Egemen Qazaqstan • 28 Qarasha, 2022

Aqıqattyń aı dıdary – baspasóz

Taıaýda «Egemen Qazaqstan» jýrnalısteri kıeli Kókshe óńirinde bolyp, oqyrmandarmen júzdesip qaıtty. Taý basynan qudyq qazǵandaı qııapat eńbekpen kóz maıyn taýysyp, eldiń shólirkeı izdegen rýhanı azyǵyn taýyp berip otyrǵan gazet redaksııasy men kóziqaraqty oqyrman arasyndaǵy baılanysty barynsha óristetip, jandandyra túsý óte qajet. Búgingi oqyrman neni qalaıdy, qaı taqyrypty oqyǵysy keledi? Muny da bilgen jón.

Baıqal BAIÁDIL

Seriktestik bas dırektorynyń birinshi orynbasary Vladımır Kýrıatov pen «Egemen Qazaqstan» gazetiniń jaýapty hatshysy Samat Musa Aqmola oblysy ákiminiń orynbasary Altynaı Ámirenovamen kezdesti. Kezdesý barysynda Altynaı Baıqadamqyzy el gazeti «Egemen» men «Kazahstanskaıa pravda» gazetterin úzbeı oqıtyndyǵyn jáne qos basylymnyń mazmuny mándi, oqyrmanǵa olja salar dúnıesi qat-qabat ekenin tilge tıek etti. Jańa Qazaqstannyń rýhanı jańǵyryp, kemeldenýdiń kelesi kezeńine aıaq basqan, barynsha ádiletti qoǵamdy jaqsylyqqa jeteleý, ıgi isterge umtyldyrý, ortaq sharýany birlese qolǵa alý baǵytynda halyqty toptastyrýǵa zor úles qosyp jatqandyǵy da aıtyldy.

Oblystyń tynys-tirshiligi de nazardan tys qalǵan joq. Ejelden án-jyrdyń altyn besigi atanǵan Kókshe topyraǵynda búgingi zamandastarymyzdyń rýhanı kókjıegin keńeıtetin, eldiń ótken tarıhyn tereńnen sabaqtap, búgingi kúnniń kádesine jaratýǵa baǵyttalǵan jumys júrgizilýde. Shalǵaıdaǵy shaǵyn aýyldarda kitaphanalar jumys isteýde, kórkemónerpazdar úıirmeleri aýyl-aımaqtaǵy jalpaq jurttyń jan dúnıesindegi ómir shoǵyn óner qolamtasymen qyzdyryp, kún astynda kúlip júrýge yqpal etýde. Endi osy mol sharýaǵa «Egemenniń» el ishindegi yqpaly men osy baǵyttaǵy yjdaǵatyn qossańyz, adam aıtqysyz alapat kúshke ıe bolar edi.

– Jalpy, gazettiń jas býyndy qalyptastyrýǵa aıtarlyqtaı yqpaly bar, – deıdi qart ustaz Raýza Báıkenova. – Bizdiń býyn gazetpen tárbıelendi. El egemendik alǵan eleń-alań shaqta Kókshetaýda musylman áıelder lıgasy deıtuǵyn uıym qurdyq. Keńes zamanyndaǵy ýaqyttyń tozańy basqan shyndyqtyń dıdaryn kórý úshin kóp adamnyń kókirek kózin arshý kerek edi. Sol sátte elimizdiń bas gazetiniń óte úlken paıdasy tıgendigin aıtýymyz kerek. Tarıhı shyndyqty, aqıqattyń aı dıdaryn osy gazetten kórdik emes pe? Qutty bir shólirkep kelip, móldir bulaqtan nár tatqandaı bolyp edik. Sol nár boıymyzǵa ólsheýsiz kúsh-qýat berdi, qazir de solaı. «Egemen Qazaqstan» gazetinde keshegi zar zaman, aqtańdaqtardyń aqıqaty týraly jıi jazylady. Tarlan tarıhtyń taǵylymy da osynda. Búgingi kúnniń betalysy, qoǵamnyń damý joly da taıǵa tańba basqandaı móldirep tur. Demek, bilim oshaqtaryndaǵy ustazdardyń gazetti jazdyryp alyp oqıtyn ábden retteri bar. Men de ustazbyn. Tarıhı eńbekterdi joqqa shyǵarý emes, gazettiń jedeldigi, ýaqytpen birge qadam basa biletindigin aıtqym kelip otyrǵany.

Kókshetaý qalasynyń ákimi Baýyrjan Ǵaısa oblys ortalyǵynda respýblıkalyq qos basylymnyń oqyrmany az emestigin aıta kelip, jaqsylyqtyń jarshysy, ótkenniń joqtaýshysy bolyp otyrǵan jýrnalıster qaýymynyń jankeshti eńbegine alǵysyn bildirdi.

Birjan sal aýdany – Kókshe óńirindegi jergilikti ult kóp shoǵyrlanǵan ólke. Qazaqylyǵy da mol. Kúni keshe Alashtyń án álemine ólmes, óshpes mura qaldyrǵan Birjan saldyń eli emes pe?! Jókeıdiń jaǵasyna jarysa bitken máńgi jasyl qaraǵaılardyń ushar basy Kóksheniń samal jelimen terbele jaıqalyp, saldyń ánin salyp turǵandaı.

– El gazeti «Egemenniń» Alashtyń rýhanı álemine ólsheýsiz nár berip otyrǵandyǵy sózsiz, – deıdi aýdan ákimi Dostanbek Esjanov. – Biz aýdan kásipkerlerin jumyldyryp, ardagerlerdi, áleýmettik jaǵynan az qamtylǵan adamdarǵa respýblıkadaǵy mańdaıaldy eki basylymdy jazdyryp berý jaǵyn oılastyrýdamyz. Qoly qysqa adamdar oıly sózben órilgen parasatty basylymnan qur qalmaýy kerek qoı. Aýdandaǵy mádenıet oshaqtary, kitaphanalar, memlekettik mekemeler mindetti túrde jazdyryp alady.

Bulandy aýdanynyń ákimi Talǵat Erseıitovtiń de pikiri osy arnada. Sóz arasynda aýdan ákimi qos basylymdy úzbeı oqıtyndyǵyn, tartymdylyǵyn tilge tıek etti. Gazetke de, elge de janashyrlyq jasaý úshin kópshilikke kómektesýdiń ońtaıly joldaryn izdestiretinin aıtty.

Búginde áleýmettik jeliniń aıy ońynan týyp turǵandyǵy belgili. Biraq shyraıy kem shýly sóz, daqpyrty men daýy jyrtylyp aıyrylady. Áıteýir, at shyǵarsam, kóp kóńilin aýdarsam degen nıetpen jalǵandyqtan da bas tartpaıdy. Túptiń túbinde ataly sóz aıtatyn, aqıqattyń aýylynan qyldaı aýytqymaıtyn basylymdardyń bási artatyndyǵyna senimdi. Gazet ókilderi zamana talabyna saı áleýmettik jelilerin jetildirip jatqandyǵyna toqtaldy. Bul da – ýaqyt talaby.

Egemendikter oblystyq telearnaǵa suhbat berdi. Qyryq jylǵa jýyq halqyna gazet arqyly qyzmet etip kele jatqan Samat Sabaǵatuly qazaq baspasóziniń búgingi jaı-kúıi, san alýan taqyryby, el gazeti «Egemenniń» eńseli mindetteri jaıynda áńgime qozǵasa, bas dırektordyń birinshi orynbasary Vladımır Kýrıatov jańa zamannyń josyǵy jaıyn táptishtep túsindirdi. Túgel sózdiń túbi ásirese aǵa býyn úshin qolmen ustap, kózben kóretin qaǵaz basylymnyń artyqshylyǵyna tireldi. Jalǵyz aǵa býyn ǵana emes, jastardyń arasynda da qaǵaz gazetti artyq kóretinder az emes.

Qara ormandaı qalyń oqyrmanymen kezdesýler barysynda eki jaqqa paıdaly pikirler aıtyldy.

Aqmola oblysy