On adamnyń segizi senbedi. Nege?

Pandemııaǵa baılanysty  Almaty ákimdigi qurǵan arnaýly chattan táýlik boıy jedel aqparat alyp, jurtty der kezinde qulaǵdar etýge, saqtandyrýǵa shaqyrsaq ta, kóp jaǵdaıda osy jantalas áreketimiz zaıa ketip jatqandaı bolyp kóringeni de ras. 

Esesine, memleketimiz tótenshe jaǵdaı jarııalap, shyǵynǵa belsheden basyp jatsa da, alshań-alshań qydyryp, tyǵylyp toılatyp, aınalasyna tekserilmegen teris aqparat taratqandardyń arasynda tipti, keıde medısına qyzmetkerleriniń ózi júrgende, bizdiń de kóńilge osy indet bar ma ózi, joq pa degen kúdik uıa salǵanyn jasyrmaımyz.

Bastapqyda BAQ ókilderi qala ákimdiginiń alqymynan alǵan joq. El sál de bolsa sabyrǵa kelgen soń, jýrnalıster quzyrly mekemelerdiń aralasýymen saqtyq sharalaryn saqtaı otyryp, juqpaly keselderdi emdeıtin aýrýhanalar men provızorlyq ortalyqtardan reportaj, suhbat jasaı alatynyna sengen. О́kinishke qaraı, bul talpynysymyz – qalalyq densaýlyq saqtaý basqarmasyna jazǵan ótinishterimiz tekke ketip jatty. Muny júzden astam áriptesimiz rastaı alady. Múmkin, jurtty dúrliktire bermeıik, jaǵdaı rettelsin dep sabyrǵa sala bermeı, jýrnalıstik dabyl qaǵyp, baıbalam salý kerek pe edi?! Nátıjesinde, on adamnyń segizi osy aýrýdyń baryna senbeıtindeı dárejege jetti. Nege?

Sózimiz aıǵaqty bolsyn, osy arada myna málimetti keltire ketýge bolady. Máselen, bul kúnde Qazaqstan halqy pandemııanyń bar ekenine senbeıtin, onyń saldaryn baǵalamaıtyn elderdiń alǵashqy úshtiginde turǵan kórinedi. Buǵan TASS aqparat agenttigi taratqan «Romır» men Gallup International kompanııalarynyń zertteýleri dálel bolmaq. Pandemııa joq, ol halyqty qorqytyp-úrkitip ustaý úshin qoldan jasalǵan saıasat, dep esepteıtin elderdiń basynda Bosnııa men Gersegovınııa (66%) tursa, ekinshi orynda Qazaqstan (61%), úshinshi orynda Moldavııa mene Bolgarııa bar (58%). Iá, bizdiń halqymyz áli de bul indettiń qaýiptiligin tolyq moıyndamaıdy.

Eýropa elderi bastapqyda bul vırýs­ty elemegennen, kórshi Qytaı sııaqty elder mensinbegennen meńdetkenin moıyndasa, erteń biz senbegennen osy halge dýshar bolǵanymyzdy aıtýǵa týra kelmek.

Endi mine, epıdemııalyq jaǵdaı kúrdelene kele, kún ótken saıyn qaraly habarlar jıileı bastady. Indet juqtyrǵan dárigerler sany artyp barady. Emi joq keselge senbeı, saqtanbaı, saıran salyp, jurtty adas­tyryp kelgen tamyr-tanystardyń keı­biri jedel járdemge jete almaı, aýrýhana­lardan oryn tappaı, ózderi jazǵyrýdan jalyqpaıtyn jýrnalısterge júginip jatyr.

Medısınasy damyǵan elderde pandemııa kúshine mingende dárigerler, О́JJ apparaty, jedel járdem jetispegendikten ólim-jitim sanyn kóbeıtip alǵanyn, háli óte nashar naýqastardy túgel qamtı almaǵannan ǵana qaza kóp bolǵanyn ashyq moıyndasa da, jel sózge kelgende eshkimge des bermeıtin «saıa­satker» qazaqem báriniń astarynan basqa nárse izdedi. Kózi ashyq dep júrgen joǵary bilimdi degen adamdardyń ózi syrttaǵy túrli múddelerge qyzmet etetin arandatqysh, adastyrǵysh aqparattardyń kórigin úrledi. Bul – farmkompanııalardyń jahandyq bıznesi degen sáýegeılikpen ekiniń biri aınalysty.

Ne desek te, pandemııa məselesi týrasyn­­daǵy halyqtyń saýatty túsinigi qalyptas­paıynsha, eshqandaı karantın kómektespeıdi. О́z kezeginde DDU jetekshileri: «Bólingen álemde biz bul indetti jeńe almaımyz. Epıde­mııanyń saıasattanýy máseleni ýshyqtyrdy. Bárimiz aman-esen bolǵansha, eshkim qaýipsiz bola almaıdy», dep otyr. 

Sol sııaqty 26 maýsymda DDU-nyń bas ǵalymy Sýmııa Svamınatan álemde qazir 200-den astam kandıdattyq vaksına bar ekenin, olardyń 15-i klınıkalyq synaqtarynan ótip jatqanyn aıtty. Ol vaksınany ázirleý ádette 8-den 10 jylǵa deıin sozylatynyn jetkizip, DDU ýaqytty múmkindiginshe qysqartady dep úmittenedi, al zertteýler men ázirlemeler 12-18 aıda (2020 jyldyń qańtarynan bastap) sátti bolady dep atap ótti.  Sonymen, koronavırýs vaksınasy qashan shyǵady? Eger vaksınanyń adamǵa klınıkalyq synaǵy sátti bolsa, onda júzdegen mln dozalary bar bir nemese birneshe vaksına 2020 jyldyń sońyna deıin qoljetimdi bolmaq.

Sondyqtan bizge qalǵan jalǵyz jol – indettiń baryna sený men saqtaný ǵana.