Ishimdik indetke daýa emes

Búkil álem esigin qymtap otyrǵan kún­der­de dáýreni júrip turǵan taýardyń biri alko­goldik ishimdikter ekenin jasyrýdyń qajeti joq. Eshqandaı alkogol dertke daýa, indetke tosqaýyl bola almaıtynyn ishki túısikpen túsinsek te, adamdardyń ózin ózi aldaýy bar. Keselden qorǵamaq túgili, karantın kúnderinde otbasyndaǵy nebir kıkiljiń, urys-keriske sebep bolyp otyrǵan da osy shaıtannyń sýy ekenin aıtý lázim.

Eger araq-sharap indettiń taralýy men juqtyrýynan qorǵaıtyn bolsa, elimizdegi quramynda birneshe iri alkogoldi jáne alkogolsiz sýsyndar shyǵaratyn zaýyttary bar Qazaqstandaǵy AsiaWaters óndiristik jáne saýda kompanııasy antıseptık shyǵarýǵa kóshpegen bolar edi. О́ıtkeni, qazirgi pandemııa jaǵdaıynda eń basty qorǵanys qural­darynyń biri – antıseptık.

Sol sııaqty, qazirgideı kúrdeli kúnderde Qazaqstannyń syra qaınatatyn jetekshi kompanııasy – «Efes Kazakhstan» da adamgershilik qaǵıdattaryna súıenip, kómekke muqtaj jandarǵa qolushyn soza otyryp, «Pınta» meıramhanalar jelisimen seriktestik quryp, Almaty qalasynyń I.S.Jákenova atyndaǵy qalalyq klınıkalyq juqpaly aýrýlar aýrýhanasynyń medısına qyzmetkerlerin kúndelikti ystyq tamaqpen qamtamasyz etip júr.

Qysqasy, ishimdik pen indettiń qatysyna keletin bolsaq, medısına mamandarynyń da bul máselede óz ýájderi bar. Adam aǵzasyna alkogoldik ishimdikterdiń keltiretin zııany týraly taqyryp ár kezde, ásirese búkil álem COVID-19 pandemııasynan zardap shegip otyrǵan qazirgi ýaqytta da ózektiligin joımaq emes.

Adamdardyń jekelegen toptary arasynda spırt pen alkogoldi ónimder koronavırýs ınfeksııasy sekildi adam ómirine qaýipti aýrýdan saqtaı alady degen teris pikir qalyptasqan. Bul túsinikter ınfeksııa kezinde qoldy, qolmen ustalatyn zattardy spırt eritindisimen nemese quramynda spırti bar maılyqtarmen tazalaý qajettigi týraly nusqaýlarǵa súıene otyryp, alkogol ishimdikterin qabyldaǵan da durys degen oıǵa negizdelgen bolsa kerek.

Al Almatydaǵy Kardıologııa jáne ishki aýrýlar ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń kúndizgi stasıonar meńgerýshisiniń mindetin atqarýshy, terapevt dáriger Gaýhar Qoja­keeva­nyń aıtýynsha, osy ınfeksııany emdeýde alkogoldiń tıimdiligi týraly pikir qate. Spırtti eritindiler men quramynda spırti bar maılyqtar, spırttik suıyqtyqtar men maılardyń jaqsy eritkishtik qasıetiniń bolýy zattardy tazalaýda áseri joǵary. Ony paıdalaný qorǵanýdyń basqa sharalaryna qaraǵanda tıimdirek. Spırttiń kómegimen qolmen lastanǵan, ıaǵnı teriden bólinetin, quramynda maıy bar zattar jaqsy tazalanady. Al maılar – mıkroorganızmderdiń kóbeıýine qolaıly orta. Sondyqtan da teriden bólinetin maılar spırtte tez erıtindikten, túrli medısınalyq áreket kezinde terini spırttelgen maılyqtarmen zalalsyzdandyrylady. Búginde qaýipti ınfeksııany juqtyrýdan úreılengen halyqtyń bir bóligi alkogol ónimderin satyp alýǵa kóshken.

«Halyq emi»  dep atalatyn ádiste kóbine azdaǵan spırt qoldanylady. Bul ádister, ádette, birneshe quramnan turady. Biraq alkogoldi ishimdikter adamdy koronarovırýs ınfeksııasynyń taralýy men juǵýynan saqtaı almaıdy. Mamandar spırttiń quramy­nyń joǵary bolýy keıbir vırýstardy joıa alatyndyǵyn joqqa shyǵarmaıdy.  Alaıda, bul ishimdikke qumarlyqty týdyra otyryp, adam densaýlyǵyna qaýipti bolatyndyǵyn esten shyǵarmaýymyz kerek. Osynyń saldarynan tipti kisi ólimine dýshar etip jatqan jaǵdaılar da jetkilikti.

Koronavırýs sımptomdary aǵzanyń qatty ýlanýyna ákelse, ishimdikti paıdalaný osy úderisti ýshyqtyra túsedi jáne aǵzanyń saýyǵyp ketýine keri áserin bere­di. Alkogoldiń jartysy ókpe arqyly shyǵary­latyndyqtan, kez kelgen ınfeksııada, onyń ishinde koronavırýs ınfeksııasynda onymen qosa shylym shegiletin bolsa, bul – asa qaýipti, deıdi dárigerler. Onyń ústine alkogoldi artyq paıdalaný júrekke salmaq salady: bul adam densaýlyǵy úshin, onyń ishinde júrektiń toqtap qalýyna ákelip soqtyratyn qaýipti faktor ekendigi álmısaqtan dáleldengen. Sonymen qatar alkogol bakterııalar men vırýstardyń taralýyna qolaıly orta qalyptastyryp qana qoımaı, aǵzanyń túrli aýrýlarǵa qarsylasýyn azaıta otyryp, ımmýnıtetti álsiretedi eken.