Urpaqty izgilik ıiriminen jańylmaýǵa úndegen tuǵyrly tulǵalar taǵylymyn arqaý etken basqosýǵa Halyqaralyq Túrki akademııasynyń prezı­denti Darhan Qydyráli, ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń rek­­tory Ǵalymqaıyr Mu­ta­nov, Ulttyq Ǵylym aka­demııa­synyń akademıgi Áb­sat­tar Derbisáli, Ulttyq ja­ra­­ty­lys­taný ǵylymdary aka­demııasynyń akademıgi, fılosofııa ǵylymdarynyń doktory, professor Ulyq­pan Sydyqov, Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnı­versıtetindegi ál-Farabı ortalyǵynyń dırektory, do­sent, fılosofııa ǵy­lym­­darynyń kandıdaty Bek­jan Meıirbaev, Aqjan Jaqsy­bekulynyń jary Ja­mal Shoraıqyzy Mashanı, tarıh ǵylymdarynyń doktory, L.N.Gýmılev atyndaǵy EUÝ professory Zada Dúkenbaeva, sonymen qatar basqa da kór­nekti qoǵam qaıratkerleri men zııaly qaýym ókilderi qa­tysty.

Shara aıasynda Ábý Nasyr ál-Farabı men Aqjan Masha­nı­dyń Túrki akademııasy basyp shyǵarǵan jańa kitap­tarynyń tusaýkeser rásimderi jasaldy. Atap aıtqanda, ál-Farabıdiń «Knıga o slovah, ýpotreblıaemyh v logıke» traktaty alǵash ret arab tilinen tolyq aýdary­lyp, oqyrman nazaryna usy­nylyp otyr. Sonymen qatar akademııa baspaǵa ázirlegen Aqjan Mashanıdiń «Álem shyraıy» atty eńbegi men «Jibek jolyndaǵy órkenıetter ún­destigi» atty ǵylymı jınaq ta ál-Farabı jylyndaǵy joba­lardyń tabysty nátıjesi dep aıtýǵa bolady.

– Ál-Farabıdiń rýhanı-adam­gershilik murasyn na­sıhat­­taý, qaıyrymdy qo­ǵam qundylyqtaryn tara­týǵa qajetti bilim men daǵ­dy­lardy yntalandyrý maq­sattaryn júzege asyrýda Ha­lyq­aralyq Túrki akademııasymen birlese atqarǵan sharalardyń mańyzy zor. Mereıtoılyq jyl árıne ál-Farabı murasyn zerdeleýge, qaıta qarastyrýǵa, kópshilikke keńinen taratýǵa jańa serpin berdi. Sonymen qatar ártúrli sebeptermen buryn elenbegen qyrlaryna kóńil aýdarýǵa jol ashty. Akademııanyń bas­tamasymen ótken búgingi bas­­qosýdyń maqsaty da otan­dyq farabıtanýdaǵy ózek­ti máselelerdi qaıta qaras­tyrýdy kózdeıdi. Bul baǵyt­ta aıtýly ǵalym Aqjan Masha­nıdiń eńbekteri biz úshin aı­nymas temirqazyq, – dep atap ótti Ál-Farabı atyndaǵy Qa­zaq ulttyq ýnıversıtetiniń rektory Ǵalymqaıyr Mu­tanov.

Ǵalymqaıyr Mutanuly atap ótkendeı, Ulttyq ýnıversıtet ál-Farabı murasyn zerdeleýge jol ashatyn tul­ǵalardyń esimin áıgileýge aı­ryqsha ún qosyp otyr. Jýyr­da ǵana oqý oshaǵyndaǵy ál-Farabı murajaıyna Aq­jan ál-Mashanıdyń músini qo­ıylǵan bolatyn.

Halyqaralyq Túrki aka­demııasynyń prezıdenti Dar­han Qydyráli ataýly jyly atqarylǵan mańyzdy sha­ralarǵa toqtala kelip, bul ba­ǵyttaǵy jumystar júıeli jalǵasa beretinin jetkizdi.

– Prezıdentimiz Qasym-Jomart Toqaevtyń Jarly­ǵymen jarııalanǵan bıyl­ǵy ál-Farabı jylynda Mem­­­lekettik komıssııa qu­­­rylyp, halyqaralyq aýqym­­da kóptegen shara uıym­dastyryldy, túrli jı­naq­­tar jaryq kórdi. Búgin oqyrmanǵa jol tartyp otyrǵan kitaptar sonyń jalǵasy is­petti. Aq­jan Jaqsybekuly ál-Ma­shanı keńestik kezeńniń ózin­de aǵynǵa qarsy júzip, ul­tymyzdyń uly oıshyly, ǵulama ǵalym Ábý Nasyr ál-Farabıdiń jarqyn esimin, telegeı teńiz mol murasyn qazaq halqymen tabystyrdy. Táýelsiz elimizdiń qazirgi urpaqtary ony ál-Farabı murasynyń shyraqshysy, shyǵys iliminiń bilgir abyzy sanaıdy. Urpaqtar sa­baqtastyǵynyń altyn ar­qa­ýyndaı bolǵan ǵalymnyń «Álem shyraıy» jáne «Jibek jolyndaǵy órkenıetter ún­destigi» atty kitaptarynyń jaryq kórýine muryndyq bol­ǵanymyz da sondyqtan. Jyl qorytyndysyndaı bol­ǵan búgingi sharany uly oı­shyldyń esimin ıemdengen qara shańyraqta ótkizýimizdiń de ózindik sımvolıkalyq máni bar, – dedi Darhan Qydyráli.

Basqosýda sóz alǵan akademık Ábsattar Derbisáli ál-Farabı murasynan sýsyndap tereńge tamyr jaıǵan Aqjan Jaqsybekulynyń ǵylymdaǵy qaıratkerlik jolyna tereńirek toqtala kelip, ǵalymnyń din men dás­túrge tán ortaq garmonııa qalyptastyrǵanyn qa­dap aıtty. Al Aqjan ál-Mashanı uzaq jyldar eń­bek etken Q.I.Sátbaev atyn­daǵy Qazaq ulttyq teh­nı­kalyq ýnıversıtetiniń qa­byrǵasynan ashylǵan ál-Mashanı orta­lyǵynyń negizin qalaýshy ǵalym Ulyqpan Sydyqov ál-Farabı men ál-Mashanıge or­taq ulylyq úndestigi ýaqyt ótken sa­ıyn urpaq jadynda jańǵyra beretinin, Túrki akademııasy arqyly oqyrmanǵa jol tartqan týyndylar qazaq ǵylymy úshin úlken olja bolǵanyn aıtyp ótti.

Aıta ketý kerek, shara barysynda akademııa basshysy Darhan Qydyráli túrki álemi ǵylymynyń damýyna jáne tarıhı tamyrlastyqty zerdeleýge qosqan úlesi úshin Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń rektory Ǵalymqaıyr Mutanovty, belgili shyǵystanýshy, akademık Ábsattar Derbisálini, fılosofııa ǵylymdarynyń doktory, ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń professory Jaqypbek Al­taevty Halyqaralyq Túrki akademııasynyń medalimen marapattady.

ALMATY