Qazaqstan munaıyna da sanksııa salyna ma?

«Bul jaıly spottyq saýdaǵa qatysatyn treıderler habarlady. Mundaı qadamnyń basty sebebi – halyqaralyq sanksııanyń salynýy men tólemniń tejelip qalýyna jol bermeý» degen aty-jónin belgisiz qaldyrýdy suraǵan kompanııa ókili.

Derek kóziniń habarlaýynsha, eldiń asa iri memlekettik munaı óńdeý zaýyty reseılik Urals jáne VSTO, sondaı-aq qazaqstandyq CPC (Caspian Pipeline Consortium – Kaspıı qubyr konsorsıýmy) sııaqty munaı sorttarynyń free-on-board jaǵdaıynda qabyldanbaıtynyn málimdegen.

«Munaı ımporttaý turǵysynan álemdegi úshinshi el sanalatyn Úndistan 2021 jyly Reseıden munaı ımportynyń 1 paıyzdan azyn ımporttady. Aqpan aıynda, Reseı Ýkraınaǵa basyp kirmeı turyp Indian Oil Corporation sáýirde joǵary kúkirtti Urals reseılik sortynyń 2 mln tonnasyn jetkizý týraly kelisimshart jasaǵan. Treıderdiń sózinshe, Úndistan memlekettik banki AQSh, EO jáne BUU sanksııasyna tap bolǵan qandaı da bir tranzaksııalardy óńdemeıdi» dep jazady S&P Global.

Úndistannyń Reseıden alatyn ımport sebetine shıki munaı, tabıǵı gaz, kómir, tabıǵı qazba baılyq, merýert, asyl jáne jartylaı asyl tastar, ıadrolyq reaktor, qazandyq, mashına jáne mehanıkalyq qurylǵylar, elektr mashınalar men tyńaıtqyshtar kiredi.

 AQSh pen onyń odaqtastarynyń qarjylyq sanksııalar paketi aıasynda reseılik bankterdi SWIFT halyqaralyq tólem júıesinen ajyratýy, ózge de qatań qarjylyq shekteýler kóptegen munaı óńdeý kompanııalarynyń ózderiniń reseılik munaıǵa qatysty josparlaryn qaıta qaraýǵa májbúr etti.

Kanada birinshi bolyp Reseıge embargo jarııalady. Premer-mınıstr Djastın Trıýdo Pýtın men onyń olıgarhtaryna úlken paıda ákelip otyrǵan kez kelgen reseılik shıki munaı ımportyna tyıym salamyz dedi. Kanada munaı óndirý qaýymdastyǵynyń dereginshe, 2019 jyly Kanada Reseıden 18 000 barrel munaı ónimderin ımporttaǵan. Sóıtip, Reseıdi AQSh pen Saýd Arabııasynan keıingi asa iri jetkizýshi deńgeıine shyǵarǵan.

«Bul Qazaqstan úshin Reseı Federasııasyna qarsy sanksııalar engizilgennen keıin tikeleı shekteýlerdiń yqpalyna túsýdiń birinshi presedenti. El ekonomıkasyna keri áserin tıgizýi múmkin mundaı jaǵdaılardyń aldyn alý úshin shuǵyl sharalar qabyldaý qajet dep esepteımiz», dep jazǵan edi qarjy sarapshysy Andreı Chebotarev.

Keıinirek Tengrinews basylymy Energetıka mınıstrliginiń «QazMunaıGaz» mamandaryna silteme jasaı otyryp jasaǵan pikirin jarııa etti. Olardyń aıtýynsha, Indian Oil Corporation-nyń qazaq munaıynan tolyq bas tartýy shyndyqqa saı kelmeıdi.  

«Úndistandyq BAQ jáne Refinitiv aqparat agenttiginiń málimeti boıynsha Indian Oil Corporation saqtandyrý jáne munaı óńdeý zaýyttaryna jetkizý shyǵyndarynyń artýyna baılanysty FOB negizinde Urals jáne CPC munaı markalaryn alýdy toqtatý týraly habardar etken. Eger satýshy munaıdy munaı óńdeý zaýytyna ózi jetkizgen jaǵdaıda Indian Oil Corporation ony satyp alatyn bolady» delingen mınıstrlik habarlamasynda. 

Vedomstvonyń habarlaýynsha, muny Bloomberg aqparat agenttigi jáne úndistandyq munaı kompanııasynyń ózi de rastaıdy. Sebebi, 28 aqpanda Urals jáne CPC munaı markasyn munaı óńdeý zaýyttaryna jetkizip berý negizinde tenderlik tapsyrys jarııalanǵan.

Kaspıı qubyr konsorsıýmy táýligine 1,2 mln barrel munaı jetkizedi. Bul – álemdik jetkizýdiń 1,2 paıyzy. Jalpy, Qazaqstanda óndiriletin munaıdyń úsh marshrýt arqyly eksportqa shyǵarylatyny belgili: reseılik porttar arqyly, Kaspıı qubyr konsorsıýmy arqyly jáne Qytaıǵa baǵyttalǵan qubyr jelileri arqyly. Kaspıı qubyr konsorsıýmynyń ózi munaıdy aldymen reseılik Novorossıısk portyna jetkizip, sol jerden shartarapqa jóneltedi. Bul oraıda Reuters naryqta rasymen qazaq munaıyn satý qıyndaǵanyn rastaıdy.

«KQK qubyr jelisi sońǵy kúnderi antıreseılik sanksııa problemalaryna tap boldy. Qazaqstandyq munaıdyń reseılik sorttarmen qosylýy jáne olardyń reseılik porttardan tıelýi sebepti tutynýshylar ony satyp alýdan qashyp jatyr» delingen habarlamada.