Kollajdy jasaǵan Záýresh Smaǵul, «EQ»
Memlekettik rámizder kúni qarsańynda L.N.Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetinde Memlekettik Týdyń avtory Sháken Nııazbekovtiń týǵanyna 85 jyl tolýyna oraı jáne Eltańba avtory Jandarbek Málibekovke qurmet kórsetý maqsatynda respýblıkalyq ǵylymı-tájirıbelik konferensııa ótti.
Kórnekti sáýletshi, ýnıversıtet professory Jandarbek Málibekov, Zamanaýı zertteýler ınstıtýtynyń dırektory, geraldıst Muhıt-Ardager Sydyqnazarov, sondaı-aq memleket jáne qoǵam qaıratkerleri, shyǵarmashylyq zııaly qaýym ókilderi qatysqan is-sharada rámizderge degen qurmetti arttyrý arqyly urpaqty patrıottyqqa tárbıeleý, táýelsizdigimizdiń tuǵyryn berik qylatyn tarıhı sanany qalpyna keltirý baǵytynda keleli oılar aıtyldy.
Búginde Mádenıet jáne sport mınıstrligi Prezıdent janyndaǵy memlekettik rámizder jónindegi respýblıkalyq komıssııanyń jumys josparyna sáıkes qoǵamdyq biregeılik pen patrıotızmdi damytýdyń is-sharalar josparyn jasap jatyr. Jıynda sóz sóılegen mınstrliktiń Arhıv, qujattama jáne kitap isi komıtetiniń tóraǵasy Qýat Borash sol is-sharalardyń biri – «Otandy súıý – júrekten» atty respýblıkalyq patrıottyq joba qolǵa alynǵanyn aıtty.
«Joba aıasynda «Eldiktiń asqaq aıbyny» atty úzdik shyǵarmashylyq týyndylar baıqaýyn, «Rámizderim – maqtanyshym» atty mobılograftar saıysyn, «Týǵan jerim meniń – Qazaqstanym» atty menshik ıeleri birlestikteri arasyndaǵy (MIB) baıqaýlar uıymdastyrý josparlanyp otyr. Oǵan qosa «Balapan» telearnasynda, «Astana», «Shalqar», «Classik» radıolarynda, «Qazaq radıosynda» habarlar uıymdastyrylyp keledi. Taǵy bir erekshe atap ótetin jaıt, búginde elimizdegi eń tanymal mobıldik baǵdarlama – «Aqyl battle» qosymshasyna memlekettik rámizderge arnalǵan arnaýly blok qosyldy. Mobıldik qosymshanyń ásirese, jastar arasynda óte tanymal ekenin eskersek, bul qadam óskeleń urpaqtyń memlekettik rámizder týraly bilimin arttyrýǵa jol ashady», dedi mınıstrlik ókili.
Onyń aıtýynsha, mınıstrlik respýblıka boıynsha Memlekettik rámizder kúninde elimizde 100-den astam is-shara ótkizýdi kózdep otyr. Eń aldymen, 4 maýsym kúni búkil respýblıka boıynsha bir mezette – elorda ýaqytymen saǵat 10.00-de halyq kóp júretin oryndarda, iri saýda ortalyqtarynda, tele jáne radıo arnalarda Memlekettik Ánuran oryndalady. Sonymen birge osy kúni Astana, Almaty, Shymkent qalalary men oblys ortalyqtaryndaǵy ortalyq alańdarda «Patrıotızm daýysy» atty patrıottyq fleshmob, saıabaqtar men demalys oryndarynda balalar men jasóspirimderge arnalǵan otansúıgishtikti dáripteıtin «Meniń týym – meniń maqtanyshym!» atty ártúrli saıystar men baıqaýlar ótpek. Rámizder kúniniń basty is-sharalarynyń biri – «Kók týdyń jelbiregeni» atty respýblıkalyq patrıottar forýmy.
Konferensııada sóz alǵan Jandarbek Málibekov elimizdiń Memlekettik Eltańbasyn jasaǵan ýaqytta Tashkentte jumys istep júrgenin aıtyp, Eltańbanyń eń alǵashqy syzba nusqasyn tuńǵysh ret kópshilikke kórsetti.
«Bul Eltańbada qazaq qazaq bolǵaly halqymyzdyń arǵy-bergi tarıhy túgeldeı qamtylǵan. Eń birinshi kózge túsetini – shańyraq pen onyń ýyqtary. Kıiz úı – qazaq ult retinde jaralǵaly birge kele jatqan dástúrli baspanamyz. Shańyraq bizdiń el halqynyń bir úıdiń balasyndaı tatý bolý kerek ekenin ańǵartady. Bul jerde qazaq qana emes, ártúrli jaǵdaılarǵa baılanysty osynda qonys tepken ózge ult ókilderi de bar. Sondyqtan Otan – bárimizdiń ortaq shańyraǵymyz. Bul – tutastyqty, yntymaqtastyqty, dostyqty, beıbitshilikti bildiretin Eltańba», dedi professor.
Ol Memlekettik Eltańbamyzdaǵy jylqy sýretiniń de bekerge turmaǵanyn, qazaqtyń jylqy minezdi halyq bolýymen qatar, dúnıede atty tuńǵysh tizgindegen halyq ekenimizdi aıǵaqtaıtynyn aıtty. О́ıtkeni Botaı mádenıetin zerttegen arheologter bizdiń ata-babamyz jylqyny alǵash ret qolǵa úıretkenin anyqtaǵan bolatyn. Sondyqtan minse – kóligi, jese – taǵamy, kıse kıimi bolǵan jylqy malynyń Eltańbamyzdan oryn alýy – zańdylyq.
Jandarbek Málibekov Mádenıet jáne sport mınıstrligi ókiline memlekettik mekemelerdegi eltańbalarǵa sapaly materıal qoldaný týraly usynys aıtty. О́ıtkeni qazirgi jasalyp jatqan eltańbalar ýaqyt óte kele óńin joǵaltyp, qaraıyp ketip jatqan jaǵdaılar bar. Eger altyn jalatylsa, uzaq ýaqyt jarqyraǵan qalpynda tura beretinin jáne Eltańba sekildi memlekettik rámiz baǵaly metaldan jasalýǵa laıyqty ekenin jetkizdi.
Konferensııaǵa qatysqan geraldıst Muhıt-Ardager Sydyqnazarov táýelsizdik alǵaly beri 30 jyldan astam ýaqyt ótse de, áli joǵymyzdy túgendep úlgermegenimizdi aıtty. Onyń aıtýynsha, ulttyq rámizder degende tek Eltańba, Tý, Ánurandy ǵana aıtý jetkiliksiz. Olarmen qatar belgili bir ulttyń ózindik bolmysyn aıǵaqtaıtyn ulttyq kıimi, bas kıimi, urany, sporttyq oıyndary, taǵamy, tipti memleketti aıaqqa turǵyzǵan ulttyq qaıratkeri de bolýǵa tıis.
«Máselen, keńes odaǵynyń «Barlyq elderdiń proletarlary, birigińder» degen urany boldy. AQSh-tyń urany – «In God We Trust» (Biz Qudaıǵa senemiz) bolsa, Ulybrıtanııa «God and my right» (Qudaı jáne meniń quqyǵym) degen sózdi ulttyq urany qylǵan. Al bizdiń uly ata-babalarymyz qandaı jalyndy sózderdi aıtyp ketkenine qaramastan, áli kúnge halyqtyń rýhyn kóteretin uranymyzdy bekitpedik. Sonymen qatar búginde sýmo dese – japondar, taekvondo dese – koreıler, ýshý dese qytaılar oıǵa keledi. Biz ózimizdiń toǵyzqumalaq, qazaq kúresi, aýdaryspaq sekildi sporttyq oıyndarymyzdy qanshalyqty dáripteı alyp jatyrmyz? AQSh-ty órkendetken Djordj Vashıngton, Qytaıda – Mao Szedýn, Malaızııada – Muhammed Mahathır, Sıngapýrde Lı Ýan Iý ulttyq qaıratker sanalady. Al bizde Qazaq handyǵyn qurǵan Jánibek pen Kereıdiń naqty bekitilgen portretteri de áli joq», dep atap ótti Muhıt-Ardager Sydyqnazarov.
Jıyn basynda ózge de mamandar sóz alyp, jastardy otanshyl rýhta tárbıeleý isine qatysty qundy oılaryn aıtty.
