Egemen Qazaqstan • 28 Qarasha, 2022

Aqıqattyń aı dıdary – baspasóz

129 ret kórsetildi

Taıaýda «Egemen Qazaqstan» jýrnalısteri kıeli Kókshe óńirinde bolyp, oqyrmandarmen júzdesip qaıtty. Taý basynan qudyq qazǵandaı qııapat eńbekpen kóz maıyn taýysyp, eldiń shólirkeı izdegen rýhanı azyǵyn taýyp berip otyrǵan gazet redaksııasy men kóziqaraqty oqyrman arasyndaǵy baılanysty barynsha óristetip, jandandyra túsý óte qajet. Búgingi oqyrman neni qalaıdy, qaı taqyrypty oqyǵysy keledi? Muny da bilgen jón.

Seriktestik bas dırektorynyń birin­shi orynbasary Vladımır Kýrıatov pen «Egemen Qazaqstan» gazetiniń jaýapty hatshysy Samat Musa Aqmola oblysy ákiminiń orynbasary Altynaı Ámirenovamen kezdesti. Kezdesý bary­synda Altynaı Baıqadamqyzy el ga­zeti «Egemen» men «Kazahstanskaıa prav­da» gazetterin úzbeı oqıtyndyǵyn jáne qos basy­lymnyń mazmuny mándi, oqyr­­manǵa olja salar dúnıesi qat-qabat ekenin tilge tıek etti. Jańa Qazaq­stan­nyń rýhanı jańǵyryp, kemeldený­diń kelesi kezeńine aıaq basqan, barynsha ádiletti qoǵamdy jaqsylyqqa jeteleý, ıgi isterge umtyldyrý, ortaq sha­rýa­ny birlese qolǵa alý baǵytynda ha­lyq­ty toptastyrýǵa zor úles qosyp jat­qan­dyǵy da aıtyldy.

Oblystyń tynys-tirshiligi de nazardan tys qalǵan joq. Ejelden án-jyrdyń altyn besigi atanǵan Kókshe topyraǵyn­da búgingi zamandastarymyzdyń rýhanı kókjıegin keńeıtetin, eldiń ótken tarıhyn tereńnen sabaqtap, búgingi kúnniń kádesine jaratýǵa baǵyttalǵan jumys júrgizilýde. Shalǵaıdaǵy sha­ǵyn aýyldarda kitaphanalar jumys isteýde, kórkemónerpazdar úıirmeleri aýyl-aımaqtaǵy jalpaq jurttyń jan dúnıesindegi ómir shoǵyn óner qolamtasymen qyzdyryp, kún astynda kúlip júrýge yqpal etýde. Endi osy mol sharýaǵa «Egemenniń» el ishindegi yqpaly men osy baǵyttaǵy yjdaǵatyn qossańyz, adam aıtqysyz alapat kúshke ıe bolar edi.

– Jalpy, gazettiń jas býyndy qalyp­­tastyrýǵa aıtarlyqtaı yqpaly bar, – deıdi qart ustaz Raýza Báıkenova. – Bizdiń býyn gazetpen tárbıelendi. El egemendik alǵan eleń-alań shaqta Kók­she­taýda musylman áıelder lıgasy deı­tuǵyn uıym qurdyq. Keńes zama­nyn­daǵy ýaqyttyń tozańy basqan shyn­dyqtyń dıdaryn kórý úshin kóp adamnyń kókirek kózin arshý kerek edi. Sol sátte elimizdiń bas gazetiniń óte úlken paıdasy tıgendigin aıtýymyz kerek. Tarıhı shyndyqty, aqıqattyń aı dıdaryn osy gazetten kórdik emes pe? Qutty bir shólirkep kelip, móldir bulaqtan nár tatqandaı bolyp edik. Sol nár boıymyzǵa ólsheýsiz kúsh-qýat berdi, qazir de solaı. «Egemen Qazaqstan» gazetinde keshegi zar zaman, aqtań­daq­tardyń aqıqaty týraly jıi jazylady. Tarlan tarıhtyń taǵylymy da osynda. Búgingi kúnniń betalysy, qoǵamnyń damý joly da taıǵa tańba basqandaı móldirep tur. Demek, bilim oshaqtaryndaǵy ustazdardyń gazetti jazdyryp alyp oqıtyn ábden retteri bar. Men de ustazbyn. Tarıhı eńbekterdi joqqa shyǵarý emes, gazettiń jedeldigi, ýaqytpen birge qadam basa biletindigin aıtqym kelip otyrǵany.

Kókshetaý qalasynyń ákimi Baýyr­jan Ǵaısa oblys ortalyǵynda respýb­lıkalyq qos basylymnyń oqyrmany az emestigin aıta kelip, jaqsylyqtyń jarshysy, ótkenniń joqtaýshysy bolyp otyrǵan jýrnalıster qaýymynyń jankeshti eńbegine alǵysyn bildirdi.

Birjan sal aýdany – Kókshe óńirindegi jergilikti ult kóp shoǵyrlanǵan ólke. Qazaqylyǵy da mol. Kúni keshe Alashtyń án álemine ólmes, óshpes mura qaldyrǵan Birjan saldyń eli emes pe?! Jókeıdiń jaǵasyna jarysa bitken máńgi jasyl qaraǵaılardyń ushar basy Kóksheniń samal jelimen terbele jaıqalyp, saldyń ánin salyp turǵandaı.

– El gazeti «Egemenniń» Alashtyń rýhanı álemine ólsheýsiz nár berip otyrǵandyǵy sózsiz, – deıdi aýdan ákimi Dos­tanbek Esjanov. – Biz aýdan kásip­kerlerin jumyldyryp, ardagerlerdi, áleýmettik jaǵynan az qamtylǵan adam­darǵa respýblıkadaǵy mańdaıaldy eki basylymdy jazdyryp berý jaǵyn oı­lastyrýdamyz. Qoly qysqa adamdar oıly sózben órilgen parasatty basylymnan qur qalmaýy kerek qoı. Aýdan­daǵy mádenıet oshaqtary, kitaphanalar, memle­kettik mekemeler mindetti túrde jaz­dyryp alady.

Bulandy aýdanynyń ákimi Talǵat Erseıitovtiń de pikiri osy arnada. Sóz arasynda aýdan ákimi qos basylymdy úzbeı oqıtyndyǵyn, tartymdylyǵyn tilge tıek etti. Gazetke de, elge de jana­­shyrlyq jasaý úshin kópshilikke kómek­tesýdiń ońtaıly joldaryn izdestire­tinin aıtty.

Búginde áleýmettik jeliniń aıy ońy­nan týyp turǵandyǵy belgili. Biraq shyraıy kem shýly sóz, daqpyrty men daýy jyrtylyp aıyrylady. Áıteýir, at shyǵarsam, kóp kóńilin aýdar­sam degen nıetpen jalǵandyqtan da bas tartpaıdy. Túptiń túbinde ataly sóz aıtatyn, aqıqattyń aýylynan qyldaı aýytqymaıtyn basylymdardyń bási artatyndyǵyna senimdi. Gazet ókil­deri zamana talabyna saı áleýmettik jelilerin jetildirip jatqandyǵyna toqtaldy. Bul da – ýaqyt talaby.

Egemendikter oblystyq telearnaǵa suhbat berdi. Qyryq jylǵa jýyq hal­qyna gazet arqyly qyzmet etip kele jat­qan Samat Sabaǵatuly qazaq baspa­sózi­­niń búgingi jaı-kúıi, san alýan taqy­ryby, ­­el gazeti «Egemenniń» eńseli min­det­­teri jaıynda áńgime qozǵasa, bas dırek­tor­dyń birinshi orynbasary Vladı­mır Kýrıatov jańa zamannyń josyǵy ­ja­ıyn táptishtep túsindirdi. Túgel sózdiń túbi ásirese aǵa býyn úshin qolmen ustap, kózben kóretin qaǵaz basylymnyń artyq­­shylyǵyna tireldi. Jalǵyz aǵa býyn ǵana emes, jastardyń arasynda da qa­ǵaz gazetti artyq kóretinder az emes.

Qara ormandaı qalyń oqyrmanymen kezdesýler barysynda eki jaqqa paıdaly pikirler aıtyldy.

 

Aqmola oblysy

Uqsas jańalyqtar