Jańa jyldyń alǵashqy kúni Aral aýdany Qarashalań aýylynyń eki turǵyny balyqqa ketip, baılanysqa shyqpaı qalǵan. Túndeletip motosıklmen ketken ekeýdiń habarsyz qalǵanyna alańdaǵan jergilikti turǵyndar óz betterinshe izdestirip, adasyp ketken aýyldastaryn eldi mekennen 18 shaqyrym jyraqtan taýypty. Muz oıylyp, kólikteri sýǵa ketken ekeý jaǵalaýdy taba almaı, baǵdarynan jańylyp uzaq júrse kerek. Jurtty bir dúrliktirgenmen arty jaqsy aıaqtalǵan osy oqıǵadan keıin taǵy bir oqys jaǵdaı bolyp, muz ústine kólikpen shyqqan bir adam sýǵa ketti.
Kollajdy jasaǵan Qonysbaı ShEJIMBAI, «EQ»
Onynshy qańtar kúni oblystyq tótenshe jaǵdaılar departamentine Kishi Aral teńizine 1963 jylǵy azamat ÝAZ avtokóligimen batyp ketkendigi jóninde habar túsedi. Izdestirý jumystaryna Aral aýdany Qamystybas eldi mekenindegi jedel-qutqarý jasaǵy bólimshesinen úrlemeli motorly qaıyqpen jáne súńgýir quraldarymen jabdyqtalǵan 4 qutqarýshy jumyldyryldy. Teńiz jaǵasynan shamamen 7 shaqyrym bolatyn kólik batqan tustaǵy muzdyń qalyńdyǵy 35 sm, sý tereńdigi 14 metr ekeni anyqtaldy. Oqıǵa bolǵan jer belgili bolǵanymen de sol kúni kúshine mingen aıaz izdeý jumystaryn bastaýǵa múmkindik bermepti. Ertesine qalyń muz keńirek oıylyp, teńiz tabanynda laıly batpaq kedergi keltirgenimen de qutqarýshylardyń jankeshtiligimen 14 metr tereńdikten ÝAZ avtokóligi tabyldy. Kelesi kúni jumysyn jalǵastyrǵan jasaq súńgýirleri oqıǵa ornynan 6 metr jerde muzǵa jabysyp qalǵan azamattyń denesin syrtqa shyǵardy.
Oblystyq TJD mamandarynyń málimetinshe, ótken jyly aımaqta 30 adam sýǵa ketken, onyń toǵyzy – bala. 2021 jylmen salystyrǵanda bul kórsetkish 61 paıyzǵa tómendegenmen, aıdyń-kúnniń amanynda tilsiz jaýdyń tuzaǵyna túskenderdiń toqtamaýy alańdatady.
О́zen arnasynda muz ustasqannan keıin qaýipsiz aınalma joldy alyssynyp, tóteleı tartatyndar bar. Aıdyn betindegi qaımaq sýdyń qalyńdaǵanyn balyqshylardyń da asyǵa kútetini anyq. Tótenshe jaǵdaı mamandarynyń aıtýynsha, muz betine kólikpen shyǵý úshin onyń qalyńdyǵy 25-30 santımetrden asý kerek. Biraq bul eskertýdi elep jatqandar az.
– Dál qazir oblys aýmaǵyndaǵy sý aıdyndaryndaǵy muzdyń qalyńdyǵy – 16-41 santımetr aralyǵynda. Osyǵan qaramastan darııa men kólderden balyq aýlaıtyndar kezdesedi. Olar juqa muzdyń jarylyp, oqys jaǵdaılar bolýy múmkindigin eskere bermeıdi. Sondyqtan polısııa qyzmetkerlerimen birlesip kúndelikti reıd jumystaryn úzdiksiz júrgizip kelemiz. Turǵyndarǵa túsindirý jumystaryn júrgizip, saqtyq erejeleri kórsetilgen únparaq taratamyz, – deıdi oblystyq TJD Azamattyq qorǵanys basqarmasynyń aǵa ofıseri Nurjigit Turǵanbaı.
Byltyr tótenshelikterdiń balyq sharýashylyǵy ınspeksııasynyń qyzmetkerlerimen birlesip júrgizgen profılaktıkalyq jumys barysynda zańsyz balyq aýlaýdyń 419 deregi tirkelip, 4 mln 446 myń 400 teńge aıyppul salynǵan. Reıdtik is-sharalar barysynda sý aıdyndarynda, balyq aýlaıtyn oryndarda 2 573 reıd ótkizip, 150 myńnan asa sýdaǵy qaýipsizdik erejeleri túsindirilip, únparaq taratylypty.
Jyl on eki aı jurt qaýipsizdigin qamtamasyz etý jolynda jarǵaq qulaǵy jastyqqa tımeıtin tótenshelikterdiń bar sharasy eskertý berýmen ǵana shekteledi. Mysaly, byltyr polısııa departamentimen birlesip Ákimshilik quqyq buzýshylyq týraly kodekstiń 364-baby boıynsha 75 adamǵa eskertý jasalǵan bolsa, 440-bappen 2 273 azamat ákimshilik sharaǵa tartylǵan.
Qysta balyq aýlaýdyń qyzyǵy bir bólek. Tabysy da qomaqty. Biraq árkim aldymen óz qaýipsizdigin oılaý kerek.
– 2021 jyly – 5, byltyr 2 balyqshy sýǵa ketti. Osy jyldyń basynda taǵy bir turǵyn tilsiz jaý qurbanyna aınalyp otyr. Osynyń bári eskertýdi eleń qylmaǵannyń aqyry, – deıdi mamandar.
Qala aýmaǵynda ornalasqan 55 mekteptiń oqýshylary men ata-analary WhatsApp jelisine toptastyrylyp, sýdaǵy qaýipsizdik erejeleri boıynsha túsindirý jumystary júrgizilip keledi. Aımaq mektepterindegi 117 450 oqýshyǵa zardap shegýshilerdi qutqarý, alǵashqy medısınalyq kómek kórsetý tásilderine baýlıtyn 409 ınteraktıvti sabaq ótkizildi.
Sońǵy 3-4 jylda solyp aqqan Syrdarııanyń bıyl arnasy tolyp tur. Oblys shekarasynan Kishi Aralǵa deıin myń buralyp aǵatyn ózen 1 274 shaqyrymdy basyp ótedi. Munan basqa 19 iri, 220 shaǵyn kanal jáne 207 kól bar. Olardaǵy qaýipti ýchaskelerdiń sany 64 bolyp tur.
Osy aýmaqtardyń bárin baqylaý ońaı emes. Degenmen oqys jaǵdaı bola qalsa tótenshelikter tez jumyla qoıady, olarǵa jergilikti ákimdikterdiń de járdemi kóp. Balyqqa ketip, baǵytynan jańylǵan jandardy erikti retinde izdeýshiler de bar. Áleýmettik jelidegi janashyrlar qatary da az emes. Alaıda eger eskertýdi elesek, munsha ýaıym jemes edik qoı.
Qyzylorda
Qoǵam • Búgin, 09:45
Prezıdent qazaqstandyqtardy Ramazan aıynyń bastalýymen quttyqtady
Qoǵam • Búgin, 09:31
Elordada Naýryz kóje daıyndaýdyń rekordtyq mejesi qoıyldy
Elorda • Keshe
Elimizde «Jer saǵaty» aksııasy ótedi
Qoǵam • Keshe
Bıylǵy Oraza kestesi jarııalandy
Din • Keshe
Uqsas jańalyqtar
