keıster jasaý, barlyǵy qamtylyp úıre­tiledi. Aptasyna 3 márte osynda kelip bilim alady. Oqý keste­si jalpyǵa qolaıly ýaqyt­tarǵa oraılastyrylǵan, – deıdi mektep jetekshisi.

Baǵdarlamalaý, SMM, 3D grafıka, sáýlet óneri, baǵdar­lamalaýdaǵy Pyton tili, Photoshop grafıkalyq redaktoryn meńgerý, shyǵarmashylyq fotosýret kýrs­tarynda oqý úshin arnaıy bilim qajet emes dep sanaıdy mekteptiń atqarýshy dırektory Suńǵat Baltash. Tek keıbir baǵyttar boıynsha kompıýterlik alǵashqy daǵdylar qajet bolady. Munda balalar 10 jastan qabyldanatynyn eskersek, IT-mektep áleýmettiń kez kelgen sanatyna qoljetimdi. Tek azamattar aptasyna úsh márte ýaqyt taýyp, mundaǵy oqytýshylardyń dárisin tyńdap, praktıkalyq jumystaryn meńgerýge ynta tanytsa jetkilikti.

Mekteptiń jumysyn úılesti­rip otyrǵan jetekshilerden bólek, munda Nursıpat Tóleýbaı men Kámıla Jalǵaýbekova esimdi IT-menedjerler eńbek etedi. Kileń qazaq jastarynan quralǵan top búginde oqý nysanynyń sharýasyn urshyqsha ıirip otyr. Aıtýlarynsha, qazirgi kúni kýrs­­­tardyń barlyǵy aqyly júıe­­ge kóshe bastaǵan. Sebebi ınves­tısııalyq qarajat bir jyl­ǵa ǵana shaqtalǵan eken. Endi mektep kýrs­tardy aqyly etip, óz kúnin ózi kórýi kerek. Mun­daǵy kýrstarda bilim úıre­tetin tálimgerler jergilikti jo­ǵa­ry oqý oryndarynda ju­mys isteıtin joǵary sanatty oqytý­shylar. Olarǵa aı saıyn eńbekaqy tóleý úshin qarajat kózi qajet. Sondyqtan IT-mektep kommersııalyq uıymǵa aınalýǵa májbúr.

Bul kýrstarǵa negizinen stý­dent jastar, óz kásibin alǵa qoı­ǵan frılanserler, máselen, gúl bıznesin, tort pisirýdi, is tigýdi, saýda salasyn meńgergen jandar qyzyǵýshylyq tanytatynyn aıtyp óteıik. Baıqaǵany­myzdaı, munda qazirdiń ózinde 80-deı adam oqyp jatyr. Buǵan deıin mobılografııa mamandyǵy boıynsha qazaq tilinde kýrs bolǵan eken. Suranys bolmaǵannan keıin alǵashqy túlekterden soń ol jabylyp qalypty. О́zge kýrs­tardyń barlyǵy orys tilinde júrgiziledi. Degenmen 21 kýrs boıynsha qazaq toptaryn ashýǵa maman da, tehnıkalyq áleýe­timiz de jetkilikti deıdi mek­tep ujymy. Qazirgi kúni oqyp jat­qandardyń deni Pavlodar, Aqsý jáne Ekibastuz qalalarynan kel­gen­der. Kýrs úshin shákirtter aı saıyn shamamen 20-35 myń teń­ge tóleıdi. Bul baǵa jergilikti jer­de qyzmet kórsetetin jekemen­shik IT-mektepterge qaraǵanda, eki ese arzan ekenin atap ótken jón.

– Mektep ishinde IT-maman­dar­dan quralǵan arnaıy toby­myz bar. Barlyq máseleni son­da talqylap, sheshemiz. Kýrs oqytýshylarynyń kóbi ózde­ri­niń avtorlyq oqytý baǵdar­lama­laryna ıe. Jetpegenin arnaıy oqytý ortalyqtarynan satyp alamyz. Aldaǵy ýaqytta Artsport baǵdarlamasy jalǵasyn tapsa, oǵan da qatyspaq oıymyz bar. Sebebi oqýshylar men kolledj stýdentteriniń kóbi bizdiń mektepte tegin oqyǵysy keledi. Jal­py, kýrsta oqýshylardyń jas shamasyna shekteý qoıylmaıdy. Bitirip ketkenderdiń eń úlkeni 56 jasta boldy. Sondaı-aq ót­ken jyly jazǵy ýaqytta kom­pıý­terlik saýattylyq arttyrý kýrsyna 73 jastaǵy qarııanyń qatysqanyn da kórdik. Oqýshylar men jastar turmaq, eresekterdiń de qyzyǵýshylyǵy joǵary, – deıdi A.Sadyqova.

IT-mektep óńirdegi aqparattyq tehnologııalar salasynyń damýyna da yntaly. Buǵan deıin Dota 2 jáne CS:GO oıyndary boıynsha kıbertýrnır, túrli hakatondar ótkizip kelgen. Odan da basqa sharalardy uıymdastyrýǵa bilim nysanynyń tehnıkalyq turǵydan jetkilikti jaraqtalýy múmkindik berip otyr. Munda birinde – 24, ekinshisinde 16 kompıýter qoıylǵan eki oqý aýdıtorııasy, fotosýret ónerimen áýestengender úshin arnaıy fotoaımaq bar. Atap óterligi, Astana Hub bazasynda ázirlengen Tech Orda baǵdarlamasy boıynsha oqý ordasynda 18 adam bilim alyp jatyr. Aldaǵy ýaqytta usynys toqtamasa bul joba jalǵasyn taba beredi.

S.Toraıǵyrov ýnıversıteti­niń 2-kýrs stýdenti Mıras Er­saıy­nov aqparattyq tehnologııalar salasynda bilim alyp júrgenin, mundaǵy IT-mektepte Photoshop grafıkalyq redaktoryn meńgerý kýrsynan ótkenin jetkizdi. Oqy­týshylary tek baǵ­dar­lamany meń­gerip qana qoımaı, fotosýret túsirý kezinde jaryqpen qalaı jumys isteý kerektigin úıret­ken. Alystaǵy Aqtaý óńirinen Pavlodarǵa bilim izdep kelgen jas óren bolashaqta Web-baǵdar­lamashy bolyp shyǵady.

Fotosýret kýrsynyń túlegi Sultanbek Sársembaı búginde ERG kompanııasynda tabys­ty eńbek etip júr. Jas maman munymen shektelmeı beınemontaj jasaý kýrsyna jazyl­ǵan. Jýyqta ol Tech Orda baǵ­darlamasy arqyly grant utyp alyp, IT-mektepte bilimin jetil­dirýdi jalǵastyrýda.

Al dızaınerlik kýrsta tálim alyp júrgen Aıman Shakleına zamanǵa saı sıfrlyq bilim óziniń frılanserlik kásibin keńeıtýge múmkindik týdyryp otyrǵanyn aıtty.

– «IT School»-da Astana Hub vaýcheri boıynsha «UX/UI dızaıner» kýrsyn meńgerip jatyrmyn. Jeti aılyq kýrstyń 2 aıyn támamdap úlgerdik. Osy ýaqyt ishinde teorııalyq já­ne praktıkalyq turǵydan óte kóp bilim ıgerdim. Alǵan bi­li­mimizdi úı tapsyrmalary ar­qy­ly bekitemiz, sonyń nátı­je­sinde kýrs sońynda daıyn portfolıomen shyǵatynymyz qýantady. Oqytýshym Dmıtrıı Vladımırovıch mol tájirıbesiniń arqasynda bizge eń qajetti ma­shyqtardy úıretip jatyr. Bul kýrs ózim úshin kásibı turǵydan ósýge qajet. Men frılansermin, Tilda platformasynda saıt jasaýmen aınalysamyn. Buǵan deıin Figma sekildi aspaptardy qoldanatynmyn, onyń ózin­de tolyq emes. Osy kýrstyń nátı­jesinde, endi ózimniń qyzmet kórse­tý keńistigimdi keńeı­tip, kúrde­li tapsyrystardy qa­byl­daı alamyn. Keleshekte ta­by­symnyń da eselene túserine kú­má­­nim joq. Osyndaı múmkindik syı­laǵan IT-mektep pen Astana Hub-qa alǵysym sheksiz, – deıdi Aıman.

Qazirgi kúni ınformatıka páni mektepterde 1-synyp­tan bastap oqytylady. A.Sady­qova­nyń pikirinshe, aqparattyq tehnolo­gııa boıynsha mektep baǵ­darlamasy ustazdar úshin tym kúrdeli. Kúndelikti sabaq úderisinde olardyń qınalyp júrgeni baıqalady. IT-mektep muǵalimderdiń sıfrlyq saýat­tylyǵyn arttyrýǵa baǵyttalǵan arnaıy kýrstardy ázirlep, óńirlik bilim berý basqarmasyna usynys jasaǵan eken. Alaıda basqarma odan ázirshe bas tartyp otyr. Osy máseleni jaýapty mekemeler aldaǵy ýaqytta eskerse eken degen tilegin de jetkizdi.

PAVLODAR