Arnaıy bilim mekemelerindegi ahýal

Arnaıy jáne ınklıýzıvti bilim berýdi damytýdyń ulttyq ǵylymı-praktıkalyq ortalyǵynyń dırektory Áıgerim Kúderınova atalǵan ortalyqta erekshe qajettiligi bar ba­la­lardy qoldaý baǵytyndaǵy ju­mys­tar týraly aıtyp berdi.

– Dıagnostıkalyq baqylaýdan ótkennen keıin balalarmen kásibı mamandar aınalysady. Túzetý sa­baq­taryn ótkizý, ata-analarymen ýaqtyly keńesip otyrý da ma­man­­dar úshin mańyzdy. Sonymen qatar olar muǵalimderge kómek kór­se­tip, ádistemelik quraldar jazý, bilik­tilikti arttyrý kýrstaryna da tike­leı atsalysyp keledi. Elimizdegi mek­tepke deıingi jáne jalpy bilim berý uıymdaryna ádistemelik qoldaý kórsetýde resýrstyq bólim ar­qyly psıhologııalyq-pedago­gı­ka­lyq keńes berý de ortalyq maman­da­rynyń bas­ty nazarynda, – deıdi Á.Kúderınova.

Ortalyq basshysynyń aıtýynsha, respýblıkada erekshe balalardy oqytýǵa arnalǵan oqýlyqtar kesheni 2017 jyldan bastap jaryq kórip keledi. Búginde respýblıkada 465 arnaıy bilim berý uıymy bar bolsa, olardyń ishinde oblys­tar men qalalar boıynsha 44-in ar­naıy mektepke deıingi uıymdar quraıdy. Al arnaıy mektepter sany – 99, psıhologııalyq-medısınalyq-pedagogıkalyq keńes berý uıymdary – 92, psıhologııalyq-pedagogıkalyq túzetý kabınetteri – 208. Sonymen birge 13 ońaltý, 9 aýtızm ortalyǵy jumys isteıdi.

Arnaıy jáne ınklıýzıvti bilim berýdiń ádisnamalyq jáne ádis­te­me­lik qamtamasyz etý bólim­iniń meń­­gerýshisi, pedagogıka ǵylym­da­ry­nyń kandıdaty, dosent Irına Elıseeva jáne ǵylymı qyz­metker Janbota Ahanova ınklıýzıvti bi­lim berýdiń erekshelik­te­rine toq­tal­­dy. Mamandar atap ótkendeı, fızıkalyq, psıhıkalyq, ıntellektýaldy jáne basqa da erek­she­likterine qaramastan, erekshe qajettiligi bar balalar jalpy bi­lim berý me­ke­­melerinde bilim alý­ǵa quqyly. I.Elı­seeva ortalyq mamandarynyń múm­kindigi shekteýli balalar oqıtyn arnaıy mektepterdi oqý-ádistemelik qamtamasyz etýmen baılanysty máselelerdi atap ótti.

– Bizde estý, kórý, tirek-qımyl apparaty buzylǵan, psıhıkalyq damýy tejelgen, sóıleýi qıyn ba­la­larǵa arnalǵan mektepter bar. Mundaı balalar memlekettik standart boıynsha oqytylǵanymen, oqý materıalyn ázirleýdiń ózindik erekshelikteri bar ári onda ortalyq tarapynan ázirlegen tıptik oqý baǵ­dar­lamalary eskerilýge tıis, – deıdi I.Elıseeva.

Aqyl-oıynda aýytqýshy­lyq­ta­ry bar balalar bilim berýde erek­she sanatty quraıtyndyqtan, bar­lyq pán boıynsha ózindik oqý baǵdarlamalaryn jasap, ótken jyly 0-10 synyp oqýlyqtary ja­zylǵan. I.Elıseevanyń aıtýynsha, 2004 jyldan bastap elimizde buryn otbasynda tárbıelengen, damý ıntellektinde az ǵana aýytqý­shy­lyǵy bar balalar jalpy mektepterde bilim alýǵa múmkindik al­ǵan. Mine, osy sanattaǵy balalar úshin tıptik oqý baǵdarlamalary ja­saldy. Arnaıy mektepterde ba­la­­lardy oqytýdyń ózi otbasy úshin úlken áleýmettik qoldaý bolyp sa­nalady. Osylaısha, ata-analar da óz múmkindikterin damytyp, qo­ǵam damýyna atsalysa alady. Bú­ginde eli­miz­degi arnaıy mektepterde jalpy sanattaǵy múgedek bala­lar­dyń 14 paıyzy ǵana bilim alyp jatyr. Olar­dyń kópshiligi jalpy bilim beretin mektepterde oqyp júr.

ALMATY