Elbasy N.Nazarbaev usynǵan «100 naqty qadam» Ult josparynan týyndaıtyn mindetterdiń biri – kásibı memlekettik apparat pen qoǵamǵa esep beretin memleketti qalyptastyrý. Osy Ult josparyndaǵy mindetterdiń ózektiligine nazar aýdarǵan Prezıdent Q.Toqaev tıisti oryndarǵa memlekettik qyzmet salasyn jetildirý boıynsha tapsyrmalar berdi. Osy oraıda jurtshylyqty elimizdiń damýyna jol ashyp qana qoımaı, kóptegen túıtkildi máselelerdiń sheshilýine múmkindik beretin, halyqtyń múddesi barynsha eskerile otyryp atalǵan maqsat-mindetterdi júzege asyrý boıynsha júrgizilip jatqan jumystardyń barysymen habardar etýdi jón kórip, Memlekettik qyzmet isteri agenttiginiń tóraıymy Anar Jaıylǵanovamen áńgimelesken edik.

– Anar Nuralyqyzy, jaqynda Memleket basshysynyń Jarlyǵymen Memlekettik qyzmet isteri jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttigi ekige bólindi. Nátıjesinde Memlekettik qyzmet isteri agenttigi jeke organ retinde qyzmet ete bastady. Bul ózgeris memlekettik qyzmet júıesine qandaı ózgerister men jańalyqtar ákeldi?
– Burynǵy Agenttikti eki táýelsiz memlekettik organǵa qaıta uıymdastyrý eń aldymen olardyń jumysynyń tıimdiligin arttyrýǵa baǵyttalǵan. Memlekettik qyzmet isteri agenttigi halqymyzdyń qajettiligine baǵdarlanǵan kásibı memlekettik apparatty qurý boıynsha negizgi fýnksııalarǵa basa nazar aýdarýǵa múmkindik aldy. Negizi, Tuńǵysh Prezıdent – Elbasy Nursultan Nazarbaev bes ınstıtýsıonaldyq reformany júzege asyrý jónindegi «100 naqty qadam» Ult josparynda Agenttikke kásibı memlekettik apparat pen qoǵamǵa esep beretin memleketti qalyptastyrý jónindegi aýqymdy mindetterdiń keshenin iske asyrýdy júktegen.
Olardyń qataryna memlekettik qyzmettegi merıtokratııa qaǵıdattaryn nyǵaıtý, onyń tıimdiligin, ashyqtyǵyn, básekege qabilettiligin kúsheıtý, barlyq deńgeıdegi memlekettik apparat qyzmetkerleriniń biliktiligin arttyrý, azamattarmen turaqty keri baılanys ornatý, olardyń quqyqtary men múddelerin qorǵaý, ákimshilik kedergilerdi azaıtý, memlekettik qyzmetshilerdi qoldaý sharalary kiredi.
Elbasy belgilep bergen mindetterdiń mańyzdylyǵyn eskere otyryp, el Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev aldymyzǵa memlekettik qyzmet salasyn odan ári damytý boıynsha naqty tapsyrmalar berdi.
Basym mindetterdiń ishinde memlekettik qyzmet kórsetý sapasyn arttyrý jáne olarǵa qoljetimdilikti jaqsartý, memlekettik qyzmetshilerdi áleýmettik qoldaý boıynsha sharalar keshenin ázirleý jáne Prezıdenttik jastar kadr rezervin qalyptastyrý jumystary bar. Qazaqstannyń memlekettik qyzmet júıesiniń damýy saıası, ekonomıkalyq jáne qoǵamdyq qatynastardyń ózgerý úderisterimen tyǵyz baılanysty. Sondyqtan biz jańa jaǵdaılarda memlekettik qyzmettiń tıimdi jumys isteýi úshin elde bolyp jatqan barlyq ózgeristerge nemquraıly qaramaýymyz qajet.
– Memlekettik qyzmettiń sapasyn jaqsartýǵa, baǵalaýǵa, baqylaýǵa azamattyq qoǵam belsendilerin aralastyrý máselesi qolǵa alyndy ma? Nátıjeler qandaı?
– Agenttiktiń áleýmettik tapsyrysy boıynsha jyl saıyn úkimettik emes uıymdar memlekettik qyzmet kórsetý sapasyn baǵalaıdy. 2018 jyldyń nátıjesinde halyqtyń qyzmet kórsetý sapasyna qanaǵattaný deńgeıi respýblıka boıynsha 72,4% nemese orta eseppen alǵanda 5 baldyq shkala boıynsha 4,66-ny qurady.
Monıtorıng nátıjesi boıynsha memlekettik organdar memlekettik qyzmet kórsetý sapasyn arttyrý boıynsha tıisti sharalar qabyldaıdy. Máselen, memlekettik qyzmet kórsetý merzimin jáne qajetti qujattardy qysqartý boıynsha standarttarǵa túzetýler engizedi, qyzmet kórsetýdiń bıznes-prosesteri ońtaılandyrylady, qosymsha kútý oryndaryn ornatý, mýltıkassa jáne cash-termınal, aýany kondısıonerleý júıesin ornatý, kezektilik qalyptaspaýy úshin operatorlar sanyn kóbeıtý, qoljetimdi jerde qyzmet alý tártibi, sondaı-aq, múmkindigi shekteýli tulǵalarǵa jaǵdaılar jasaý úshin kómekshini shaqyrý batyrmasy, pandýstar jáne edenge taktıldi taqtalar ornatý, áleýmettik qorǵalmaǵan azamattar úshin (múgedekter, júkti áıelder jáne t.b.) arnaıy bólek ústel jumys isteýin qamtamasyz etý boıynsha usynystar engizedi.
О́ńirlerge keletin bolsaq, Agenttiktiń aýmaqtyq departamentterinde memlekettik qyzmet salasyn jetildirý maqsatynda vedomstvoaralyq jumys qyzmet isteýde. Olardyń quramynda qoǵam belsendileri, úkimettik emes uıymdar ókilderi jáne t.b. bar. О́tkiziletin keńesterde qyzmet berýshilerdiń memlekettik qyzmetterdi kórsetýdegi jıi oryn alatyn kemshilikterin anyqtap, olardy joıý boıynsha tıisti usynystar ázirleıdi.
– Memleket basshysy Prezıdenttik jastar kadrlyq rezervin qalyptastyrý boıynsha tapsyrma berdi. Bul bastama memlekettik qyzmet júıesin jetildirýge qalaı áser etedi dep oılaısyz?
– Shynynda da, bul máseleni Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev saılaýaldy baǵdarlamasynda kótergen bolatyn, onyń ishinde memlekettik qyzmettiń ózgerýi, jańartylýy tıis ekenin, zamanaýı oılaıtyn, joǵary deńgeıdegi quzyretti, qazirgi zamanǵy trendterdi biletin jáne t.b. quzyretteri bar jańa formasııadaǵy basqarýshylardy memlekettik qyzmetke tartý qajettigin aıtty.
Rezervke úmitkerlerdi irikteý birneshe negizgi kezeńderden turady: olardyń qabiletterin testileý, esse jazý, jobalardy tanystyrý, quzyrettilikti baǵalaý, saraptamalyq komıssııada qatysýshylarmen áńgimelesý jáne kadr rezervi jónindegi Ulttyq komıssııada úmitkerlerdiń kandıdatýralaryn qaraý.
Irikteýdiń barlyq kezeńderi rezervtegiler týraly tolyq aqparat jınap, olardyń qabiletterin jáne eń bastysy – olardyń áleýetin kórýge múmkindik beredi.
Prezıdenttik rezervten taǵaıyndaý kelesi basshylyq laýazymdarǵa kózdeledi – Qazaqstan Respýblıkasynyń mınıstrleri, olardyń birinshi orynbasarlary men orynbasarlary; oblystardyń, respýblıkalyq mańyzy bar qalalardyń, astananyń ákimderi, olardyń birinshi orynbasarlary men orynbasarlary, apparattarynyń basshylary; ortalyq atqarýshy organdar komıtetteriniń tóraǵalary, jaýapty hatshylary; oblystyq mańyzy bar qalalardyń, oblystar aýdandarynyń jáne qalalardaǵy aýdandardyń ákimderi; Qazaqstan Respýblıkasy Konstıtýsııalyq Keńesi, Qazaqstan Prezıdentiniń Is basqarmasy, Ortalyq saılaý komıssııasy, Respýblıkalyq bıýdjettiń atqarylýyn baqylaý jónindegi esep komıteti, Memlekettik qyzmet isteri agenttigi apparattarynyń basshylary, Joǵarǵy sot janyndaǵy Sottardyń qyzmetin qamtamasyz etý departamentiniń basshysy; Joǵary Sot Keńesiniń hatshysy – apparat basshysy; jaýapty hatshy laýazymy engizilmegen ortalyq atqarýshy organdar apparattarynyń basshylary, Adam quqyqtary jónindegi ulttyq ortalyqtyń basshysy.
Sondaı-aq rezervke qabyldanǵan azamattar ulttyq basqarýshy holdıngter, ulttyq holdıngter, ulttyq kompanııalar basqarmalarynyń tóraǵalary jáne músheleri laýazymdaryna taǵaıyndalýy múmkin.
Rezervtegiler laýazymǵa taǵaıyndalǵanǵa deıin arnaıy ázirlengen baǵdarlamalar boıynsha oqytylady. Irikteýdiń nátıjesi negizinde sarapshylardyń bergen usynystary boıynsha rezervshiler úshin jeke baǵdarlama ázirlenýi de múmkin. Bul oqytý baǵdarlamasy joǵaryda aıtylǵan laýazymdarǵa qajet qosymsha bilim alýǵa, halyqpen jumys isteýge, onyń ishinde kópshilik aldynda sóz sóıleý jáne tez sheshimder talap etiletin jaǵdaıda jumys isteý úshin qajetti qasıetterdi arttyrýǵa baǵyttalǵan.
Prezıdenttik jastar kadrlyq rezervine ótý – bul mindetti túrde laýazymǵa taǵaıyndalýǵa kepil bolmaıdy.
Prezıdenttik jastar kadrlyq rezervin qurýdaǵy basty maqsat jastar úshin tıimdi ári ashyq áleýmettik lıft qurý ekendigin atap ótkim keledi. Bul azamattarǵa zor úmit artylady jáne olar aldaǵy reformalardyń qozǵaýshy kúshi bolýy qajet.
Jalpy, búginde rezervke irikteýge qatysýǵa úmitkerler úshin Pkrezerv.kz onlaın-platformasy arqyly tirkelip, qujattaryn tapsyrý júrgizilip jatyr. Osy jyldyń 24 qyrkúıegindegi jaǵdaı boıynsha 6739 adam onlaın-platformada tirkeldi. Onyń 1191-i
barlyq qajetti qujattardy tapsyrǵan. Tirkelý qyrkúıek aıynyń sońyna deıin jalǵasady.
– Memlekettik qyzmetti ońtaılandyrý, sapasyn arttyrý maqsatynda sheneýnikterdiń sanyn qysqartý qarastyrylyp jatyr ma? 18 mln halyqqa 100 myńǵa jýyq memlekettik qyzmetshiniń bolýy halyqaralyq standart boıynsha kóp emes pe?
– Memleket basshysy Qazaqstan halqyna Joldaýynda memlekettik apparatty ońtaılandyrýdy tapsyrǵan. Qazirgi ýaqytta memlekettik qyzmetshilerdiń shtattyq sany 98 myńǵa jýyq. 2024 jylǵa qaraı olar 25 paıyzǵa qysqarýy qajet. Shtat sanyn ońtaılandyrý kezeń-kezeńmen birneshe jyldyń ishinde júrgiziledi. Osy tapsyrmany oryndaýdyń naqty tektikteri qazirgi ýaqytta Úkimetpen pysyqtalýda. Jaqyn arada qysqartý boıynsha usynystardy ázirleý úshin tıisti jumys tobyn qurý josparlanýda. Ońtaılandyrý kezinde únemdelgen qarajat neǵurlym tıimdi jumys isteıtin qyzmetkerlerdi yntalandyrý úshin jumsalmaq. О́z kezeginde bul memlekettik qyzmetke básekege qabiletti, bilikti mamandardy tartýǵa múmkindik beredi.
– Memlekettik qyzmet júıesinde genderlik teńdik máselesi qalaı jolǵa qoıylǵan?
– Búgingi kúni memlekettik qyzmette genderlik teńdikti qamtamasyz etý máselesi boıynsha naqty nátıjeler bar. 2019 jylǵy 1 qańtardaǵy jaǵdaı boıynsha memlekettik qyzmetshilerdiń arasynda áıelderdiń úlesi 55%-dy quraıdy. Bul Italııa, Belgııa jáne Ispanııa sııaqty EYDU elderindegi osyǵan uqsas kórsetkishten joǵary. Basshy laýazymdarda jumys isteıtin tulǵalardyń arasynda áıelderdiń úlesi – 40%.
Berilgen kórsetkishti jaqsartý úshin Agenttik júıeli jumys júrgizýde. Máselen, qazirgi ýaqytta áıelderdi basshy laýazymdarǵa usyný kórsetkishi memlekettik organ qyzmetiniń tıimdiligin baǵalaý ındıkatorlarynyń biri retinde bekitildi. «100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrý sheńberinde konkýrstyq rásimderdiń ashyqtyǵy artýda. Bul barlyq azamattar úshin, sonyń ishinde áıelder úshin, qyzmetshilerdiń tek eńbegine baılanysty laýazymyn joǵarylatý múmkindigine senimdi nyǵaıtty. Osylaısha, 2018 jyly memlekettik qyzmetke konkýrs qorytyndysy boıynsha taǵaıyndalǵan áıelderdiń úlesi 48%-dy qurady.
Sonymen birge áıelderdi sheshimderdi qabyldaý deńgeıine ilgeriletý boıynsha genderlik saıasatty júzege asyrýdy qamtamasyz etýdiń basty baǵyttarynyń biri genderlik bilim berý men genderlik oqytý bolyp tabylady. Jyl saıyn Memlekettik basqarý akademııasymen gender máselesi boıynsha memlekettik qyzmetshilerdiń biliktiligin arttyrý semınarlary ótkiziledi. Osyndaı semınarlardyń maqsaty – qazirgi qoǵamnyń genderlik úrdisterin taldaý jáne qoǵam damýyndaǵy áıelderdiń kóshbasshylyǵyn keńeıtýde ǵylymı-tájirıbelik tásilderdi qoldaný, genderlik saıasat salasynda memlekettik qyzmetshilerdiń kásibı quzyretterin arttyrý.
– Memlekettik qyzmetter tizilimin sıflyq úlgide berý – ýaqyt talaby ári azamattar úshin yńǵaıly. Atalǵan salany jetildirý úshin qandaı sharalar qoldanylmaq?
– Búgingi tańda memlekettik qyzmetter tizilimine engizilgen 740 qyzmettiń 72%-dan astamy (538) sıfrlandyrylǵan, ıaǵnı bul olardyń iske asyrylýynyń ashyqtyǵyn qamtamasyz etedi. Mysaly, memlekettik qyzmet alýshy «elektrondy úkimet» portaly arqyly qyzmet alǵan kezde odan qosymsha qujattar suratý máselesi joq, sondaı-aq qyzmetti kórsetý merzimi de saqtalady jáne azamattardyń memlekettik organdarmen tikeleı baılanysy joıylady. Bul qyzmet kórsetý kezinde tolyq ashyqtyqty qamtamasyz etedi.
Sonymen qatar Elbasy tapsyrmasyna sáıkes 2020 jyly memlekettik qyzmetterdi elektrondy túrde kórsetýdi 90%-ǵa jetkizý boıynsha tıisti jumystar atqarylyp jatyr. Osyǵan baılanysty «Azamattarǵa arnalǵan úkimet» memlekettik korporasııasy arqyly kórsetilýge jatatyn memlekettik kyzmetterdi irikteý jónindegi vedomstvoaralyq komıssııa jumysynyń qorytyndysy boıynsha 141 memlekettik qyzmet elektrondy formatqa kóshiriletin bolady, 21 qyzmet kompozıtti nysanda basqa qyzmettermen birge bir ótinish negizinde kórsetiletin bolady, azamattardyń ótinishinsiz kórsetiletin 17 proaktıvti qyzmetter engiziletin bolady.
Áńgimelesken
Joldybaı BAZAR,
«Egemen Qazaqstan»
Elordada sýburqaqtan enterovırýs anyqtaldy
Elorda • Búgin, 23:28
Maqtaaral turǵyny aýlasynan adam súıegin taýyp aldy
Oqıǵa • Búgin, 22:55
2500-den astam dombyrashy qazaqtyń tanymal kúılerin bir mezette oryndady
О́ner • Búgin, 22:22
О́skemende 4,3 mln teńge jymqyrǵan esepshi ustaldy
Oqıǵa • Búgin, 21:53
Otandyq kásipkerler keńesiniń otyrysy jańa formatta ótti
Úkimet • Búgin, 21:22
Qaraǵandyda ǵarysh monıtorıngi bazada tirkelmegen 11 myń jer ýchaskesin tapty
Aımaqtar • Búgin, 21:06
Birneshe óńirde aýa raıyna baılanysty eskertý jarııalandy
Aýa raıy • Búgin, 20:39
Túrkııada Muhtar Shahanovtyń 80 jas mereıtoıy atap ótildi
Álem • Búgin, 20:17
Memlekettik baǵa retteý máseleleri týraly zańǵa ózgerister engizildi
Prezıdent • Búgin, 20:02
Prezıdent qylmystyq jolmen alynǵan kiristerdi zańdastyrýǵa qarsy is-qımyl týraly zańǵa qol qoıdy
Prezıdent • Búgin, 19:42
Bıyl Shymkentte 51 úı paıdalanýǵa beriledi
Aımaqtar • Búgin, 19:28
Mádenıet mınıstrliginiń laýazymdy tulǵalaryna qatysty tergeý júrip jatyr
ANTIKOR • Búgin, 19:07
Aqsý elektr stansııasynda jumysshy qaza tapty
Oqıǵa • Búgin, 18:47
Qoǵam • Búgin, 18:21
Aldaǵy kúnderi aýa raıy qandaı bolady
Aýa raıy • Búgin, 18:00
Perýde laı kóshkininen 150 úı qırady
Álem • Búgin, 17:47
QTJ qazaqstandyq kemeniń Ýkraına astyǵyn tasymaldaý sebebin túsindirdi
Qoǵam • Búgin, 17:38
Qytaıdan zańsyz taýar ákelmek bolǵan adam jaýapkershilikke tartyldy
Qoǵam • Búgin, 17:28
Qazaqstanda jınaq salymdary boıynsha eń joǵary mólsherleme ósti
Ekonomıka • Búgin, 17:13
Birinshi synypqa qabyldaý úshin 320 myńǵa jýyq ótinish tústi
Bilim • Búgin, 16:59
Uqsas jańalyqtar