Mádenıetimizdiń máıegi – sóz. Ony olpy-solpy qoldaný kez kelgen ultqa uıat sanalady. Onyń ishinde uly dala tósin myńdaǵan jyldar boıy meken etken keshegi kóshpeli dala halyqtary sóz mádenıetine erekshe mán berip qaraǵan edi. Tipti, ómir súrý fılosofııasyn sózben tikeleı baılanysty baǵamdaǵan qarǵa tamyrly túrki jurty ústińdegi bózińe emes, aldymen aýzyńdaǵy sózińniń salmaǵyna syn artatyn bolǵan.

Alaıda ishki-syrtqy mádenıetiń men tárbıeńdi jalǵyz aýyz sózińmen tarazylaıtyn túrki balasynyń bir butaǵy bizder, qazaq halqy sol sapadan syrǵı qulaǵaly qashan? Qazirde qara tilden shyǵyp jatqan qyzyl sózdiń qaı qyrmanyna qaraýyl qoıyp úlgergendeımiz? Qaıta osy kúni oıymyzǵa kelgendi ońdy-soldy siltep, aýzymyzǵa kelgendi arlanbaı aıtý erlik esebine júre bastady. Bul – óte qaýipti úrdis. Bunymen biz tek tilimizdi ǵana shubarlap qoımaı, dilimizdiń de dińin túbimen qoparyp jatqanymyzdy sezbeımiz.
Qazirde otandyq telearnalarda bolsyn, radıo deısiz be, sary jaǵal saıttar bar, áleýmettik jelińiz ekibastan, ana tilimizdi bóten sózben ábden bylǵap boldy. Bóten sóz dep sypaıylap otyrmyz ǵoı, bara-bara boqtyq sózdiń ózin betimiz shylp etpeı ekrandardan emin-erkin oqı beretin beıshara halge tústik. Osy kúni ádepsiz sózderdi ádeıi alǵa shyǵaryp sóılesek qana aıtar oıymyzdyń adymy alymdy bolatyndaı, tipti elirip alǵanbyz. Jalpy, bul júgensizdikke jeńil qaramaǵanymyz jón. Bir qumalaq bir qaryn maıdy shiritetinin eshqashan esten shyǵarmaýymyz kerek.
Buny aıtyp otyrǵan sebebimiz, shyndyqty shyryldatyp, aqıqatty ashyq aıtady deıtin arnalarymyzdyń biri buryp aıtsań boǵaýyz sóz shyǵatyn heshtegpen habardyń atyn qoıyp, tok-shoý ótkizip jatqanyna jaǵamyzdy ustadyq. Boıaýshy boıaýshy degenge saqalyn boıapty demekshi, elimizdegi basty arnalardyń biri deıtin arnamyz osy mátindi badyraıtyp buqaranyń aldyna qalaı shyǵara salǵanyna shynymyzdy aıtsaq, tańǵaldyq. Árıne, kógildir ekrandaǵy kóterilip otyrǵan másele men aıtylyp jatqan ashy shyndyq teris dep otyrǵanymyz joq. Tek, áp-ádemi ándi pushyq kelip búldirgendeı birtúrli bolyp qalǵanymyz ras. Bala daýy máselesinen bastap, otbasynda oryn alǵan kelin men ene qarym-qatynasyn egjeı-tegjeıli talqylaǵan tok shoýdyń barlyq jumysyn joqqa shyǵarýdan aýlaqpyz, árıne. Tek, boǵaýyz sóz qospaı-aq boıymyzdaǵy keselden qutylýdyń basqa joly joq pa degen oıǵa qalasyń...
Bul máselede sondaı-aq jalǵyz telearnany tómpeshteýge bolmaıtyn sııaqty. Ony jasap otyrǵan jalǵyz bir adam emes, habardyń jaryqqa shyǵýyna kemi júzdiń ústinde ártúrli maman atsalysady. Onyń ber jaǵynda sol tok-shoýǵa qatysyp, pikir aıtqan saýatty sarapshylar men stýdııada otyratyn kózi qaraqty kórermender taǵy bar. Bizdi eń áýeli álgi yńǵaısyz jazýǵa osynaý toptyń ishinde eshkimniń syn aıtpaǵany tańǵaldyrdy. Bálkim biz qatelesetin shyǵarmyz, bul sózderdiń syrtynan eshqandaı uıatsyz uǵymnyń ıisi shyqpaıtyn shyǵar. Bálkim osy sózsiz ondaǵy máseleniń mánisi ońynan tarqatylmaıtyn bolar. Bálkim, bálkim...
Degenmen durys sózdi daýǵa ıtere burmalap alýdyń ar jaǵynda basqa bir baqaı eseptiń turǵanyn eshkim joqqa shyǵara qoımas. Qara pıardyń qanat jaıǵan tusynda qazynany basqasha qarmap qalýǵa eshkim qarsy emes. Alaıda ataly sózdi attap, boqtyqtan bomba jasaý eshkimge opa bermese kerek. Buralqy sóz kúlýge jaqsy dep, bul sózderdiń bárin urpaqqa ulaǵattaı bersek erteńgi kúnimiz ne bolatynyn elestetýdiń ózi qıyn.
Jalpy, boǵaýyz sózden bólek, mán-maǵynasy solǵyn, túrme jargondarynan juqqan jalań, jutań, jyltyr sózder de áńgimemizdiń tuzdyǵyna aınalǵaly qashan? Olardy tipti ózimiz ǵana aıtyp qoımaı, tarıhı dramalardaǵy bıler men batyrlardyń aýyzyna da aıamaı salyp álekpiz. «Qalaısyń?» dep qaýqyldasqan batyrlarymyz babadan balaǵa mıras bolǵan tildi sonshalyq súmireıtetindeı basymyzǵa ne kún týýy múmkin? Aıta bersek, arzan sóz jaılaǵan aınalamyzǵa ıt súrinip, shoshqa batpaqtaıdy.
Bulardan bólek án mátinderindegi áýmeserlikti aıta-aıta jaǵymyz taldy deýge bolady. Aıtýǵa adamnyń aýzy barmaıtyn bylǵanysh sózderdi betińe bylsh-bylsh urǵanda bul qoǵam qaıda barady dep qamyǵasyń... Qastaryn qyrǵyzyp, shashtaryn julǵyzyp juldyz bolǵan qyz-jigitterdiń ánderi qazir túgelimen álgindeı sózsiz áýelemeıtin bolǵan. Bul – apat, bul – qasiret. Aldaǵy ýaqytta bundaı bylǵanysh, bylapyt sózderi bar habarlardy da, beınebaıandardy da taratqyzbaýǵa mınıstrlik myqtap kirispese, erteń barlyǵy kesh bolady.
Aıtpasa sózdiń atasy óledi.
Aıtý bizge paryz, qate qadamnan qaıtý osy iste olqylyq tanytqandardyń enshisine tıesili.
BQO-da kólde aǵyp ketken bala úsh kúnnen keıin tabyldy
Aımaqtar • Búgin, 19:38
Tashkentte koronavırýs juqtyrǵandardy emdeıtin ortalyqtar qaıta ashyla bastady
Álem • Búgin, 18:46
Qanat Taımerdenov jańa qyzmetke taǵaıyndaldy
Taǵaıyndaý • Búgin, 17:39
Úkimet basshysy qant baǵasyn retteýdi tapsyrdy
Úkimet • Búgin, 16:33
Elordada BMW X7 kóligi jaryq baǵanyna soǵylyp, aýdarylyp qaldy
Oqıǵa • Búgin, 15:38
UQK Shekara qyzmetiniń eks-basshysy qamaýǵa alyndy
Qoǵam • Búgin, 14:31
Prezıdenttiń BAQ salasyndaǵy syılyqtary men granttary tabystaldy
Prezıdent • Búgin, 12:51
Prezıdent AHQO basqarýshysy Qaırat Kelimbetovti qabyldady
Prezıdent • Búgin, 12:10
Memleket basshysy BAQ salasyndaǵy syılyqtar men granttardy berý týraly ókimge qol qoıdy
Prezıdent • Búgin, 11:33
Elimizde koronavırýs juqtyrǵandardyń sany artty
Koronavırýs • Búgin, 10:20
Aqtóbe oblysynda 6 iri sý qoımasy salynady
Aımaqtar • Búgin, 09:18
Almaty ákimdiginiń qurylymy ózgerdi
Aımaqtar • Keshe
«AMANAT» – 2022 medıa syılyǵynyń jeńimpazdary anyqtaldy
Qoǵam • Keshe
Oqıǵa • Keshe
«Egemen Qazaqstan» gazetiniń tilshisi AMANAT medıa syılyǵyn ıelendi
Egemen Qazaqstan • Keshe
Mádenıet qyzmetkerleriniń jalaqysy ósedi
Qoǵam • Keshe
Toqaev Sı Szınpın usynǵan Jahandyq qaýipsizdik bastamalaryn qoldady
Prezıdent • Keshe
Qasym-Jomart Toqaev ınflıasııanyń ósýi ózekti másele ekenin atap ótti
Prezıdent • Keshe
Álemde azyq-túlik máselesine qatysty jaǵdaı kúrdelenip ketti - Toqaev
Prezıdent • Keshe
Ulttyq bank rýbldiń nyǵaıý sebebin túsindirdi
Ekonomıka • Keshe
Qostanaıda VII «Buqaralyq sport Olımpıadasy» aıaqtaldy
Sport • Keshe
Petropavlda Qazaqstan polısııasynyń qurdasy qyzmet etedi
Aımaqtar • Keshe
Parlament • Keshe
ShQO turǵyndarynan mına men qarý tárkilendi
Aımaqtar • Keshe
Búgin álemde 400 myńǵa jýyq adamnan koronavırýs anyqtaldy
Koronavırýs • Keshe
Prezıdent FIDE-niń eń jas chempıony Malıka Zııadındi quttyqtady
Prezıdent • Keshe
Antıkor Nurlan Másimov týraly málimet úshin syıaqy jarııalady
ANTIKOR • Keshe
Aımaqtar • Keshe
Ekibastuz turǵyny esirtkimen ustaldy
Aımaqtar • Keshe
Fýtboldan Qazaqstan quramasy FIFA reıtınginde kóterildi
Fýtbol • Keshe
Uqsas jańalyqtar