Koronadaǵdarystyń bank sektoryna áseri

Byltyrmen salystyrsaq 835,4 mlrd teńgege kóp. 90 kúnnen asatyn merzimde tólenbegen nesıe deńgeıi (NPL) bir jylda 151,8 mlrd teńgege azaıyp, 1,06 trln teńge bolyp tur. Kórdińiz be?! Boks tilimen sýretter bolsaq, bank salasy áý basta aýyr nokdaýn alǵan, onymen qoımaı taǵy bir-eki soqqy ótkizgen, sosyn jedel es jıǵan, artynsha qorǵanystan shabýylǵa umtylǵan, tipti sońyna qaraı jyldamdyǵy men judyryǵyn ekpindete túsken, aqyr sońynda qarsylasyn upaı sanymen jeńip ketken boksshyny elestetedi.

2020 jyldyń sońy, 2021 jyldyń basynda birneshe bank naryqtan sypyryla kóshti. Olarǵa pandemııanyń áseri boldy dep kesip aıtý qıyn. Sirá, qordalanǵan problemalary aqyry jalmap tynǵan sııaqty. Al ózge ınstıtýttar bizdiń qııal­daǵy boksshymyz sııaqty etek-jeńin jıyp, qazir sharshy alańda (naryqta) shı­raq tur. Árıne, bankter birshama qıyn­dyqpen betpe-bet keldi. Tipti keı­bir krıterıı boıynsha utylysta. Pan­de­mııa týdyrǵan zardapty kádesine jaratyp ketken de, áli kúnge sharýasy aqsap turǵan bankter de bar.

Osy oraıda ótken jyldy qorytyp, aldaǵy kúnge bar­laý jasap, birneshe saýal ázirledik. Sol maqsatta tolyq taldaý jasalǵan mate­rıalymyzǵa kómektesýge kelisken bankterdiń basshylyǵymen tikeleı suhbat qurdyq: Pandemııa bank sektoryna qanshalyqty keri áserin tıgizdi? Kútpegen burylysqa olar daıyn boldy ma? Bir jylda qarjylyq ahýal qalaı qubyldy? Bankke dál qazir qansha qazaqstandyq senim artady? О́zge qarjy ınstıtýtymen birigý jospary bar ma? Shaǵyn jáne orta bıznesti qoldaýǵa qatysty ne deıdi? Onlaın qyzmet kórsetý sapasyn arttyra aldy ma? Sarapatamamyzda osy saýaldarǵa jaýap izdedik.

«Nesıe kanıkýly»
nesimen tıimdi?

«Sberbank» AQ 2008, 2014 jyldardaǵy aýyr daǵdarysqa da tótep bergenin, el naryǵynda on be­sinshi jyl qatarynan jumys istep jat­qandyqtan osy jolǵy qıyndyqty da ońaı eńsergenderin aıtady. Iаǵnı pandemııa kezinde nesıeleýdi toqtatqan joq. Kóptegen zańdy tulǵaǵa der kezinde kómek kórsetti. Sonymen qatar 90 kúnge deıingi nesıe mindettemesin oryndaý boıynsha tólemdi keıinge qaldyrý kómegin usyndy. 55 myńnan astam jeke tulǵa «nesıe kanıkýlyn» paıdalandy. Bank qıyn sátte qyzmetkerlerdi qarjylyq turǵyda qamtamasyz etip, olardyń den­saý­lyǵyna qamqorlyq jasaýǵa erekshe kóńil bóldi.

Jumys formatyna qara­mastan, qyzmetkerlerdiń jalaqysy tolyq kólemde berildi. Blok-beketterge baılanysty qala aýmaǵyna kire almaı qal­ǵan qyzmetkerlerge de jalaqynyń kóp bóligi tólendi. Qyzmetkerlerdiń tolyq shta­tyn saqtap qaldy.
Al «Bank SentrKredıt» AQ karantın­ge deıin jeke jáne zańdy tulǵalarǵa arnalǵan mobıldi qosymsha arqyly sıfr­ly servısti damytyp, sonyń nátı­jesinde pandemııa kezinde klıentter men qyz­metkerler úshin qolaıly orta qalyp­tastyra alǵanyn aıtady.

Jusan Bank pandemııa daýyly soq­qan sátte oń-solyn aıyrýǵa biraz kúsh jum­saǵanyn moıyndaıdy. Qar­jy ıns­tıtýty qysqa merzimde qyzmet­ter­di qa­shyqtan basqarýǵa kóshýdi uıym­das­tyr­ǵan. «Elde tótenshe jaǵdaı jáne karantın jarııalanǵan soń Jusan Bank koman­dasy shuǵyl rejimde birqatar ishki jáne syrtqy prosesterdi jedel qalpyna keltirý jáne tipti jańadan tyń prosester engizý qajettiligine tap boldy.

Bir aptadaǵy jumys nátıjesinde bıznes-klıentterdi de, jeke tulǵalardy da bankpen qashyq­tan baılanysý kanalyna aýystyrdyq. Jańa­dan bank ónimderin jasaýǵa kúsh saldyq jáne burynnan bar ónimderdi onlaınǵa kóshirdik. Osy jumystyń bári bank bólimshesine túsetin júkti azaıtty. Tıisinshe, klıentterimizge tóngen tá­ýekelder de tómendedi», deıdi bank.

Bank TJ alǵashqy kúnderinde-aq nesıe tólemin keıinge shegerý múmkindigin usynyp, je­ńildikti 6 myńnan astam jeke tulǵa men TJ jáne karantın saldarynan qarjylyq jaǵdaıy tómendegen árbir ekinshi ShOB sýbektisi paıdalanǵan. Jusan Bank budan bólek, zaımdardy qaıta qurylymdaý, jeńildetilgen nesıe baǵdarlamasyn usyný jáne syıaqy mólsherlemesin memlekettik sýbsıdııalaý sııaqty qoldaý túrlerin de klıentterge usynǵan.

VTB Bank (Qazaqstan) tyǵyryqtan shy­ǵýdyń negizgi úsh qadamyn ázirleý ar­qyly jumysty birshama jeńildete alǵan. «Buryn bizdiń bank úshin onlaın servıs pen onlaın satylym tek qosymsha faktorlar bolsa, karantın barlyq talaptardy ózgertip jiberdi – sıfrly formatta qyzmet kórsetý basymdyqqa aınaldy. Nátıjesinde bank bıznesti jyldam transformasııalaý josparyn júzege asyrýǵa kiristi. Biz negizgi úsh qadamdy belgiledik: birinshisi – ishki prosesterdi ońtaılandyrý jáne shyǵyndardy qys­qartý; ekinshisi – maksımaldy tabys áke­letin ónimder men qyzmetterge mán berý; úshinshisi – satýdyń jańa, mo­bıl­di jáne ıkemdi modeline kóshý. Osy­nyń bári barlyq ishki jáne syrt­qy avtomattandyrylǵan servısterdi damytý jaǵdaıynda órbidi. Jospardy jyldam ári sapaly júzege asyrý arqyly 2020 jyldy tabysty aıaqtap, nesıe jáne depozıt portfelin ulǵaıta aldyq», deıdi banktiń basqarma tóraǵasy Dmıtrıı Zabello.

Qarjylyq ahýal
qalaı ózgerdi?

«Bank SentrKredıt» AQ qarjylyq jaǵdaıynyń birshama jaqsarǵanyn, bir jyl buryn kapıtal kórsetkishi 9,3 paıyz bolsa, qazir koeffısıent 11,7 paıyzdy quraıtynyn málimdedi. «О́timdi aktıvter úlesi 23-ten 33 paıyzǵa kóbeıdi. 2020 jyldyń qorytyndysy boıynsha taza tabys mólsheri 2019 jylmen salystyrǵanda 6 ese ósip, 8,6 mlrd teńgeni qurady. 2020 jyldyń mamyrynda jáne 2021 jyldyń naýryzynda aksıonerler banktiń kapıtalyn 6,6 mlrd teńgege ulǵaıtty. COVID-19-dyń Qazaqstan ekonomıkasyna tıgiz­gen keri áserine qaramastan, bank qaryz portfeliniń sapasyn byltyrǵy deńgeıde ustap tura aldy. NPL deńgeıi 6,17-den 6,30 paıyzǵa ósti» deıdi.

«Sberbank» ókiliniń aıtýynsha, qazir bank 10 myńnan astam korporatıvtik klıent pen mıllıondaǵan jeke tulǵaǵa qyzmet kórsetedi. 2021 jyldyń 1 qańta­ryndaǵy jaǵdaı boıynsha NPL deńgeıi jalpy qaryz portfeliniń 7,79 paıyzyn quraǵan. Bul elimizdegi ekinshi deń­geıli bankter arasyndaǵy eń tómengi kórsetkishterdiń biri. 2020 jyly NPL úlesi 0,19 paıyzǵa tómendepti.

D.Zabello 2020 jyldyń qorytyndysy boıynsha NPL deńgeıi 7 paıyzǵa jýyq­taıtynyn, tipti qatań lokdaýn kezinde de osy kórsetkish ósimin ustap tura alǵan­daryn aıtady. «2020 jyldyń qory­tyndysy boıynsha klıentterdiń salymdary men banktik shottar kólemi 2 ese ósip, 230 mlrd teńgeden astam somany qurady. Pandemııa kezinde joǵary nesıe reıtıngi bizdiń klıentter úshin turaqtylyq kepili bola bildi», deıdi VTB Bank (Qazaqstan) basqarma tóraǵasy.

Basqamen birigý josparda bar ma?

«Elimizdegi erekshe qarqynmen damyp kele jatqan qarjy ınstıtýttarynyń birimiz. 2020 jyldyń qorytyndysy bo­ıynsha eldegi eń iri bankterdiń bestigine endik. Bank ózge qarjy ınstıtýttarymen birigýdi josparlap otyrǵan joq» delin­gen «Bank SentrKredıt» AQ-tyń bizge ber­gen jaýabynda.

VTB Bank te osyǵan uqsas ustanymda. «Qazirgi tańda VTB Bank (Qazaqstan) qazaqstandyq bank sektoryndaǵy qandaı da bir oıynshymen birigýdiń nemese qosy­lýdyń mańyzdylyǵyn kórip turǵan joq. Úshjyldyq strategııamyz klıent bazasy men satylym ósimi arqyly qol jetkize alatyn organıkalyq ósýge negizdelgen» deıdi olar.
О́zderiniń oń nátıjeli kórsetkishterin tilge tıek etken «Sberbank» AQ-ta ázirge naryqta jeke-dara qyzmet kórsetýge nıetti.

«Banktiń ornyqtylyq jáne qar­jy­lyq áleýeti jetkilikti dárejede joǵary. 2020 jyldyń qorytyndysy boıynsha biz aktıvter (+44 paıyz) men nesıe (+24 paıyz) ósimi boıynsha kósh­basshy atanyp, TOP-5 bank qataryna kirdik. Klıentterdiń basym bóligi senim artady: byltyr banktegi depozıt kólemi 36 paıyzǵa kóbeıdi. Bul iri bankter ara­syndaǵy eń joǵary kórsetkish. Qandaı da bir qarjy ınstıtýtymen birigýdi jos­parlap otyrǵan joqpyz», delinedi bank ókiliniń suhbatynda.
Jusan Bank – birigýdiń tıimdiligin se­zinip otyrǵan birden-bir qarjy ınstıtýty.

Bank 2020 jyldyń 2 qarashasynda ATF Banktiń 99,77 paıyz aksııasyn satyp alý týraly aldyn ala kelisim jasasyp, 30 jeltoqsanda Qarjy naryǵyn retteý jáne damytý agenttigi bul proseske ruqsat bergen edi. Sóıtip ATF Bank Jusan tobynyń bóligi atandy. О́zi­ne ATF Bankti qosqannan keıin Jusan Bank aktıv jáne kapıtal kólemi boıynsha Qazaqstandaǵy iri bankterdiń úshtigine kirdi. «Birigý aıaqtalǵannan ke­ıin bank aktıviniń kólemi 3 trln teńgege jýyqtady. Banktiń bankomat jelileriniń sany 1,1 myń birlikten asady jáne el bo­ıynsha 180 bólimshesi bar. Jusan Bank pen ATF Bankti biriktirý prosesi jyl sońyna deıin aıaqtalady dep josparlanyp otyr», deıdi bank.

Shaǵyn jáne orta bıznesti qoldaý

Ekinshi deńgeıli bankterdiń ShOB-ty qoldaýy óte názik másele bolyp tur­ǵany jasyryn emes. Alaıda bizben suh­battasqan tórt birdeı qarjy ınstıtýty shaǵyn jáne orta kásipkerlikti belsendi nesıelendirgenin jáne bul sharýany áli de jalǵastyra beretinderin jetkizdi. Árıne, árbiriniń usynyp otyrǵan qyzmet kólemi men sapasy ár alýan.

«Qazir bizdiń bankpen Qazaqstan bo­ıynsha 68 myńnan astam ShOB klıenti jumys isteıdi. Kartany belsendi paıdalanýshylar sany 250 myńnan asty. Jusan mobıldi qosymshasyn 450 myńnan astam adam paıdalanady. Bank nesıeleýdiń yńǵaıly saıasatyn júrgizedi jáne óz nesıe portfeliniń sapasyna erekshe mán beredi. Jusan Bank barlyq prýdensıaldy talaptardy qatań saqtap, óziniń turaqtylyǵyn joǵary deńgeıde qalyptastyra aldy» deıdi Jusan Bank. Ekinshi deńgeıli bank ShOB segmentindegi klıentter men jeke klıentterdi qoldaýdy 2021 jyly da jal­ǵastyrmaq. «Bıznes-segment úshin Jusan Business mobıldi qosymshasy bar. Onyń fýnksıonaldyǵy qazirgi kezde bıznesti qarjylyq basqarýdaǵy negizgi mindetterdi qamtıdy jáne bola­shaqta únemi jańa múmkindiktermen tolyq­tyrylatyn bolady», deıdi bank ókili.

О́z kezeginde VTB Bank (Qazaqstan) basshysy D.Zabello kásipkerlikti qol­daýǵa jáne damytýǵa baǵyttalǵan 13 memlekettik baǵdarlamanyń qatysýshysy ekenin jarııa etti. «Karantın shekteý­lerinen zardap shekken jeke tulǵalar men bıznesti qoldaıtyn barlyq daǵdarysqa qarsy baǵdarlamalarǵa qatysýǵa sheshim qabyldadyq. Bank ár kez klıentpen baılanysyp, qıyn jaǵdaıda ony qoldaýǵa daıyn. Álbette, olar da óz bıznesin saqtap qalýǵa umtylyp, bankpen yntymaqtasýǵa daıyn bolsa. Sondaı-aq nesıe tarıhyn buzǵysy kelmeıtin jeke tulǵalardy da qoldaýǵa daıynbyz. Eger bank pen klıent seriktestik qarym-qatynasty saqtap qalýǵa qatar nıet bildirse, onda pozıtıvti nátıjege qol jetkizetinimiz sózsiz», deıdi basqarma tóraǵasy.

«Sberbank» ókiliniń jaýabynsha, qazir bank Qazaqstandaǵy ekinshi deń­geıli sheteldik bankter arasynda qarjy­landyrý kólemi boıynsha birin­shi orynda. «Qyzmetterdiń keń spek­trin usyna otyryp korporatıvti klıent­terimiz úshin barynsha paıdaly ári yńǵaıly bolǵymyz keledi. Pan­demııa kezinde 90 kúnge deıingi nesıeler boıynsha mindettemeni oryndaýǵa qatysty birshama keıinge shegerý kómegin usyndyq. Shaǵyn jáne orta bıznes klıent­terine arnap 1,8 myńnan astam qaıta qury­lymdaý jasaldy. Bıznesti qol­daýǵa baǵyttalǵan memlekettik baǵ­dar­lamalar arqyly nesıe júktemesin azaıtý úshin jeńildetilgen sharttar usy­nyldy. Kóptegen klıentimizdiń daǵ­darystan soń qaıta qalpyna kelip jatqany qýantady» delingen bank jaýabynda.

Olardyń aıtýynsha, bank korporatıvti nesıeleýdi damyta otyryp negizinen eksporttyq jobalar­ǵa kóńil bólmek. Sebebi qazaqstandyq ónim­der­diń Reseıge eksporttalý múmkindiginiń keńeıýi bank jumysyn da shırata túsedi.

Onlaın qyzmet jáne 2021-ge daıyndyq

Pandemııa qaýpi áli seıile qoıǵan joq. Osy oraıda bankterdiń alda bolýy múmkin qatań karantın shekteýleri men lok­daýndarǵa daıyndyǵy týraly da suradyq.

«2020 jyly kóktemdegi qıyn jaǵdaı kezinde biz bıyl da bolýy múmkin qatań lokdaýndarǵa daıyndyq ssenarııin ázirledik. Alaıda solaı eken dep arqa­ny da keńge salmaımyz. Byltyrǵy táji­rıbeni eskere otyryp karantın re­jiminde jumys isteýge daıyndaldyq. Endi klıentterimizdiń alda bolýy múmkin karantın men oqshaýlaný prosesterine alańdaýdyń reti joq. О́ıtkeni olar jıi tutynatyn servıster men ónimderdi onlaınǵa aýystyrdyq, sonyń nátıjesinde azamattar bank bólimshelerine kelmeı-aq kez kelgen qyzmetimizdi onlaın túrde jáne óte qolaıly jaǵdaıda paıdalana alady. Qysqa ýaqyt ishinde qashyqtan jumys isteý oryndarymen qamtamasyz ettik. Innovasııa men tehnologııaǵa erek­she kúsh salýymyzdyń nátıjesinde barlyq tehnıkalyq máseleler jyldam sheshildi. Sol sebepti onlaın jumys re­jimine kó­shýimiz qıyndyq týdyrǵan joq. Qazir qyz­metkerlerimizdiń kóbi keńseden tys jumys isteıdi. Biz olarǵa da klıentterimizge qam­qorlyq jasaǵandaı janashyrlyqpen qa­raımyz», deıdi «Sberbank».

«Bank SentrKredıt» óz qyzmetterin onlaınǵa aýystyrý boıynsha birqatar jańalyq engizdi. «Elimizde TJ engizilip, bank bólimsheleri 100 paıyz jabylǵan soń memlekettik járdemaqy esepteletin áleýmettik kartalardy onlaın ashýdy jedel uıymdastyrdyq. Qazir banktiń 90 paıyz qyzmetin qashyqtan alýǵa bolady. Onyń ishinde karta men depozıtti onlaın ashý, aqsha aýdarymdaryn jasaý, sonyń ishinde Western Union ashý, satyp alý men qyzmetterge aqy tóleý, valıýtany konvertasııalaý jáne taǵy basqa kóptegen qyzmet bar. Kásipkerler úshin mobıldi qosymsha nemese ınternet-bankıng arqyly shot ashýdan bastap barlyq qyzmetter onlaın rejimde qoljetimdi. Nesıe boıynsha she­shim qabyldaý da klıenttiń qatysýyn­syz jáne nesıe komıtetin jınamaı-aq, klıenttiń skorıngtik kartasy negizinde qabyldanady. Bul jerde jyldamdyq pen yńǵaılylyqty bylaı qoıǵanda, onlaın qyzmet alaıaqtyqtyń da jolyn kesedi» deıdi bank ókili.

VTB Bank te ótken jyldan ájep­táýir tájirıbe jınaǵanyn, qazir naryq qa­­tysýshylary qadaǵalaýshymen bir­ge stress-ssenarıı ázirlep, epıdemııa­lyq ahýaldyń ári qaraıǵy damý nusqa­laryna da­ıyndalyp jatqanyn aıtady.

Jusan Bank-te koronavırýspen arpalysa júrip qyzmetterdi qashyqtan basqarýǵa yńǵaıly etkender qatarynda. Qazir bul banktiń de servısteri men ónimderin onlaın formatta tutynýǵa bolady. «Jusan mobıldi qosymshasynda jeke tulǵalarǵa tek bank ónimderi ǵana emes, taýarlar men qyzmetterdiń keń aýqymdy assortımentin jáne saqtan­dyrý, ınvestısııalaý qyzmetin usynatyn Jmart marketpleısi qoljetimdi. О́z klıent­terine yńǵaıly bolý úshin bank klassıkalyq qyzmet kórsetý aıasynan shyǵyp, klıentterge arnap servısterdiń kólemdi ekojúıesin qurýda» deıdi bank.

Syrtqy kózqaras  

Qarjyger Rasýl Rysmambetov el­degi bank sektorynyń ahýalyna basqa qyrynan qaraıdy. Onyń aıtýynsha, dál qazir bank salasy qıyn jaǵdaıda.

«Memleket nesıe berý arqyly bank­terdi belsendi túrde almastyryp jatyr. Bul jańa prosess emes, ekonomıkalyq ádebıette jazylǵandaı – crowding out (yǵystyrý) dep atalady. Bul – arzan mem­lekettik aqsha men memlekettik ka­pı­ta­lızmniń ekinshi jaǵy. Eger memle­ket ekonomıkadan ketpeıtin bolsa, on­da bankter quldyraı beredi. О́ıtkeni olar­dyń ózindik naryǵy bolmaıdy. Al qıraǵan naryqtyń ústine sheteldik bank­ter keledi.

Pandemııa IT-ınnovasııaǵa kóńil bólip, aldyn ala daıyn bolǵan bankterge paıdaly boldy. Degenmen bul sharýany 2020 jyldyń sońynda bastaǵan qarjy ınstıtýttary da óz naryqtaryn keńeıtip úlgerdi. Sebebi óte qarapaıym – adamdar qolma-qol aqsha ustaýdan bas tartyp, elektrondy júıe naǵyz kúres jaǵdaıynda testileýden ótti. Sózsiz, qazir kóptegen bankte onlaın prosess jaqsy damyǵan» deıdi sarapshy.

Bizge pikir bildirgen bankterdiń bar­lyǵy derlik NPL deńgeıiniń qalypty hám qaýipsiz deńgeıde ekenin aıtady. Alaıda kóptegen zańdy tulǵa men jeke tulǵanyń pandemııa kezinde nesıe tólemderin jappaı keıinge shegergenin eskersek, qaryz portfeliniń shynaıy kartınasy basqasha bolyp shyǵýy da múmkin ǵoı. Sarapshy da qazirgi NPL deregin adekvatty dep qarastyrý qıyn deıdi.

«Buryn bizdiń bankter problema­lyq nesıelerdi qaıta qarjylandyryp keldi jáne qaıta qarjylandyrylǵan nesıelerdi problemalyq nesıe dep esep­temedi. Negizi ereje boıynsha solaı etýi kerek edi. Sondyqtan pandemııa­dan keıin birqatar bankte problemalyq nesıeler eki dúrkin ósim kórsetse tańǵalýǵa bolmaıdy. Tólenbeı turǵan nesıe kórsetkishi óse berse, bank onymen kúrese almasa, onda biz naryqta ótimdilik tapshylyǵyn sezinemiz. Sol kezde memleket olarǵa taǵy da kómektesedi, bálkim solaı isteý durys ta shyǵar. Eger bank rasymen pandemııa kesirinen zardap shekkenin dáleldese onda oǵan sózsiz kómek kerek. Bir jaǵynan bankterge qaıta-qaıta kómektese berý de jaqsy úrdis emes», deıdi R.Rysmambetov.

Birer aı buryn bankterdiń senimdiligi týraly halyqaralyq reıtıng jarııalanyp, onda Qazaqstan 141 eldiń ishinen 121-oryn alǵan edi. Bizdiń bankterdiń senimdiligine 3,8 ball (eń joǵary – 10 ball) berilgen. EXANTE halyqaralyq ınvestısııalyq kompanııasynyń sarapshysy Andreı Chebotarıov: «Otandyq bank sektorynyń turaqtylyǵyn joǵary baǵa­laımyn, alaıda halyqaralyq talap boıynsha naryq erkin bolýy tıis. Bizde bank naryǵy tym qatty qadaǵalanady. Bári qutqarylady. Sońǵy jyldarda birde-bir iri bank bankrotqa ushyraǵan joq. Sondyqtan memlekettiń qaıta-qaıta qoldaý jasaýynan sapany baǵalaýdyń tómengi deńgeıinde turmyz. Batys analıtıkteri memlekettiń bank sekto­ryn qoldaýyn nashar áreket dep baǵalaıdy. Máselen, «Otbasy bank» qazir ıpotekalyq nesıelerdiń 99 paıyzyn qadaǵalap otyr. Al bul búkil álemdegi kommersııalyq bankterdiń basty ónimderiniń biri. Kommersııalyq bankterimiz bul ónimdi usynýǵa daıyn emes. Sondyqtan memleket aqshasy esebinen tómengi stavkamen berip otyr. Bankter jaǵdaıy qıyndaı bastasa qarjylyq qadaǵalaýshyǵa barady. Olar bergen oblıgasııalardy satyp alyp, kúnin kóre beredi. Qysqasy, bank sektorynyń bizdegi ahýaly naryq turǵysynan tıimsiz, tutynýshylar turǵysynan alǵanda tıimdi. О́ıtkeni bank naryqtan shyǵyp qalsa da salymshylar qarjysynan aıyrylmaıdy. Bizdegi senimdilik krıterııi mynadaı: memleket qanshalyqty senimdi bolsa, bank sektory da sonshalyqty senimdi», deıdi.

Sáýirdiń sońynda Fitch Ratings halyqaralyq reıtıng agenttigi Qazaqstandaǵy bank sektory boıynsha boljamyn «negatıvti» mártebesinen «turaqtyǵa» aýystyrdy.

EMEA Fitch Ratings bank sektorynyń dırektory Dmıtrıı Vasılev Fitch Ratings vebınarynda 2020 jyly otandyq bankterdiń tabystylyq deńgeıin saqtap qalyp, táýekel qunyn nebári 0,5 paıyzǵa ósirgenin aıtty.

– Otandyq bankterdiń tabystylyǵy sektordyń mártebesin «turaqty» etýge úlesin qosty. Pandemııaǵa qaramastan, bizdiń bankter komıssııalyq jáne paıyzdyq tabystyń joǵary deńgeıin saqtap qaldy. Táýekel quny 2019 jylǵy 1,5 paıyzdan 2020 jyly 2 paıyzǵa artty. Túsken tabys táýekel qunyn jaba alatyndyqtan, bankter pandemııaǵa deıingi jyldardyń deńgeıindeı taza tabys kórsetti. Iаǵnı pandemııa bankterdiń taza tabysyna esh keri áserin tıgizgen joq. 2021 jyly da pandemııanyń aktıvter sapasyna qysym kórsetýi jalǵasady. Biraq bankterdiń joǵary deńgeıdegi tabystylyǵy ondaı problemalardyń ózin «jutyp qoıýy» múmkin, – deıdi Vasılev.

Qysqasy, bizdiń bank sektorynda tabys ta bar, túıtkil de kóp. 2020 jyl aına ispetti boldy. Qarjy ınstıtýt­tary óz-ózderimen betpe-bet keldi. Kem-ke­tigin kórdi. 2021 jyldyń qandaı tosyn­syılarǵa toly bolaryn ýaqyt kórsetpek.