Uly dalanyń ulaǵaty

Qazaqstan Respýblıkasy Qarýly kúshteriniń 30 jyldyǵyna oraı ótkizilgen kórme Elbasy kitaphanasynyń «Tuńǵysh» ekskýrsııalyq jobasynyń aıasynda uıymdastyrylyp otyr. Ilkidegi el qorǵaǵan eńseli erler «tulpar aýnaǵan jerden túk qalady» dep tegin aıtpasa kerek. Eren erlik te, kózsiz batyrlyq ta ónege-úlgimen sabaqtaspaq. Erlerge shyn jarasatyn erlik is te azamattardyń tula boıyndaǵy alpys eki tamyrda atoı salǵan eljandylyq, ultjandylyq sezimderimen óris jaımaq. Uly dalanyń batyrlary ınstıtýtynan bastaý alǵan Alash jaýyngerleriniń alapat erlik isteri san ǵasyrlyq tylsym tarıhty tegis qamtyp, tolaıym beıneleıdi eken. Tarıhı jadty saqtaý, onyń murasyn búgingi urpaqtyń zerdesine qotaryp quıý basty mindettiń biri bolsa kerek.  

– Qarýly kúshterdiń joǵary qolbasshysy, Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev atap ótkenindeı, elimizdiń áskeri táýelsizdigimiz ben memlekettigimizdiń myńǵymas tiregine aınalyp úlgerdi, – dep atap ótti Qazaqstan Respýblıkasynyń Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasy kitaphanasynyń dırektory Baqytjan Temirbolat, – qazirgi ýaqytta Memleket basshysynyń tapsyrmasyna oraı qarýly kúshterdi odan ári jańǵyrtýǵa baǵyttalǵan aýqymdy reforma júrgizilýde. Búgingi sharany Shýche qalasyndaǵy áskerı kolledjde ótkizýimizdiń tárbıelik jáne patrıottyq máni de zor.

О́z kezeginde kolledj bastyǵy Erbol Nurjanov áskerı qyzmetshilerdiń tarıh taǵylymymen astasqan is-sharadan úlken áser alǵandyǵyn, búgingi kúni baıtaq dalada kún keshken baǵzy zaman bahadúrleriniń tulparynyń dúbiri estilip turǵandaı sezimde ekendigin jetkizdi. Ári sol tarıhtyń taǵylymy búgingi kúnmen sabaqtasyp, jas tolqynnyń boıyna qyrýar rýhanı nár quıyp, kemeldendire túsetindigin jetkizdi.

Kórmege qoıylǵan este joq eski kezeńde dala erleri tutynǵan qarý-jaraq, kıim-keshek úlgileri ǵalamat áser etedi eken. «Qazaq halqynyń jaýyngerlik murasy.  Er qarýy – bes qarý» aýdıtorııasynda Altaıdan Atyraýǵa deıingi baıtaq dalany qorǵaǵan batyr babalarymyzdyń ájetine jaratqan kóne qarý úlgileri kórermenniń qyzyǵýshylyǵyn týǵyzdy. Uly Otan soǵysy kezinde jaýǵa toıtarys bergen qarýdyń keıbir túrleri de bar eken. Asylynda, er adam qolyna qamshy ustap, qarý-jaraqty kórýge qumar bolyp turady emes pe?! «Qarý-jaraq álemi. Kolttan Kalashnıkovqa deıin» aýdıtorııasynda neshetúrli qarý-jaraqtyń úlgileri toptastyrylǵan.

– El ishine shyǵyp, osyndaı kórme uıymdastyrý óte utymdy, – deıdi Qazaqstan Respýblıkasy Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasy kitaphanasynyń mýzeı qundylyqtaryn esepke alý jáne saqtaý qyzmetiniń basshysy Kúlıaısha Aqtaeva, – kóne tarıhtyń kómbesin aqtaryp, búgingi urpaqtyń tárbıesine jaratýmen qatar,  el basyna kún týǵan shaqta el qorǵaǵan erlerdiń abyroıly esimderin qurmetteý óte mańyzdy. Bizdiń kóshpeli kórmede «Uly Otan soǵysy batyrlary» bólimi bar. Osy bólimde qazaqstandyq jaýyngerlerdiń óshpes erlikterin jarqyratyp kórsetetin materıaldar jınaqtalypty. Maıdan dalasynda bizdiń jerlesterimizdiń 500-den astamy Keńes Odaǵynyń Batyry atansa, T.Bıgeldınov, S.Lýganskıı, L.Beda jáne I.Pavlov eki márte batyr atandy. M.Mámetova, Á.Moldaǵulova, H.Dospanova tárizdi asyl jandardyń erlikteri el esinde máńgilik júredi emes pe? Ári osy bir erlik is jastardy otansúıgishtikke tárbıeleıtin ádemi taǵylym.

Taǵy bir bólimde Qazaqstan Respýblıkasy Qarýly kúshteriniń qalyptasý tarıhy beınelengen. Kórmeniń arnaıy bir bólimi Sh.Ýálıhanov atyndaǵy áskerı kolledj kiretin elimizdiń áskerı bilim berý júıesine arnalyp otyr.

– Búgin kolledjdegi bilim alýshylar erekshe oqıǵaǵa kýá bolyp otyr, – deıdi kolledj bastyǵynyń serjanttyq qurammen jumys isteý boıynsha orynbasary Ǵalymjan Táýkebaev, – osyndaı ónegeniń órimderin jas tolqyn súıegine sińirip, kókiregine quıyp alsa, kemeldene túspeı me?!

Úsh júzdiń basyn qosqan Abylaı atamyz jaz jaılaǵan ata qonysta ótkizilgen ónegeli sharanyń áserimen jas ulannyń tulǵasy da Oqjetpesteı asqaqtap, bıiktep bara jatqandaı. О́ıtkeni, olardyń jas janyna bahadúr babalardyń asqaq rýhy quıylyp, arman-muraty bıiktetip tur.

Aqmola oblysy,

Býrabaı aýdany.