Adamnyń ımmýn tapshylyǵy vırýsynyń (AITV) ınfeksııasy Qazaqstanda ǵana emes, búkil álemde de ózekti másele bolyp otyr. Sońǵy 10 jyldyń ishinde el boıynsha atalǵan ınfeksııany juqtyrý derekteri 2 ese artty. Al júre paıda bolǵan ımmýn tapshylyǵy sındromynan bolatyn ólim-jitim kórsetkishi 1,7 esege tómendedi.
Ajar Ǵınııat atap ótkendeı, JITS-ten ólim-jitim alty óńirde ortasha respýblıkalyq deńgeıden joǵary. Olardyń qatarynda Qaraǵandy, Pavlodar, Qostanaı, Soltústik Qazaqstan, Shyǵys Qazaqstan oblystary men Almaty bar.
«Qaraǵandy oblysynda bul kórsetkish ortasha respýblıkalyq deńgeıden tórt ese artyq», dedi mınıstr.
Dál osy aımaqtarda AITV-nyń taralý deńgeıi eń joǵary.
Mınıstrdiń aıtýynsha, 2021 jyly Qazaqstan 2030 jylǵa qaraı júre paıda bolǵan ımmýn tapshylyǵy sındromyn (JITS) joıý jáne jahandyq Strategııa maqsattaryna qol jetkizý boıynsha birqatar mindetteme qabyldady. Bul adamnyń ımmýn tapshylyǵy vırýsymen ómir súretin barlyq adamdardyń 95%-y ózderiniń mártebesi týraly bilýi kerek, adamnyń ımmýn tapshylyǵy vırýsyn juqtyrǵandardyń 95%-y emdelýi kerek jáne naýqastardyń 95%-ynda em tıimdi bolýy kerek degendi bildiredi.
Dese de, Ajar Ǵınııattyń aıtýynsha, densaýlyq saqtaý jáne medısınalyq uıymdardyń kúsh-jigeri AITV-men kúreste jetkiliksiz. Osy tusta vedomstvo basshysy naýqastardyń osy sanatyna medısınalyq kómek kórsetýdiń problemalyq máselelerin atady.
«Qoǵamda atalǵan ınfeksııany juqtyrǵandar men halyqtyń negizgi toptaryna qatysty stıgma men kemsitýshilik saqtalyp otyr. Úkimettik emes uıymdardyń halyqtyń negizgi toptary arasynda AITV ınfeksııasynyń profılaktıkasy úshin áleýeti jetkiliksiz paıdalanylady, al olar epıdemıologııalyq jaǵdaıdy turaqtandyrýda jáne AITV ınfeksııasynyń jańa jaǵdaılaryn anyqtaýda mańyzdy ról atqarady», dedi A.Ǵınııat.
2022 jyldyń sońynda Qazaqstanda AITV-men aýyratyn 30 558-den astam adam ómir súrdi. 2022 jyly 3877-ge jýyq jańa jaǵdaı tirkeldi. Vedomstvo usynǵan stıtıstıkaǵa qaraǵanda, erkekter áıelderge qaraǵanda 2 ese kóp syrqattanady. Jalpy AITV juqtyrǵan naýqastardyń 82%-y - 18-49 jas aralyǵyndaǵy eńbekke qabiletti adamdar.
Aıta ketsek, Qazaqstanda atalǵan ınfeksııanyń jynystyq jolmen taralýy basym (75%), al ıneksııa arqyly juqtyrý derekteri 20%-dy quraıdy.
