Jýyrda iri bıznes pen úkimettik emes uıymdardy qatystyra otyryp, elimizdegi turaqty damý máselelerin talqylaıtyn «Ornyqty damý maqsattary jáne bıznes pikirtalas platformasy» óz jumysyn bastady.

Kollajdy jasaǵan Amangeldi Qııas, EQ
Onlaın-alańnyń alǵashqy jıynynda qala men aýyldyń áleýmettik-ekonomıkalyq damýy arasynda 2,7 ese alshaqtyq bar ekeni baıandalyp, COVID-19 saldarynan aılarǵa sozylǵan karantın eldegi azyq-túlik naryǵyna qanshalyqty áser etkeni týraly saýalǵa sarapshylar jaýap berdi. О́ıtkeni, jahandyq pandemııa kezinde azyq-túlikpen qamtamasyz etý máselesi de densaýlyqty saqtaý isimen jaǵalasyp, aldyńǵy kezekke shyqty. Qysqasy, BAQ-ta, bıznes qaýymdastyq pen ÚEU sektorynda ornyqty damý máselelerin kóterýdi kózdeıtin bul ıdeıa BUU Ornyqty damý maqsattaryn tanymal etýge, sondaı-aq memleket pen qoǵam nazaryn ekologııaǵa aýdarýǵa, adam quqyqtary, jergilikti kásipkerlikti qoldaý, bıznestiń áleýmettik jaýapkershiligi, halyqaralyq áriptestikti damytý máselelerine jumys isteıdi.
Aıtqandaı, jobaǵa «Expo&Women» halyqaralyq uıymy, «Jasyl ekonomıka jáne G-Global-dy damytý koalısııasy», «Qazaqstan áıelderiniń agrarlyq odaǵy» jáne «Qazaqstan eriktileri alıansy» qoǵamdyq birlestikteri toby qurǵan «Qazaqstandaǵy ODM-2030» qoǵamdyq ınstıtýty muryndyq bolyp otyr. Alǵashqy onlaın-jıyn joǵaryda atap ótkendeı, «Azyq-túlik qaýipsizdigine qol jetkizýge bıznes-qaýymdastyqty tartý» taqyrybyna arnaldy. Aldymen sóz alǵan «Qazaqstandaǵy ODM-2030» qoǵamdyq ınstıtýtynyń basshysy Lázzat Asqarova sońǵy derekterge sáıkes, álemde 821 mln adamnyń toıyp tamaqtana almaıtynyn, bul ashtyqty joıý maqsatyna qol jetkizýge qaýip tóndiretinin alǵa tartty. Máselen, Qazaqstanda koronavırýs epıdemııasy kezinde azyq-túlik qaýipsizdigin qamtamasyz etý úshin 32 mlrd teńgeden astam qarajat bólingen.
Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń sońǵy málimetterine sáıkes, Qazaqstan ózin jemis-jıdektermen orta eseppen 80%-ǵa qamtamasyz etedi. Qazaqstan qus etiniń 21%-yn, almanyń 42%-yn, qanttyń 55%-yn, súttiń 500 myń tonnasyn syrttan tasıdy.
Respýblıka ózin 62% balyqpen, 58% irimshik jáne súzbe, 61% shujyqpen qamtamasyz etedi. 2019 jyly 18,7 mln adamǵa shaqqandaǵy negizgi azyq-túlik óndirisi 38,9 mln tonnany qurady, onyń ishinde dándi daqyldar – 16,8 mln tonna, kókónister, baqsha jáne tamyr jemistiler – 11,2 mln tonna; sút – 5,9 mln tonna, et – 1,1 mln tonna, burshaq daqyldary – 196 myń tonna, balyq – 45,4 myń tonna, jańǵaqtar – 3,8 myń tonna. Bir adamdy qamtamasyz etý kórsetkishi jylyna 1,9 tonnany quraıdy. Bul kórsetkish álemdik kórsetkishten 2,2 ese joǵary. Alaıda osy kórsetkishterge qaramastan, COVID-19 saldarynan oryn alǵan uzaq karantın Qazaqstannyń azyq-túlik naryǵynyń ımporttyq ónimge qanshalyqty táýeldi ekenin kórsetti. Yqtımal táýekelderdi eskere otyryp, Qazaqstanǵa ımport jetkizilýi úzilgen jaǵdaıda eldiń barlyq aımaǵynda azyq-túlik qaýipsizdigin qamtamasyz etý úshin otandyq óndiristi ulǵaıtý jáne damytý qajettigi aıqyn kórindi.
Pikirtalas platformasynda BUU Qazaqstandaǵy baılanys jáne seriktestik jónindegi azyq-túliktik jáne aýyl sharýashylyǵy uıymdary keńsesiniń basshysy Qaırat Nájmıdenov elimizde BUU júzege asyryp jatqan jobalar týraly baıandady. Onyń aıtýynsha, negizgi mindet – ornyqty damý maqsattary arqyly aýyl sharýashylyǵy men agroónerkásiptik keshenniń turaqtylyǵyna qol jetkizý. BUU azyq-túliktik jáne aýyl sharýashylyǵy uıymdarynyń baǵalaýynsha, aldaǵy ýaqytta álemde azyq-túliktiń 30%-ǵa deıingi bóligi joǵalady.
Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń Strategııalyq josparlaý basqarmasynyń basshysy Aıhan Sultan qazirgi ýaqyta azyq-túlik qaýipsizdigin qamtamasyz etýge járdemdesetin agroónerkásiptik keshendi damytýdyń 2021 jylǵa arnalǵan jańa baǵdarlamasyn ázirleý júrip jatqanyn atady. Mınıstrlik aýylsharýashylyq sýbektileri arasyndaǵy kooperasııa qaǵıdaty arqyly aýyl sharýashylyǵynyń damýyn yntalandyrýdy josparlap otyr.
Strategııalyq ázirlemeler jáne turaqty damý ortalyǵynyń dırektory Baqytgúl Hambar Qazaqstanda ornyqty damý maqsattaryn iske asyrý tásilderine toqtaldy. Ol túrli mınıstrlikterdiń janynda qurylatyn jáne belgili bir ornyqty damý maqsatynyń júzege asýyn retteıtin jumys toptary týraly sóz qozǵady. Qazaqstanda qala men aýyldyń áleýmettik-ekonomıkalyq damýy arasynda 2,7 ese alshaqtyq bar ekenin atap ótti.
Pikirtalas platformasynda áleýetti kompanııalardyń ókilderine de sóz berildi. Mysaly, Qazaqstan men Qyrǵyzstandaǵy «Coca-Cola» halyqaralyq kompanııasynyń úkimettik jáne qoǵamdyq baılanystar jónindegi menedjeri Aleksandra Akkırman «Coca-Cola belesteri» jobasyna toqtaldy. Osy joba arqyly áıelder jyl saıyn, ásirese aýyl sharýashylyǵy sektorynda shaǵyn bıznes ashýǵa granttar alady. Joba jumys istegen 8 jyl ishinde 30 myńnan astam qazaqstandyq kásipker áıel kásipkerliktiń bazalyq daǵdylary boıynsha oqyp, óz kásipterin qurýǵa qabiletin arttyrǵan kórinedi. Joba sheńberinde 100-den astam jumys ornyn ashqan 60-tan astam shaǵyn bızneske mıkro-granttar arqyly qoldaý kórsetildi jáne osy jyly taǵy 20 bastamashy kásipker grantqa ıe bolyp, óz isin bastaıdy. Áıelder ashqan shaǵyn kásiporyndardyń 60%-dan astamy aýyl sharýashylyǵynyń túrli salasynda – qus sharýashylyǵy men sút ónimderin óndirýden bastap omarta sharýashylyǵy men shaı shyǵarýǵa deıin jumys isteıdi.
Batys Qazaqstan oblysyndaǵy Bórli aýdanynyń «Nur» sharýa qojalyǵynyń basshysy, «Kedeılikti joıý» 1 ODM kóshbasshysy Svetlana Maýteevanyń baıandamasy irimshik, sút jáne et óndirisin qosa alǵanda, jeke aýyl sharýashylyǵy ónimin óndirý tájirıbesine arnaldy. S.Maýteeva 200 jumys orny bar sharýa qojalyǵyn ashty.
Kezegimen sóz alǵan «Fılıp Morrıs Qazaqstan» JShS syrtqy baılanystar jónindegi basqarýshysy Ásel Ahmetova Almaty oblysy Eńbekshiqazaq aýdanyndaǵy fermerlik jobanyń tájirıbesimen tanystyrdy. Kompanııa atalǵan jobany 2011 jyldan beri qarjylandyryp keledi. Joba sheńberinde kókónis sharýashylyǵynda ǵylymı jáne ınnovasııalyq tásilder engizilýde, onyń arasynda zııankester sanynyń tabıǵı rettegishi retinde paıdaly jándikterdi paıdalaný, sondaı-aq jylyjaılarda tek organıkalyq tyńaıtqyshtardy qoldaný tásilderi bar. Joba arqyly 150-ge jýyq adam maýsymdyq kezeńde egistikte jumys isteıdi, jylyna 180 sharýa keńes alady, al jylyjaılarda óndiriletin daqyl kólemi 25 ese ulǵaıdy. Sońǵy 5 jylda 4 365 aýyl turǵyny oqyp shyqqan. Shelek sharýalarynyń modelin Qazaqstannyń aýyl sharýashylyǵyn damytýda paıdalaný josparlanyp otyr.
Endigi jerde «ODM jáne bıznes» onlaın-alańy aı saıyn jumys isteıdi jáne Zoom-konferensııalar formatynda ótedi. Talqylaýǵa arnalǵan taqyryptar jýrnalıstermen birge tańdalady. Árbir kezdesýde BAQ ókilderi suraq qoıyp qana qoımaı, spıker retinde sóz sóıleýge, talqylanatyn máselelerdiń qandaı da bir qyrlary týraly aıtýǵa, sondaı-aq kelesi kezdesý úshin taqyryptardy tańdaýǵa qatysýǵa múmkindik almaq.
ALMATY
Qazaqstandyqtar eGov.kz-ke kire almaı jatyr
Tehnologııa • Búgin, 13:45
Sadyr Japarovtyń ulyqtaý rásimi 28 qańtarda ótedi
Álem • Búgin, 13:27
Ispanııanyń Madrıd qalasynda jarylys boldy
Álem • Búgin, 13:11
Ulttyq kıno ortalyǵyna jańa laýazym ıeleri taǵaıyndaldy
Taǵaıyndaý • Búgin, 12:32
Azyq-túlik ónimderin sertıfıkattaý salasyn akkredıtteýdiń jańa baǵyttary qandaı?
Aımaqtar • Búgin, 12:18
Sırek kezdesetin jaǵdaı: Mańǵystaýda eki aılyq bala ınsýlt aldy
Aımaqtar • Búgin, 12:18
Iordanııa Koroldigi «AntikorNews» medıa-jobasyna qyzyǵýshylyq tanytyp otyr
Qazaqstan • Búgin, 12:08
«Nur Otan»: Shymkent qalalyq fılıaly tóraǵasynyń birinshi orynbasary taǵaıyndaldy
Aımaqtar • Búgin, 12:06
Atyraýda medısınalyq betperde 15 teńgeden satylatyn boldy
Medısına • Búgin, 12:05
Iordanııa Koroldiginiń Sybaılas jemqorlyqqa qarsy komıssııasy qazaqstandyq jobaǵa qyzyǵyp otyr
Qazaqstan • Búgin, 12:05
«AntikorLive» - qoǵamda sybaılas jemqorlyqqa qarsy mádenıetti qalyptastyrýǵa arnalǵan onlaın-alań
Qazaqstan • Búgin, 11:56
Shetelden PTR anyqtamasyz 258 azamat keldi
Qazaqstan • Búgin, 11:54
Atyraýda esirtki saıttaryna jarnama jasaǵan kim?
Tehnologııa • Búgin, 11:50
Mádı Manatbek jańa qyzmetke taǵaıyndaldy
Taǵaıyndaý • Búgin, 11:49
Qyzylordada eki alaıaq áıel sottaldy
Aımaqtar • Búgin, 11:47
Ekonomıka • Búgin, 11:37
«Oqýlyq» RǴPO jańa basshy taǵaıyndaldy
Taǵaıyndaý • Búgin, 11:35
Qyzylorda oblysynda 6 mıllıonǵa jýyq dárilik zat alyndy
Aımaqtar • Búgin, 11:31
Polısııa qar barysynyń terisimen túsirilgen sýretti tekserýdi bastady
Qazaqstan • Búgin, 11:30
«Vaksınadan soń qaıtys boldy»: Oqıǵaǵa qatysty mınıstrlik túsinikteme berdi
Qazaqstan • Búgin, 11:20
Pavlodar oblysynda boryshker ákeniń qaryzy 2 mln teńgege jýyqtaǵan
Qoǵam • Búgin, 11:14
Qoǵam qaıratkeri Natalıa Týkalevskaıa «Qurmet» ordenimen marapattaldy
Qazaqstan • Búgin, 11:10
Energetıka mınıstri Tengizchevroil kompanııasynyń jańa dırektorymen kezdesti
Qazaqstan • Búgin, 11:08
Endi júrgizýshi kýáliginsiz júre berýge bolady
Qoǵam • Búgin, 11:07
Ulttyq Bankte jańa komıtet quryldy
Ekonomıka • Búgin, 10:56
Tártip saqshysyna kúsh qoldanǵan azamat 5 jylǵa sottaldy
Qoǵam • Búgin, 10:56
Kent kóshelerine 17 qoqys konteıneri qoıyldy
Aımaqtar • Búgin, 10:52
Aımaqtar • Búgin, 10:47
Uıǵyr ulty týraly jazba: Twitter Qytaı elshiliginiń akkaýntyn buǵattap tastady
Álem • Búgin, 10:45
Qazaqstandyqtardyń shetelden aqsha alýy kúrt azaıǵan
Ekonomıka • Búgin, 10:41
О́skemen garnızonynyń jaýyngerlik ázirligine oń baǵa berildi
Aımaqtar • Búgin, 10:38
Máýlen Áshimbaev: Ár zań jobasyn talqylaǵan kezde qoǵamnyń pikirin eskerýimiz kerek
Parlament • Búgin, 10:36
Petropavlda alaıaqtyq asqynyp barady
Aımaqtar • Búgin, 10:35
Qazaqstannyń 7 óńiri «qyzyl» aımaqta tur
Qazaqstan • Búgin, 10:25
Jańa Ekologııalyq kodekstiń ereksheligi qandaı?
Qoǵam • Búgin, 10:15
Krıshtıaný Ronaldý 66 jyl ózgermegen rekordty jańartty
Sport • Búgin, 10:15
2020 jyly 13 myńnan astam etnıkalyq qazaq qandas mártebesin aldy
Qoǵam • Búgin, 10:06
AQSh prezıdentiniń ınaýgýrasııasy ótti: Baıden qyzmetine kiristi
Álem • Búgin, 09:55
Tokıo olımpıadasy qashan ótedi
Sport • Búgin, 09:54
Elimizde taǵy 2 adam pnevmonııadan qaıtys boldy
Qazaqstan • Búgin, 09:44
Koronavırýs juqtyrǵan 300-ge jýyq adamnyń jaǵdaıy nashar
Koronavırýs • Búgin, 09:44
Áleýmettik jelide jalǵan dollar satylyp jatyr
Qoǵam • Búgin, 09:37
Almaty oblysynyń soty karantınge jabyldy
Aımaqtar • Búgin, 09:13
Aqtóbe oblysynyń qoımasynda qajetti dári-dármekter joq bolyp shyqty
Medısına • Búgin, 09:06
Koronavırýs juqtyrǵan myńnan asa adam emdelip shyqty
Qazaqstan • Búgin, 09:05
Qazaqstanda ótken táýlikte 1180 adamnan koronavırýs anyqtaldy
Qazaqstan • Búgin, 09:00
Oqıǵa • Búgin, 08:41
Rýhanııat • Búgin, 08:40
Tehnologııa • Búgin, 08:38
Sapany «Adaldyq alańy» baqylaıdy
Oqıǵa • Búgin, 08:36
Jeńil ónerkásiptiń úlesi ulǵaıa tústi
Tehnologııa • Búgin, 08:35
Golovkın-«Kanelo» trılogııasy bola ma?
Kásipqoı boks • Búgin, 08:30
Aq samaıly Almaty (300 myńdaı zeınetker Belsendi uzaq ómir súrý ortalyqtarynyń qaraýynda)
Aımaqtar • Búgin, 08:28
Elektrondy qoltańbany onlaın alýǵa bolady
Tehnologııa • Búgin, 08:26
Úndistan vaksınasyna senim joq
Álem • Búgin, 08:24
Álem • Búgin, 08:22
Sheksiz álemniń jabyq shekaralary
Saıasat • Búgin, 08:21
AQSh prezıdentteri nesimen erekshelenedi?
Álem • Búgin, 08:20
Rýhanııat • Búgin, 08:18
Jalaqysyz qalǵan jumysshylar jumys berýshini sotqa berýge májbúr bolyp otyr
Qoǵam • Búgin, 08:16
Saılaý qory qarajatyn paıdalanǵany týraly esep
Oqıǵa • Búgin, 08:12
Krıptoaktıvter naryǵyna daıynbyz ba?
Qarjy • Búgin, 08:05
Rýhanııat • Búgin, 08:02
Alash arystarynyń Sháýeshekke sapary
Tanym • Búgin, 07:59
Tanym • Búgin, 07:57
Arpalystyń ashy sabaǵy umytylmaıdy
Medısına • Búgin, 07:53
Hokkeı • Búgin, 07:52
Tarıh • Búgin, 07:51
Medısınalyq saqtandyrý júıesi tıimdiligin kórsetti
Medısına • Búgin, 07:50
Uqsas jańalyqtar