Jolaıryqtar qala kósheleriniń tynysyn ashady

Bul birinshi kezekte shahar kóshe­leriniń mıllıon turǵyn tura­tyn qala talaptaryna saı emes ekendigin kórsetedi. Osy ol­qy­lyqtyń ornyn toltyrý maq­satynda byltyr qala ákim­digi D.Qonaev-T.Rys­qulov pen Báıdibek bı-Arǵyn­­bekov kóshe­leriniń qıylysynda jol­aıryq qurylysyn salýdy jos­parlaǵan.

Byltyr bastalǵan D.Qonaev dańǵyly men T.Rysqulov kó­shesiniń qıylysyndaǵy jol­aıryq qurylysy kestege sáıkes júrgizilip keledi. Nysannyń uzyndyǵy D.Qonaev dańǵyly boıynsha bir shaqyrymdy, T.Rysqulov kóshesi boıynsha 0,7 shaqyrymdy quraıdy. Jyl sońyna deıin el ıgiligine paıdalanýǵa berý josparlanýda. Búgingi tańda munda 3,3 shaqyrym sý, gaz qubyrlarynyń ornyn aýystyrý, tonnel qazý, 60 metr tireý qabyrǵalaryn quıý, 7 baǵana ornatý jáne 75 qada quıý jumystary oryndaldy. Sonymen qatar atalǵan jolaıryqta jerasty ótkeliniń qurylysy josparlanǵan. Qu­ry­lystyń jobalaý-sme­ta­lyq qujattamasyn ázirleý úshin qarjy qarastyrylyp, mem­­lekettik satyp alý kon­kýr­­sy júrgizilgen. Sáýir aıyn­­daǵy málimet boıynsha mun­da 270 metrge jýyq tireý qa­by­rǵalaryn quıý, 4 seksııa boıynsha tireý qabyr­ǵa­lary­nyń qalybyn toqý, 1,92 sha­qyrymdy quraı­tyn sý quby­ryn, 1,82 shaqyrymdyq gaz qu­by­ryn, baılanys symdaryn or­natý jumystary aıaqtaldy. Sony­men qatar bıyl sáýir aıy­nyń sońyna deıin 30 myń tek­she metr jerdegi qurylys jumys­taryn aıaqtaýdy josparlap otyr. Nátıjesinde, jobaǵa sáıkes T.Rysqulov kóshesi­niń eni keńeıtilip, kedergili qor­shaý ornatý qarastyrylǵan.

Qazirgi tańda D.Qonaev dań­ǵyly men T.Rysqulov kóshe­siniń qıylysyndaǵy jolaı­ryq qurylysynyń ekinshi kezeńi qarqyn alýda. Bıyl 20 qań­tarda iri jolaıryq qury­lysynyń ekinshi kezeńi bastal­ǵan bolatyn. Bul kezeńde jol ja­by­nyn buzý, ınjenerlik je­li­lerdi aýystyrý, tireý qa­byr­ǵalaryn betondaý, jol ótkelin jáne jol jamylǵysyn salý jumystary oryndala­tyn bolady. Qurylysqa «Bazis Construction» JShS jaýap­ty. Qazirgi ýaqytta nysanda gaz, sý qubyry jáne elek­tr jeli­lerin aýystyrý, son­daı-aq ton­neldegi tireý qabyr­­ǵa­­la­ryn quıý boıynsha qury­lys ju­mystary júr­gizilý­de. Búginge deıin 26,5 shaqy­­rym ınjenerlik jeli­ler­diń 3,4 sha­qy­rymy nemese 13 pa­ıyzy aýys­tyryldy. Inf­ra­­qu­­ry­lymdyq jeliler jol tó­se­minen bólek ornalasady. Elektr jelisiniń on baǵana­syn­yń jeteýi, quıylýy tıis 105 qadanyń 75-i, bolashaq tireý qabyrǵalarynyń 986 metriniń 50 metri ornatyldy.

«Mundaı nysandardy salý árdaıym qıyn, óıtkeni ju­mys­tar iri qalanyń halyq ty­ǵyz ornalasqan aýdanynda júr­gizilýde. Munda jer ýchas­­ke­lerin alý, ınjenerlik kom­­mý­­­nı­ka­sııa­lardy kóshi­rý má­se­le­lerin sheshý qa­jet. Son­daı-aq baı­lanys jeli­leriniń ty­ǵyz­dy­ǵy óte joǵary, turǵyn úı­ler jaqyn jerde ornalasqan. Oǵan qosa elektr áýe je­lisi – 110 kVt. Ony aýys­tyrý kerek», dedi qu­ry­lysqa jaýap­ty ma­mandar. Ekin­shi kezeń qu­ry­ly­synyń bastalýy­men Qo­naev dańǵylynda Jan­dosov kó­shesinen Rysqulov kóshe­sine deıin jáne Báıdibek dań­ǵy­lyn­da Rysqulov kóshe­sinen Dýla­tı kó­shesine deıin qoz­ǵa­lys to­ly­ǵy­men jabylyp, ashyq tıp­tegi tonnel bóli­gi­niń qurylysy bastalady.

Aıta keterligi, búginge deıin jobaǵa bólingen qarjynyń 550 mln teńgesi ıgerilgen. 2021 jylǵa respýblıkalyq bıýdjetten 1 mlrd 100 mln, jergilikti bıýdjet esebinen 543,7 mln teńge qaralǵan.

Shahardaǵy kólik qozǵaly­syn retteıtin endigi bir joba – Báıdibek bı-Arǵynbekov kósheleriniń qıylysynda salynatyn jolaıryq qurylysy.

Báıdibek bı-Arǵynbekov kóshe­leriniń qıylysynda kólik jolaıryǵyn salý qury­lysynyń 1-shi kezeńine jaýapty merdiger mekeme – «Kazahdorstroı» JShS. Qury­lys aýmaǵynyń uzyndyǵy Báıdibek bı dańǵyly boıynsha – 700, Arǵynbekov kóshesi bo­ıynsha 921 metrdi quraıdy.

Qurylys 2020-2022 jyldar aralyǵyna josparlanyp, bıýdjetten jalpy 11,4 mlrd teńge qarjy qarastyryl­­ǵan. Al osy jylǵa qaralǵany – 200 mln teńge. Osyǵan oraı jol­aı­ryq túsetin mańdaǵy 61 jer te­li­min qaıtarý qajettigi týyn­dap otyr.

– Negizgi joldy jabýǵa de­ıin bıyl mamyr-qyrkúıek aılary aralyǵynda aǵashtardy tamyrymen julý, 3-4 sezder­degi baılanys jelilerin qaıta jaılastyrý, Arǵynbekov kó­she­sindegi 3-shi sezdegi tireý qa­byrǵasyn salý jumystaryn júrgizý josparda. Sonymen qatar qazan-jeltoqsan aılary aralyǵynda Arǵynbekov kó­shesiniń boıyndaǵy 3-shi sez­diń tireý qabyrǵasyn salý, tonnel boıynsha jer qazý ju­mys­taryn júrgizý kózdelýde.

Atalǵan eki joba tolyq aıaq­tal­ǵan jaǵdaıda qala ishin­degi kólik keptelisi azaıyp, tur­­ǵyn­dar kepteliske túsip, ýaqyt­tan utylmaıtyn bolady, – deıdi qala ákiminiń orynbasary Maqsut Isaqov.

ShYMKENT