Bratıslavada qazaqtyń kıiz úıi tigildi

Bratıslavanyń tarıhı ortalyǵynda – qalanyń bas alańynda qazaqtardyń dástúrli baspanasy, beıbitshilik, úılesim men kelisim nyshany – 12 qanatty kıiz úı tigildi. Slovakııa astanasynyń turǵyndary men qonaqtary tekemet, syrmaq, alashamen, toqylǵan órnekti baýlarmen, qazaqtyń mýzykalyq aspaptarymen jáne sándik-qoldanbaly óner buıymdarymen bezendirilgen kıiz úıdiń ishki kórinisimen tuńǵysh ret tanysýǵa múmkindik aldy. Sondaı-aq kıiz úıdiń ishinde qazaq ulttyq kıimi úlgileri, teri pannolar, kóshpendilerdiń saýyt-saımandary jáne dástúrli qazaq qamshysy kórinis tapty.

Etnokórmege kelýshiler IýNESKO-nyń Álemdik materıaldyq emes mádenı muralar tizimine engen kıiz úıdiń myńjyldyq tarıhymen jáne ony jasaýdaǵy erekshe sheberlikpen tanysa aldy. Aqparattyq stendte kıiz úılerdiń alǵash ret kóne grek tarıhshysy Gerodottyń áıgili «Tarıh» eńbeginde (b.z.b. 440 j.) atap ótilgeni jazylǵan. Kıiz úıdi oılap tabý kóshpelilerdiń Eýrazııa dalasynyń ulan-baıtaq keńistigin ıgerýine múmkindik bergen eń úlken jańalyqtarynyń biri bolǵany basa aıtylǵan.

Kórmeni ashqan Qazaqstannyń elshisi Tólejan Barlybaev qazaqtarda týǵan oshaqtyń jáne urpaq jalǵastyǵynyń nyshany shańyraqtyń otbasylyq jádiger retindegi mańyzdylyǵyna toqtaldy. Ol kıiz úıdiń Bratıslavada tigilgeni erekshe mánge ıe ekenin atap ótti, óıtkeni Slovakııa jeri ejelden Shyǵys pen Batys mádenıetteriniń jaqyndasý jáne ózara toǵysý jeri bolǵan. Qazaqstandyq dıplomat orta ǵasyrlarda ımperatorlardyń táj kıgizý rásimderi men ulttyq jıyndar ótkiziletin Bratıslavanyń bas alańynda kıiz úıdi ornatý úshin oryn bólgeni úshin qala ákimdigine alǵysyn bildirdi.

Kıiz úıdiń ashylý saltanatynda Oral folklorlyq «Arnaý» ansambli óz ónerin kórsetip, qazaqtyń kúıleri men basqa da áýenderdi oryndady. «Československo má talent» ulttyq teleshoýyna qatysyp, Slovakııaǵa tanymal bolǵan vırtýoz kúıshi Esenǵalı Qumarovtyń, jas dombyrashy qyz Amına Mamanovanyń óneri slovakııalyq kórermenderdi tamsandyrdy.

Sonymen qatar mádenı aksııa aıasynda Slovakııa astanasynyń bas alańynda «Ladon» Bratıslava óner mektebi oqýshylarynyń qatysýymen sýret salý master-klassy ótti. Jas sýretshilerdiń jumystary «Qazaqstan slovak balalarynyń kózimen» turaqty ekspozısııasynyń negizi bolady. «Qazaq kıiz úıi» etnografııalyq kórmesi bıyl Slovakııanyń birqatar óńirinde kórsetiledi.