Kásipker • 02 Aqpan, 2023

Ádildik izdegen kásipker

90 ret kórsetildi

«Basty mindet – isker azamattary­myzdyń kásipkerlik rýhyna zııanyn tıgizetin jasandy kedergiler men shekteýlerdiń bárin joıý. Kásipkerler bızneske júrgiziletin sebepsiz tekserýlerdi birjolata umytýy qajet. Olar tek salyq organdarynyń aldynda ǵana esep beredi». Bul – Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń sózi. Alaıda О́skemende jeke kásipker Renat Jýbakov kedergiler kesirinen kásibin dóńgelete almaı otyr.

Kásipker Renat Jýbakovtyń ádil­dik izdep, qaqpaǵan esigi, attamaǵan tabal­dyryǵy qalmaǵan. Amaly taýsylǵan soń redaksııamyzǵa hat joldaǵan.

Hattan túsingenimiz, 2020 jyldyń jazynda jeke kásipker Renat Jýbakov oblystyq «Sáýlet-etnografııalyq jáne tabıǵı-landshaftyq murajaı-qoryǵy» mekemesine qarasty «Samal» parkinen kásip ashý maqsatynda jer surap, ótinish jazǵan. Alaıda quzyrly organ atalǵan park kommýnaldyq memlekettik menshikke ótýi kerektigin habardar etip, jaýap bergen. Kásipker atalǵan park memlekettik menshikke ótken soń qaıtadan ótinish bergen. Ondaǵy alǵan jaýaptaryna súıensek, mekeme ókilderi birqatar kásipkerge beı-bereket saý­da pavılondaryn salýǵa ruqsat bermeıtinderin aıtqan. О́zderiniń basqa josparlary baryn alǵa tartqan. Iаǵnı belgilengen oryndarda biryńǵaı saýda núktelerin ornalastyrmaq.

Sóıtip, «Sáýlet-etnografııalyq jáne tabıǵı-landshaftyq murajaı-qoryǵy» mekemesiniń dırektory Arsen Ten 2020 jyldyń jeltoqsanynan úsh aıǵa ushty-kúıli joǵalyp ketedi. Bul ýaqytta oblys ákimi orynbasarynyń tapsyrmasymen kásipker «Samal» parkinen jer alý maqsatyndaǵy jumysty kommýnaldyq kásiporyn basshysynyń orynbasary Álııa Farıdqyzymen júrgize beredi. Budan soń usaq-túıek sharýalar men kelisimshartqa qol qoıý ǵana qalady.

2021 jyldyń sáýiri. «Sáýlet-etno­g­ra­fııalyq jáne tabıǵı-landshaftyq murajaı-qoryǵy» mekemesiniń dırektory qaıta jumysqa oralyp, bastalǵan isti taǵy úsh aıǵa sozady. Aqyr aıaǵy qol qoıylyp, jeke kásipker Jýbakov saýda pavılonyna aqsha salyp, kelisilgen orynǵa qoıady. Alaıda joǵaryda atalǵan kommýnaldyq memlekettik mekeme basshysy bul jumysqa kóńili tolmaıtynyn aıtady. Hatta kórsetilgendeı, el aldynda kásipkermen dóreki sóılesken kórinedi. Bul jaǵdaıdan soń qaǵaz jumystary odan saıyn kúrdelengen. Eń qıyny, pavılonǵa elektr jelisin tartýǵa kedergiler kezdesedi. «Pavılon qasbetin aýystyrý kerek, turǵan ornyn ózgertsin» degendeı san túrli eskertý aıtylady. Alaıda jumys bastaýǵa ruqsat qaǵaz júzinde berilip qoıǵan eken. Dál osy ýaqytta «Samal» saıabaǵyndaǵy basqa pavılondar oıda­ǵy­daı jumystaryn bastap ta jibergen. Tek jeke kásipker Jýbakov qana...

2021 jyldyń maýsymy. Kóteril­gen máseleni oblys ákiminiń oryn­basarlary A.Muhamedchınov pen E.Nurbaev qarastyrady. Nátıjesinde, hattama toltyrylyp, «Sáýlet-etnografııalyq jáne tabıǵı-landshaftyq murajaı-qoryǵy» mekemesiniń basshysyna kelisimshart negizinde kómek kórsetip, elektr jelisi­ne qosýdy tapsyrǵan.

Sóıtip, jeli tartpaq bolǵan kezde basqa pavılondar eshqandaı tehnı­kalyq kelisimsiz jumys istep jatqa­ny belgili bolady. Kommýnaldyq memle­kettik kásiporyn basshylyǵy kásibin bastaǵan R.Jýbakovqa kómek kórsetýdiń ornyna kelisimshartty buzady.

Ádiletsizdikti baıqaǵan Renat Jýba­kov Prezıdent ákimshiligine bolǵan jaǵdaıdy baıandap, hat jazady. Prezı­dent ákimshiligi bolsa, narazy hatty Shyǵys Qazaqstan oblysynyń ákim­digine, oblys ákimdigi Mádenıet basqar­masyna silteıdi. Qyl aıaǵy bul iske prokýratýra ókilderi de aralasqan. О́kinishtisi, is sońy sıyrquıymshaqtanyp ketken. Sońynda jeke kásipker Jýbakov sotqa shaǵymdanǵan.

2022 jyldyń kúzi. Bas prokýratýra Joǵarǵy sot ókilderiniń qatysýymen azamattardy qabyldaǵan. R.Jýbakov ta qabyldaýda bolyp, ádil sheshim shyǵarady dep úmittengen. О́kinishke qaraı... Iá, taǵy da ókinishke qaraı, oblystyq Mádenıet basqarmasy «Samal» parkinde prokýrorlyq tekserý júr­gizbeý jóninde kelisken. Uqqanymyz, buzylǵan kelisimshartty qaıta qalpyna keltirmek bolǵan. R.Jýbakov aryzyn qaıtyp alǵan. Alaıda kelisimshart burynǵydaı emes, mátinde eskertý kóp. Usaq-túıek zań buzýshylyq bolsa da, kelisimshart buzylatyndyǵy aıtylǵan. Qysqasy, kezdesýleri, attaǵan tabaldyryqtary, qoıǵan qol, mór, bári-bári bosqa ketken.

– Bárinen de oılandyratyny, «Sáý­let-etnografııalyq jáne tabı­ǵı-­landshaftyq murajaı-qoryǵy» kommýnaldyq memlekettik kásiporyn dırektory eki ret sotty bolǵan. 2021 jyly shildede oblystyq Mádenıet basqarmasy oǵan eskertý jasaǵan. Soǵan qaramastan, ornynda otyr. Onyń ústine kásipkerlerge kedergi jasaıdy, – deıdi Renat Jýbakov.

Ádildikti tý etken kásipker «Ádildik joly» qoǵamdyq uıymynyń tóraǵasy, zańger Ádil Pishenovke de habarlasqan. Bolǵan jaǵdaıdy útir-núktesine deıin áńgimelep bergen. Ádil Pishenovtiń piki­rinshe, mundaı jaǵdaıda tym bolmaǵanda prokýror tekserý júrgizý kerek eken.

– О́skemendegi «Samal» saıabaǵynda JK «Jýbakov» saýda pavılonyn ornatý jóninde «Sáýlet-etnografııalyq jáne tabıǵı-landshaftyq murajaı-qoryǵy» kommýnaldyq memlekettik kásiporyny basshylyǵymen kelisimshart jasasqan. Biraq kelisim jumystary mekeme basshysy Arsen Ten eńbekke jaramsyz ýaqytta (bolnıchnyı) júzege asyrylǵan. Keıin Arsen Ten jumysqa shyqqan soń qala ákimi «Samal» saıabaǵyna kelip, R.Jýbakovtyń saýda pavılony orynsyz jerde turǵanyn aıtqan. Syrtqy qasbeti saı emes dep jáne eskertken. Pavılon­da saýda jumysy bastalmaǵanymen, kelisimshartqa qol qoıylyp qoıǵan. Al ony qaıta aýystyrý qarjyny qajet etedi. Sodan zańsyzdyq oryn ala bastaǵan. Máselen, qyrkúıektiń basynda tehnı­ka­lyq shart berilgen. Alaıda 3 qyr­kúıekte «Sáýlet-etnografııalyq jáne tabıǵı-landshaftyq murajaı-qoryǵy» kommýnaldyq memlekettik kásiporyny kelisimshartty buzý týraly habarlama jibergen. Bul – anyq zań buzýshylyq. Jaǵdaıdy ózimiz zerttedik. Mańaıyndaǵy pavılon ıelerimen sóılestik. Sóıtsek, olar tehnıkalyq sharttardy keıin alǵan eken. Demek oǵan deıin zańsyz jumys istep turǵan. Olar paıdalanǵan elektr jelisine aqshany kim tóledi? Bul – bir suraq. Ekinshiden, kelisimshartta «eki jaqtyń kelisimimen ǵana shart buzylýy kerek» degendeı tarmaq bar. Bul jerde shart bir jaqty sheshimmen buzylǵan. Qazir sot sheshimin kútip otyrmyz, – deıdi zańger Ádil Pishenov.

– Jeke kásipker bir jyldan asty jumysyn dóńgelete almaı otyr. Al basqa saýda dúńgirshekteri jumystaryn bastaǵan. Nege ekenin bilmedim, ár kásipkerge kózqaras ártúrli. Bir jyl buryn Kásipkerlik palatasy ókilderi «Samal» saıabaǵynda boldyq. Máselemen tanystyq. Kásipker R.Jýbakovta barlyq qujat bar. Prezıdent shaǵyn kásipkerlikti qoldaý kerek deıdi. Biraq bizde kerisinshe, kedergi kóp. Túbi ádildik ornap, jumysyn bastasa eken, – deıdi Kásipkerlik palatasy basshysynyń orynbasary Álııa Muqasheva.

«Sáýlet-etnografııalyq jáne tabıǵı-landshaftyq murajaı-qoryǵy» kommýnaldyq memlekettik kásiporyny basshysy Arsen Tenmen de tildeskenbiz. Ol máseleniń núktesin sot qoıatynyn aıtqan. Degenmen ádildik ornaı ma, joq pa, belgisiz. Shaǵyn kásibin bastamaq bolǵan azamattyń amaly qalmaǵan.

 

О́skemen 

Uqsas jańalyqtar