Endi erkin kúreske eleńdeımiz...

Olımpııa oıyndaryna 41 elden 96 balýan qatysady. Bulardyń ishinde eki memleket qana tolyq qurammen qaty­sady. Olar – Reseı men Iran. Qazaqstan quramasy alty salmaqtyń beseýinen joldama aldy. Bul kórsetkish boıynsha AQSh quramasymen qatar turmyz. О́zbekstan, Japonııa, Úndistan, Túrkııa sııaqty kúres túrleri jaqsy damyǵan elderdiń ózinde tórt joldamadan ǵana bar. Sondaı-aq Belarýs pen Aljır elderiniń balýandary da tórt salmaqta beldesedi. Al Ázerbaıjan, Qytaı, Kýba, Grýzııa, Mońǵolııa sııaqty elder Olım­pıadaǵa úsh salmaqta ǵana balýandaryn ákelgen.

Degenmen biz úshin joldamanyń sany emes, sapasy mańyzdyraq.

* * *

Erkin kúres balýandarynyń 1996 jyldan bergi nátıjelerine kóz salsaq, tek sońǵy Olımpııa oıyndarynda ǵana qorjynymyzdyń bos qaıtqanyn baı­qaýǵa bolady. Máselen, Atlantadaǵy alǵashqy Olımpıadada Máýlen Mamyrov qazaq elin qola medalimen qýantty. Odan keıin Sıdneıde Islam Baıramýkov kúmis medal alsa, 2004 jyly Gennadıı La­lıev taǵy da tuǵyr bıiginen kórinip, Qazaqstan quramasyna kúmis medal syılady.

2008 jyly Qytaı astanasynda Marıd Mýtalımov qola medalǵa ıe boldy. Arada tórt jyl ótkende Aqjúrek Tańatarov pen Dáýlet Shabanbaı dástúr sabaqtastyǵyn buzbaı London tórinde qorjynǵa qola medal saldy.

* * *

Erkin kúres – álemde qaryshtap damyp kele jatqan kúres túrleriniń biri. Ásirese Reseı, AQSh, Iran, Japonııa, Ázerbaıjan sııaqty elderde erkin kúrestiń eńsesi basqa kúres túrlerine qaraǵanda joǵary. Olımpııa oıyndarynda alty salmaqtyń medalin «kókparǵa» salatyn da osy eldiń balýandary. Qazaqstandyq balýandardyń basty qar­sylastary da osylar ekeni daýsyz.

 Osydan eki jyl buryn Nur-Sultanda ótken álem chempıonatynda qola júlde alǵan Nurıslam Sanaev Tokıoda medal alýy múmkin degen úmitkerlerimizdiń biri. Nurıslamnyń basty qarsylasy – sóz joq, reseılik Zaýr Ýgýev. Ol – álemniń eki dúrkin chempıony. Sondaı-aq kilem qojaıyny Iýkı Takahası de «Olımp shyńyna shyǵamyn» dep beldi bekem býyp otyr. Osydan on bir jyl buryn japon sportshysy jasóspirimder arasynda ótken Olımpııa oıyndarynda top jarǵany esimizde. Sodan beri eresekter arasynda álem chempıony atandy. Azııa oıyndarynyń qola júldesin jeńip aldy. Azııa chempıony degen ataǵy taǵy bar. Jasy 27-de. Qysqasy, japondyq balýannyń tájirıbesi tolysqan, naǵyz babyndaǵy kezi.

Orda buzar jasqa jetken Nurıs­lam Sanaev ta osal emes. Rıo Olım­pıadasynyń qarsańynda Qazaqstan azamattyǵyn alǵan balýan sodan beri halyqaralyq arenada elimizdiń atyn shyǵaryp júr. Brazılııa astanasynda joly bolmady demeseńiz, Azııa chempıo­ny, álem chempıonatynyń kúmis jáne qola júldegeri atandy. Kóptegen kúres mamany Tokıo Olımpıadasynyń bas júldesin Ýgýev pen Sanaev sarapqa salady degendi aıtady.

Tokıoda úmit artyp otyrǵan balýan­darymyzdyń biri – 74 kılodaǵy Danııar Qaısanov. Birden aıtaıyq, eger Danııarǵa Japonııa jerinde júlde buıyryp jatsa, shyǵysqazaqstandyq balýan úshin bul úlken jetistik bolar edi. О́ıtkeni 74 kıloda kileń myqtylar toptasqan. Barlyǵyna jeke-jeke toqtalmaı, úsh balýannyń ǵana esimin ataıyq. Olar álem chempıonatynyń eki dúrkin je­ńimpazdary – Frank Chamızo (Italııa), Zaýrbek Sıdakov (Reseı), Kaıl Deık (AQSh).

Olımpııa oıyndarynda bozkilemge shyǵatyn bes balýannyń ishinde Dáýlet Nııazbekov sııaqty tájirıbeli balýandarymyzben qatar Álisher Erǵalı, Iýsýp Batyrmurzaev sııaqty jas balýandarymyz da bar.

Erkin kúrse balýandary qashan bel­desedi?

4 tamyz. Nurıslam Sanaev (57 kg)

5 tamyz. Danııar Qaısanov (74 kılo), Iýsýp Batyrmurzaev (125 kg)

6 tamyz. Dáýlet Nııazbekov (65 kılo), Álisher Erǵalı (97 kg).