Ol boıynsha memlekettik qyzmetshi men onyń otbasyna syılyq berýge bolmaıdy. Memlekettik qyzmet isteri agenttigi jańa erejeniń qalaı jú­zege asatynyn túsindirip bergen edi. Bul norma 6 qazanda Prezıdent qol qoı­ǵan «Qazaqstan Respýblıkasynyń keı­bir zańnamalyq aktilerine sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl máse­leleri boıynsha ózgerister men tolyq­tyrýlar engizý týraly» zańynda qaras­tyrylǵan. «Memlekettik qyzmet týra­ly» zańda osyǵan deıin de qyzmeti úshin syılyq alýǵa bolmaıtyny naqty kór­se­tilgen edi. Al Azamattyq kodekste quny 10 AEK-ten asatyn syılyq berý­ge bol­maıdy degen tujyrym boldy. Tú­sin­bestik týdyrǵan dál osy nárse edi.

Memlekettik qyzmet isteri agenttigi  tóraǵasynyń  orynbasary Darhan Jazyqbaev zań normasynyń saladaǵy sybaı­las jemqorlyqty joıýǵa baǵyt­talǵanyn aıtady.

«Memleket basshysy qyrkúıek aıyn­daǵy halyqqa Joldaýynda sybaılas jem­qorlyqqa qarsy kúres jaýapqa tar­tylýdan qoryqqan sheneýnikterdi derbes­tik, bastamashyldyq jáne jedel áre­ket etý qasıetterinen aıyrmaýy tıis ekenin eskertip, sybaılas jem­qor­lyqqa qarsy kúresýge qatysty naq­ty tapsyrmalar bergen bolatyn. Osy oraıda jarııalanǵan zańnyń qol­da­nysqa áli engizilmegenine qara­mas­­tan, onyń jalpy alǵanda sybaılas jem­qor­lyqqa qarsy qoldanylyp jatqan is-sha­ralardyń tıimdiligin art­tyrýǵa baǵyt­talǵanyn eskere otyryp, osy zańnyń mańyzyn, onyń qoıyp otyrǵan talaptaryn halyq arasynda belsendi túsindirý  oryndy», dedi D.Jazyqbaev.       

Memlekettik qyzmetshige jáne onyń otbasy múshelerine kelip túsken bar­lyq syılyqtar, tipti olardyń ha­bary­nsyz kelgen syılyqtar da jeti kún ishinde memlekettik múlikti bas­qarý­shy organǵa berilýi tıis. Bul syı­lyq­tardy belgilengen tártippen satyp alý múmkindigi de saqtalady. Alaı­da bul tyıymdy jumystaǵy jetistik­teri úshin zańdy jolmen berilgen syılyq­tarmen shatastyryp almaý mańyzdy.

Zańda syılyqtardy memlekettik múlikti basqarý jónindegi ýákiletti organǵa berý, syılyqtardy baǵalaý jáne satý máseleleri de naqtylanǵan. Jer­­gilikti atqarýshy organdar endi bul má­se­lelermen aınalyspaıdy. Qyz­met­­shiniń nemese onyń otbasy múshe­leri­niń habarynsyz shotqa túsken aqsha anyq­talǵannan keıin 2 apta ishinde mán-jaıdy túsindire otyryp, res­pýb­lı­kalyq bıýdjetke aýdarylýy tıis eken.

Darhan Jazyqbaevtyń aıtýynsha, Azamattyq kodekstiń 509-babyna engizilgen ózgeriske sáıkes mem­lekettik qyzmetshige kez kelgen qun­dy syılyqtardy syıǵa tartý­ǵa ty­ıym salynady. Iаǵnı Azamat­tyq kodeks­tiń atalǵan babynyń memle­ket­­tik qyz­metshige qatysty syıǵa tartý má­se­lelerin retteıtin ereje­leri qaı­ta qa­ralyp, onyń talaptary ózge zań­nama­larmen, onyń ishinde, Qylmystyq jáne Ákimshilik kodekstermen sáıkes­tendirilgen. Endi osyǵan baılanys­ty, Qylmystyq kodekstiń «Para berý» 367-babyna sáıkes memlekettik fýnk­­sııalardy atqarýǵa ýákiletti tul­­ǵalarǵa, olarǵa teńestirilgen tul­­ǵalarǵa, jaýapty memlekettik laýa­zym­dy atqaratyn tulǵalarǵa nemese laýazymdy tulǵalarǵa buryn jasa­ǵan zańdy áreketteri úshin quny 2 aılyq eseptik kórsetkishten asatyn syılyqtar tartý etý qylmystyq jaýap­kershilikke jatady. Buǵan qosa syı­lyq berý nemese alý ákimshilik sybaı­las jemqorlyq quqyqbuzýshylyq bolýyna baılanys­ty kodekstiń 676, 677, 678-baptaryna sáıkes ákimshilik jaýapkershilikke tartylady.

«Agenttik memlekettik qyzmet sala­syn­daǵy ýákiletti organ retinde atal­ǵan zań normalarynyń oryndalýy bo­ıyn­sha profılaktıkalyq jáne túsindi­rý jumystaryn jalǵastyra beredi. Mem­leket­tik qyzmetshilerge qandaı da bir syı­lyq berýdiń zańǵa qaıshy ekenin qoǵam­da keńinen nasıhattaý qajet», dedi agent­tik  tóraǵasynyń  orynbasary.

Syılyqtar Qarjy mınıstrliginiń Memlekettik múlik jáne jekeshelendirý komıtetine jáne onyń aýmaqtyq or­gan­daryna tapsyrylady. Al komı­tet almaıtyn keı syılyqtardy aýdan­dar­dyń, oblystyq mańyzy bar qalalar­dyń jergilikti atqarýshy organdary qabyldaı alady. Mundaı syılar qataryna jer ýchaskeleri, tórt túlik mal, jemshóp, azyq-túlik taýarlary, astyq, aǵash materıaldary, dári-dár­mek, mıneraldyq shıkizat, paıdaly qaz­balar, pestısıdter jatady. Al jyl­jymaıtyn múlik, kólik, etıl spırti jáne alkogol ónimi, temeki ónimderi, ónerkásip taýarlary, munaı jáne ony qaıta óńdeý ónimderi, baǵaly qaǵazdar, jarǵylyq kapıtalǵa qatysý úlesteri, tehnıkalyq qurylǵylar, baǵa­ly metaldar, asyl tastar jáne olar­dan jasalǵan buıymdar Qarjy mı­nıstr­­liginiń Memlekettik múlik jáne jeke­shelendirý komıtetiniń aýmaqtyq organdaryna tapsyrylýy kerek.

Bul zańnamalyq shekteýler memle­kettik qyzmetshiniń jeke ómirindegi otbasylyq saltanatty is-sharalarda jaqyndary men týystary bergen syılyqtarǵa qatysty emes, árıne.

Zańnamaǵa engizilgen taǵy bir jańa­lyq – týys adamdardyń birge jumys isteýine jol berilmeýi. Bul týraly Agent­tiktiń zań departamentiniń dırektory Maqsat Mýsın túsindirip berdi. «Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl týraly» jáne «Memlekettik qyzmet týraly» zańdarǵa sáıkes memlekettik qyzmetshilerdiń jaqyn týystary, jubaılary nemese jekjattary bir-birine baǵynatyn laýazymdarda qyzmet ete almaıdy. Sondaı-aq kez kelgen adam memlekettik jumysqa ornalasarda sol mekemede jaqyn týystarynyń baryn jazbasha habarlaýy kerek eken.

Jańadan qabyldanǵan zań normalary memlekettik qyzmet salasynda sybaılas jemqorlyqqa jol bermeýdi kózdep otyr. Bul Q.Toqaev halyqqa Jol­daýynda aıtqan memlekettik bas­qarý júıesindegi reformalardyń bas­ta­masy bolsa kerek. Prezıdenttiń «Eń al­dymen, memlekettik basqarýǵa, kadr saıa­satyna, sheshim qabyldaý júıe­sine jáne olardy oryndaý jaýap­ker­shiligine degen kózqarasty ózgertýden bastaýymyz kerek» degeni jyldar boıy qalyptasqan júıeden shyǵyp, jańa zamanaýı tásilderdi qoldanýǵa qyzmetkerlerdiń jáne halyqtyń ashyq bolýyn meńzeıdi. О́ıtkeni saladaǵy eski kózqarastaǵy ustanymdar jańa re­formalardyń bireýin de tıimdi jú­zege asyrýǵa múmkindik bermeıtini sóz­siz. Bul jolda eń aldymen, qorda­lan­ǵan máselelerdiń biri sybaılas jem­qor­lyqty joıý basty mindetke aınaldy.

Barlyǵy bir kúnde ózgere qoımaıty­ny sekildi, jańa ózgeristerdiń zań sheń­­berinde qadaǵalanyp qoımaı, qyz­­met­shilerdiń kúndelikti etıkalyq usta­ny­myna aınalatyn kúni de alys emes bolar. Bul rette tek memlekettik qyz­met­shilerdi ózgertýge tyrysý – áýreshilik. Reformanyń halyq pen qyzmetshiler arasynda ekijaqty oryndalýy asa mańyzdy. Sol sebepti de qoǵamda tur­ǵyn­darǵa memlekettik qyzmet úshin syı­lyq berýdiń qalypty jaǵdaı emes eke­nin túsindirip, munyń saldary zań sheńberinde qaralatynyn keńinen nasıhattaǵan jón. Kúrmeýi qıyn má­selerdi sheshýge ketken ýaqyt emes, aram­shóp sekildi qoǵamdy jaılaǵan prob­lemany tamyrymen shabýǵa basym­dyq berilgeni quptarlyq.