Erekshe perzentti ońaltý da, oqytý da ońaı emes

Otbasynyń áleýmettik salmaǵyn jeńildetetin joba

Almaty qalasy Isker áıelder qaýymdastyǵynyń tóraıymy Natalıa Muhamedjanovanyń aıtýynsha, erekshe balalardy tár­bıe­leý, olarǵa qamqorlyq jasaý – qoǵam bolyp jumylatyn mindet. Qıyn da, jaýapkershiligi jo­ǵary júkti moınyna alǵan ana­lar qoǵammen yqpaldastyqqa muqtaj. Únemi bala tárbıesimen otyr­ǵandyqtan, olardyń múmkin­dik­teri de shekteýli. Atalǵan joba aıasynda mamandar analarǵa psı­ho­logııalyq turǵydan qoldaý kór­se­tip, otbasynyń áleýmettik sal­maǵyn jeńildetýdi kózdeıdi.

Qazirgi kezde irikteýden ótken 22 ana bıznes álippesin ıgerip jatyr. «MamaPro» qoǵamdyq qory fılıalynyń jetekshisi Alına Kım «Balany ońaltýdan buryn anany ońaltý kerek», degen pikirde. Búginde Almaty, Astana, О́skemen, Shymkent qala­larynda ókildikteri jumys is­teıtin ortalyqta analarǵa sheber­lik saǵattarymen qatar psı­ho­­logııalyq dárister de qatar ótedi. Analardyń kásibin bastap, aıa­ǵy­­nan nyq turǵanyn maqsat etetin «Áıelder – áıelderge» qanat­qaq­ty jobasy 3 aı oqytý, úıretý sessııalaryn qamtıdy. Osy merzim aıaqtalǵannan keıin saraptama ja­sa­­lyp, jobany jetildirý tetik­te­ri qarastyralady.

«Joba eki baǵdarlamadan tu­ra­dy. Bastamany qolǵa alýshylar 3 anany jumysqa turǵyzýdy óz jaýapkershiligine alyp otyr. Al jobanyń 19 qatysýshysy arnaıy kýrstardan ótkennen keıin óz bıznesterin bastap ketýge tıis. Eger bul is sátti júzege asatyn bolsa, qoǵam bolyp jumylǵan má­se­leniń sheshimin tapqany», dedi joba barysymen keńinen tanys­ty­ryp ótken Almaty qalasy Is­ker áıelder qaýymdastyǵy tó­ra­ıy­mynyń orynbasary Dana Jantemirova.

«ICF-Kazakhstan» prezıdenti Elena Grıgoreva «О́z qıyndyǵyn ózi arqalap júrgen, erekshe bala tárbıesiniń qıynshylyǵyn kórip, qanaty talǵan analar úshin bul joba úlken qoldaý bolmaq», dep­ atap ótti. Onyń aıtýynsha, erek­­­she balany baǵyp-qaǵý – bir ǵana otbasynyń ǵana emes, jal­pyǵa ortaq másele. Atalǵan joba aıasynda ICF mamandary ana­lar­dyń erik-jigerin shyńdaýǵa, qıyndyqty eńserýge qoldaý kór­se­tedi. Osydan 2,5 jyl buryn qu­rylǵan uıym 30 myńǵa jýyq ser­tıfıkattalǵan mamandardy oqyta otyryp, álemniń 100-den asa elinde qyzmetin jalǵastyryp keledi. Qazirgi kezde 35 myń mú­she­si bar uıym Qazaqstandaǵy koý­chıngti damyta otyryp, áleý­met­tik jobalarǵa atsalysýdy jal­ǵastyryp jatyr.

Balalar múgedektigi jylyna 7 paıyzǵa kóbeıip jatyr

Almaty qalasy Jumyspen qamtý jáne áleýmettik baǵdar­la­malar basqarma basshysynyń orynbasary Qalıbek Aqyl­be­kovtyń aıtýynsha, ońtústik asta­nada 8 myńǵa jýyq erekshe qajet­ti­likteri bar bala tirkelgen.

«Qalada múgedektigi bar aza­mat­tardyń sany 55 myńǵa jýyq desek, bul kórsetkish jyl saıyn­ 4 paıyzǵa, al balalar arasynda 7 paıyzǵa kóbeıip keledi. Bú­gin­de aýtızm belgileri bar ba­la­­lardy úsh jasqa deıin anyq­taý óte qıynǵa soǵyp jatyr. Son­dyqtan bul dıagnozdy erte ke­zeń­de anyqtaý jáne aldyn alý maq­satynda arnaıy ortalyq ashylyp, bıyldan bastap 300-deı maman oqytý kózdelip otyr. Arnaıy kýrstan ótken mamandar qala emhanalaryna joldamamen barady», deıdi Q.Aqylbekov.

Basqarma ókili atap ótkendeı, qalada bıyldan bastap aýtızmmen aýyrǵan balalar tasymaly úshin 10 ınvataksı qyzmeti jumys isteıdi. Al jeke ońaltý baǵdarlamasyna sáıkes 270-teı arba satyp alý kózdelgen. Basqarma tarapynan sonymen qatar startap jobalarǵa 400 AEK kóleminde granttar qarastyrylyp jatyr.

Qoǵam jáne memleket qaı­rat­ke­ri, Parlament Máji­li­siniń VI-VII shaqyry­ly­my­nyń depýtaty Irına Smırnova qoǵamda erekshe qajettilikteri bar otbasylarǵa qoldaýdyń jetkiliksiz ekenin alǵa tartty.

«Búginde kezekte turǵan 20 myń­nan asa qoldaýǵa muqtaj jan­dar­dyń baspana máselesin sheshý ýaqyt kúttirmeıdi. Parla­ment qabyrǵasynda birneshe márte kóte­rilgen máselege qatysty «Otba­sy bank» mamandarymen de kez­­­desýler ótti», dep atap ótken I.Smırnova «Áıelder – áıel­derge» jobasynyń áleýmettik sal­ma­ǵy joǵary ekenin aıtty.

Eń bastysy, qadam jasaldy, endigi kezekte analardyń óz kásibin ashýyna baılanysty jol kartasy syzylyp, aldaǵy baǵdary anyqtalýy qajet. Jobaǵa qoldaý bildirgen Prezıdent janyndaǵy Áıelder isteri jáne otbasylyq-demografııalyq saıasat jónindegi ulttyq komıssııanyń múshesi Gúlnar Omarova erekshe balalardy tárbıelep otyrǵan analardyń aýyrtpashylyǵy kóp ekenin alǵa tartty. Sondyqtan qoǵam bolyp qoldaý kórsete otyryp, jarty kún bolsa da jumys isteıtin áıel­der úshin balasyn qaldyratyn ortalyqtar jumysyn jandandyrý, jumys izdegen jaǵdaıda óz tańdaýyna, qalaýyna oraı ornalasý sııaqty máselelerge kóńil bólýge shaqyrdy. Osy oraıda áleýmettik qyzmet túrlerin sıfrlandyrýdy damytý jaǵyna toqtalǵan G.Omarova erekshe balalar úshin ońaltý prosedýralary, dári-dármekpen qamtamasyz etý, sanatorııalyq-kýrorttyq qol­daýǵa baılanysty aqparattar qoljetimdi bolýy qajet. Búginde shalǵaı aýyldardaǵy otbasylar úshin balalardy saýyqtyrý da, oqytý máselesi ózekti bolyp otyr. Memleket tarapynan bóli­nip jatqan qarajat jetpeı jat­qan aımaqtar bar. Saldarynan tyǵy­ryqqa tirelgen kóptegen otba­sy qalaly jerlerge qonys aýda­rýǵa májbúr.

Urpaq tárbıesimen qatar kásipti de ıgerip júr

Zaýre Itenova – 14 jastaǵy erekshe balany tárbıelep otyrǵan ana. «Bala tárbıesimen otyrǵanda «MamaPro» qoǵamdyq qory mamandary úlken qoldaý kórsetip, jiger berdi. Osy ortalyqta psı­ho­­logııalyq qoldaý taýyp, jańa kásip ashýǵa bekindim», deıdi kásip­ker. Ol táýekelderge qara­mas­tan ótken jyly «Dcplife» caýyqtyrý ortalyǵyn ashqan. Búgin­de or­ta­lyqqa kelip júrgen balalar jazý-syzýdy úırenip, logo­pedtiń, sondaı-aq mehanoterapııa, ergoterapııa kýrs­ta­rynan ótip jatyr. Deneshynyq­ty­rýdan ótip, massaj alǵan bala­lar­dyń kóńil kúılerinde de ózge­shelik baıqalady. Alaıda kelý­shilerdiń deni áleýmettik az qam­tylǵandar otbasylarynan bol­ǵandyqtan, ońaltý kýrsyn tóleýge múmkindikteri bola bermeıdi. Munymen qosa mamandar eńbekaqysy, jaldaý quny sııaqty qosymsha shyǵyn bar. Degenmen «MamaPro» qoǵamdyq qorynda tulǵalyq ósý jolynan ótip, memlekettik baǵdarlama aıasynda 2 mln teńge qarajat alǵan ká­sip­ker ortalyqty damytýdy jos­parlap otyr.

Lıýdmıla Hegaı – balasyna aýtızm dıagnozy qoıylǵan ananyń biri. On jasar balanyń anasy uzaq ýaqyt úıde otyrǵanyn, qarjylyq qıyndyqtyń da bolǵanyn alǵa tartty. Endigi kezekte analarǵa arnalǵan jobadan serpin alyp, jańa kásipti bastaýǵa daıyn eke­nin aıtady.

Áıgerim Izbasarova da erekshe bala tárbıelep otyrǵan ana. «Balam týylǵan sátten ómirimiz kúrt ózgerdi. Bar nazarymyz bala­nyń densaýlyǵyna aýyp, toǵyz jyldaı úıde otyryp qaldym. «MamaPro» ortalyǵyna kel­gen­nen keıin men sııaqty ana­lar­dyń múmkindigi sheksiz ekenin tú­sindim» degen oıymen bólisti.

Qazirgi kezde áleýmettik joba­nyń demeýshisi Almaty menedjment ýnıversıteti ǵımaratynda kásibı sessııalar jalǵasyn ta­ýyp jatyr. Tájirıbeli koýchtar bolashaq kásipkerlerdi bıznestiń qyr-syryna baýlyp, qıyndyqty eńserýge keńesterin aıap jatqan joq. Al ata-analar bolsa, bala­sy­nyń qoǵamnan qaǵajaý kórmeı óskenine, áleýmettik jaǵdaıynyń jaqsarǵanyna úmit artady.

ALMATY