О́ner • 26 Mamyr, 2023

Kúı ańyzy: «Kúı shaqyrǵysh Aqjeleń» kúıi qalaı týdy?

359 ret kórsetildi

Kúı ańyzy qyzyq qoı. Kúıdi tyńdaǵanymyz bolmasa shyǵý tarıhy men mánin asa bile bermeımiz.

Kúı ańyzy: «Kúı shaqyrǵysh Aqjeleń» kúıi qalaı týdy?

Ańyz boıynsha bul shyǵarma «Alpys eki Aqjeleń» atty kúı kerýeniniń kósh basshysy, negizgi kúıi bolyp sanalady. Sondyqtan bul kúıdi dombyrashylar keıde «Kúı basy» nemese «Kósh basshy» dep te tartady. «Alpys eki Aqjeleńniń» kirispesi ispetti bolǵandyqtan osy sıkldegi kúılerge tán ortaq qasıetter, stıl jáne qaǵys erekshelikteri «Kúı shaqyrǵyshtyń» jelisinen anyq ańǵarylady. «Kúı shaqyrǵyshty» durys tarta bilmeıtin dombyrashy «Aqjeleńniń» kelesi kúılerin de oryndaı almaıdy.

Halyq uǵymynda «Aqjeleń» - aq jarqyn, kórikti, ádemi, jaıdary degen maǵynany bildiredi. Sol sebepti de «Aqjeleń» kúıleri kóbine áıel beınelerine arnalǵan. Bul kúılerdiń «Alpys eki Aqjeleń» dep atalý sebebi ne? Qazaq halqynda adamnyń boıynda alpys eki qan tamyry bolady degen uǵym bar. «Alpys eki tamyry ıip ketti» degen sóz sodan qalsa kerek. Adamnyń alpys eki tamyryn tolqytatyn kóńildi, sergek áýendi, ásem sazdy bul kúılerdi halyq «Alpys eki tamyrly Aqjeleń» nemese «Alpys eki salaly Aqjeleń» dep te ataǵan.

Qazanǵap «Kúı shaqyrǵysh Aqjeleńniń» asa qyzǵylyqty túrin alǵash ret kúı tartysynda oryndap, bas júldege ıe bolǵan. Qazanǵaptyń oryndaýyndaǵy bul kúı sazynyń názik ıirimderimen, oınaý tehnıkasynyń kúrdeliligimen jáne kúıdiń aıaǵyna qortyndy bólim engizilýimen erekshelengen. 

Aıtýshylar: Baqyt Basyǵaraev, Ysqaq Raıymbergenov.

 

Edil Basyǵaraevtyń «Tolqynda» kitabynan