Jańa Ekologııalyq kodekstiń ereksheligi qandaı?

Qoǵam • 21 Qańtar, 2021

Jańa Ekologııalyq kodekstiń ereksheligi qandaı?

Temirtaý – Qazaqstannyń iri ónerkásiptik qalalarynyń biri. О́ńirdegi ekologııalyq ahýaldy jaqsartý úshin kásiporyndarda eń ozyq qoljetimdi tehnologııalar qaǵıdattaryn engizý qajet. Osy keńes aıasynda Ekologııalyq kodekstiń jańa redaksııasynyń negizgi baptary talqylandy.Bul týraly Ekologııa mınıstrliginiń baspasóz qyzmeti habarlady.

Aqmaral AǴZAMQYZY

О́nerkásiptiń OQT qaǵıdattaryna kóshýi úshin OQT boıynsha anyqtamalyqtardy ázirleý qajet, negizi lastaǵyshtar – TOP-50 dep atalatyn ónerkásiptik kásiporyndardyń keshendi tehnologııalyq aýdıtiniń nátıjeleri bolyp tabylady.

OQT anyqtamalyǵy negizgi qujattardyń biri bolyp tabylady, onyń maqsaty eń jaqsy qoljetimdi tehnologııalardy engizý jáne belgili bir sala úshin tıisti sapa standarttaryn belgileý bolyp tabylady.

Bul standartty "Halyqaralyq jasyl tehnologııalar jáne ınvestısııalyq jobalar ortalyǵy" KeAQ ázirleıdi.

Otyrysta atalǵan ortalyqtyń ókili Serik Nurkenov keshendi tehnıkalyq aýdıttiń maqsaty ne jáne ol elimizde qalaı júrgiziletini týraly aıtyp berdi. «Aýdıttiń maqsaty - kásiporyndardyń qazirgi tehnologııalyq jaǵdaıyn, sondaı-aq qorshaǵan ortaǵa jaǵymsyz antropogendik áserdiń aldyn-alýǵa jáne azaıtýǵa baǵyttalǵan kásiporyndarda qoldanylatyn eń jaqsy tájirıbeni OQT qaǵıdattaryna sáıkes baǵalaý», dep túsindirdi ol.

50 kásiporyn halyqaralyq jáne ulttyq sarapshylar tobynyń kelýi arqyly tekseriledi. Búgingi kúnniń ózinde 18 kásiporynda kóshpeli aýdıt aıaqtaldy, onyń ishinde: sement salasynyń 5 kásiporny (2020); hımııa salasynyń 1 kásiporny (2020); 3 MО́Z (2020 jyldyń 1 toqsany); energetıka salasynyń 9 kásiporny (2019). Áli baratyn 32 kompanııa bar.

Sondaı-aq, is-sharaǵa Ekologııa, geologııa jáne tabıǵı resýrstar vıse-mınıstri Ahmetjan Pirimqulov ta qatysty. О́z sózinde ol jańa Ekologııalyq kodekste tabıǵat paıdalanýshylarǵa ekologııalyq aıyppul tóleýden góri qorshaǵan ortaǵa teris áser etýdi boldyrmaý úshin tıimdi sharalar qarastyrylatynyn atap ótti. Ekologııalyq kodekstiń mańyzdy baptarynyń biri – eń ozyq qoljetimdi tehnıkalardy engizý.

«Eger kásiporyndar OQT-ǵa aýyspasa, onda emıssııalar úshin tólem stavkalary ósedi: 2025 jyldan bastap olar 2 ese, 2028 jyldan bastap 4 ese jáne 2031 jyldan bastap 8 ese ósedi».

OQT engizýde mysaly retinde lastaýshy zattar shyǵaryndylarynyń mólsheri aıtarlyqtaı azaıtylǵan Eýropa elderiniń tájirıbesi sep boldy: azot oksıdteri (NO2) - 69%, kúkirt oksıdteri (SO2) - 94%, al shań/qatty bólshekter - 94%.

Qazirgi ýaqytta qoldanystaǵy zańnamada tabıǵatty qorǵaý is-sharalaryna emıssııa úshin túsken tólemderdi maqsatty jumsaý mindeti joq. Sondyqtan jergilikti atqarýshy organdar kelip túsetin qarajattyń 45%-yn ǵana orshaǵan ortany qorǵaýǵa bóldi. Osyǵan baılanysty ilespe zań jobasynda jergilikti atqarýshy organdar qorshaǵan ortany qorǵaý qyzmetin kelip túsken ekologııalyq tólemder esebinen 100% mólsherinde qarjylandyrýǵa mindetti ekendigi kórsetilgen.

«Qaraǵandy oblysynda 2019 jyly qorshaǵan ortaǵa emıssııa úshin bıýdjetke túsetin túsimder shamamen 16,7 mlrd.teńgeni qurady, 2020 jyly da osyndaı. Jańa Kodekske sáıkes, 2022 jyldan bastap atalǵan somany jergilikti atqarýshy organdar óńirdiń tabıǵatty qorǵaý sharalaryna jumsaýǵa tıis», - dep tolyqtyrdy vıse-mınıstr.

OQT qaǵıdattary 10 jyl ishinde kezeń-kezeńimen engizilýi tıis. Serik Nurkenovtiń aıtýynsha, OQT - bul ýaqytpen retteletin, ónerkásiptik jáne ekologııalyq saıasattyń sınergııasyna, sondaı-aq ekonomıkalyq tıimdiliktiń artýyna jáne qorshaǵan ortaǵa teris áserdiń tómendeýine ákeletin ońtaıly prosess.

Kúnniń mańyzdy jáne ózekti jańalyqtaryn «Egemen Qazaqstan» telegram kanalynan oqyńyz