Joldaýdy iske asyrýdyń jalpyulttyq jospary

Memlekettik holdıngterdiń tıimdiligi tekseriledi

Bıýdjettik-qarjylyq baǵyt boıynsha Premer-Mınıstrdiń birinshi orynbasary – Qarjy mı­­nıstri Álıhan Smaıylov baıan­dady.

Prezıdent Joldaýynda 2025 jylǵa qaraı ishki jalpy ónim­niń jyl saıynǵy ósimin kemin­de 5%  deńgeıde turaqty qamta­ma­syz etýge múm­kindik beretin qury­lymdyq ózgeristerdi iske asyrý qajettigi aıtylǵan edi. Á.Smaıy­lov bul úshin ekonomı­kany ártaraptandyrý jónin­degi jumys jalǵasatynyn, memle­kettik organdardyń da, kvazımem­lekettik sektordyń da qyzmetine fýnksıonaldyq taldaý júrgizý jandanatynyn aıtty. Sondaı-aq qazaqstandyq jáne sheteldik sarapshylardyń zertteýleri muqııat taldanbaq.

Onyń aıtýynsha, basym min­det­terdiń biri – kvazımemlekettik sektordyń qaıtarymyn arttyrý.

«Samuryq-Qazyna» ulttyq ál-aýqat qorynyń ótken 14 jyl­daǵy halyqtyń ál-aýqatynyń ósýine qosqan naqty úlesi baǵa­la­natyn bolady. Úkimet Esep komı­te­timen birge úsh aılyq merzim­de memlekettik holdıngter men ulttyq kompanııalardyń tıim­diligine taldaý júrgizedi», dep naqtylady Á.Smaıylov.

Jumyssyzdyqty azaıtý já­ne aýyl halqynyń ómir súrý deń­geıin kóterý sheńberinde Ult­tyq qordan 100 mlrd teńgege jýyq qarajat bólindi. Osy jyl­dyń sońyna deıin mıkro jáne sha­ǵyn bıznes sýbektilerin negiz­gi qyzmeti boıynsha úsh jyl mer­zimge salyq tóleýden bosatýǵa zańnamalyq negiz ázirlenedi. 2020 jyldyń qańtarynan bastap olardy tekserýge úsh jyldyq tyıym salý kúshine enedi.

Sonymen qatar Qarjy mı­nıs­trligi memlekettik satyp alý máse­leleri boıynsha zań jobasyn ázir­ledi, ol da shaǵyn bıznesti ynta­landyrýǵa baǵyttalǵan. Mańyzdy mindetterdiń biri – bıýdjettiń jáne Ulttyq qordyń qarajatyn paıdalanýdyń tıimdiligin arttyrý. Osyǵan baılanysty Ulttyq bank­pen birlesip aǵymdaǵy jyl­dyń sońyna deıin Ulttyq qordy ın­vestısııalaý jáne paıdalaný sapasyn arttyrýǵa qatysty naq­ty usynystar ázirlenbek. Qar­jy mınıstrligi kedendik ákim­shi­lendirýdi jaqsartý jáne kúsheıtý jónindegi keshendi jumysty jal­ǵastyrady. Memlekettik satyp alý júıesi de odan ári jetil­di­riletin bolady.

«Aýdandyq, qalalyq jáne aýyldyq bılik deńgeıleri jer­gi­likti mańyzy bar mindetterdi sheshýde ekonomıkalyq jaǵynan neǵurlym derbes bolýy úshin tıisti zańnamalyq aktiler qabyl­danady» dedi Á.Smaıylov.

Bilim sapasy – basty nazarda

Bilim berý máselesi boıyn­sha Premer-Mınıstrdiń orynba­sary Berdibek Saparbaev baıan­dama jasady. Onyń aıtýyn­sha, 2019 jyldyń sońyna deıin «Tyń­daýshy memleket» tujy­rym­­damasy jáne azamattyq qoǵam­dy damytýdyń 2025 jylǵa deıingi tujyrymdamasy jasalady. Son­daı-aq jyl sońyna deıin ká­siptik dıagnostıka men oqý­shy­­lardyń bolashaq maman­dy­ǵyn tańdaý baǵdaryn eskere oty­ryp, orta bilim berý baǵdarla­ma­laryn ázirleý josparlaný­da. Qala men aýyl arasyndaǵy bilim sa­pasyndaǵy alshaqtyqty azaıtý boıynsha sharalar kesheni 2020 jyly ázirlenedi. Shaǵyn jıyn­tyqty mektepterdi qarjylan­dy­rýdyń jańa modeli men tetigi, «mobıldi muǵalim» jobasy jasalady, uqsas mamandyqtar bo­ıynsha pedagogtardy daıarlaý sharalary engiziledi.

Aýyl mektepterinde muǵa­lim­derdiń jumys jaǵdaıyn jaq­sartý úshin ózgerister engiziledi. Úki­metke daryndy balalardy qoldaý kartasyn ázirleý, sura­nysy joq mamandardy daıarlaý jaǵdaıyn taldaý tapsyryldy» dedi B.Saparbaev.

Zeınetaqy jınaqtarynyń kiristiligin arttyrý maqsatynda zeınetaqy aktıvterin ınvestısııalaý tásilderi 2019 jyldyń sońyna deıin qaıta qarastyrylady. Ju­­mys isteıtin azamattardyń zeı­net­aqy jınaqtarynyń bir bóligin paıdalaný múmkindigi týraly, son­daı-aq bıýdjetten tys áleýmettik qamsyzdandyrý júıesin (bir­yńǵaı áleýmettik qor qurý jáne biryńǵaı áleýmettik tólemdi en­gizý arqyly) shoǵyrlandyrý bo­ıynsha usynystar daıyndaý 2020 jylǵa josparlanǵan.

«Balalardy qorǵaýdyń 2030 jylǵa deıingi tujyrymdamasy ázirlenedi. Osy tujyrymdama boıynsha balalar arasyndaǵy qylmys pen sýısıd kórsetkishin tó­mendetý kózdelgen. Atalǵan ba­ǵyt­taǵy jumystar jergilikti bı­lik organdarymen birlesip júze­ge asyrylady. Sonymen qatar ba­­la­lardyń jaǵdaıyn jaqsartý ındeksi artady» dedi B.Saparbaev.

Zorlyq-zombylyqty bas­tan ótkergen balalardy qol­daý úshin óńirlerde balalar orta­­lyqtary ashylmaq. Atal­ǵan tu­jyrymdama aıasynda áıelderdiń quqyǵyn qorǵaý sharalary da qarastyrylatyn bolady.

Turǵyn úı kezeginiń biryńǵaı bazasy jasalady

Premer-Mınıstrdiń orynbasary Jeńis Qasymbek turǵyn úı, sýmen jabdyqtaý, kóppáterli úılerdi kúrdeli jóndeýden ótkizý, avtojoldar men avıabıletterdiń qol­jetimdiligi máseleleri jó­nin­de baıandady. Qazirgi tańda bas­pa­­na alý úshin ákimdikterde 512 myń­­­ǵa jýyq adam kezekte tur eken. Bıylǵy jyldyń sońyna de­ıin Kezekte turǵan adamdardyń biryń­ǵaı respýblıkalyq bazasy en­gi­ziledi. «Nurly jer» baǵdarla­ma­syn iske asyrý aıasynda, birin­shi kezekte kóp balaly otbasy­larǵa jalǵa beriletin baspanalar beriledi.

«Bul úshin biz 2025 jylǵa deıin jyl saıyn 50 mlrd teńge bólemiz. Jyl saıyn 3,7 myń kezekte turǵan áleýmettik jaǵynan osal adamdardy satyp alýsyz jal­ǵa beriletin turǵyn úımen qam­ta­masyz etýge 32,8 mlrd teńge­den bólý qaras­ty­rylǵan. «Ba­qyt­ty otbasy» baǵ­dar­lamasy bo­ıynsha 6 myń nesıe berýge «Tur­ǵyn­úıqurylysjınaqbanki» ar­qyly úsh jylda 50 mlrd teńge bólinedi» dedi J.Qasymbek.

Joldaýda aıtylǵan másele­ler­diń biri avıabıletterge qatys­ty. Tarıf qunyn túsirý maq­satynda bıylǵy mamyr aıynda alǵashqy otandyq tómen bıýdjetti tasymaldaýshy «Fly Arystan» jumysyn bastaǵany belgili. Jyl sońynda «Fly Arystan» reıster sanyn kúnine 14-ten 28 jıilikke deıin arttyrý josparlanyp otyr.

«Sonymen qatar «Samuryq-Qazyna» ulttyq ál-aýqat qory» AQ-men birlesip, Úkimet áýe ke­meleri parkin ulǵaıtý maqsatynda «Eır Astana» jáne «Qazaq Air» avıakompanııalaryn qosymsha kapıtaldandyrýdy josparlap otyr. Temir jol bıletteriniń jetis­peýshiliginiń aldyn alý maq­satynda bıletterdi satýdy sıfr­landyrý júrgizilýde, bıletterdi satý tártibin retteıtin norma en­gizildi, temir jol kóligimen jolaý­shylardy tasymaldaý júıesin jetildirý jospary jasaldy», dedi J.Qasymbek.

Ol «Aýyl – el besigi» joba­synyń sheńberinde halyqaralyq sarapshylarmen jáne óńirlermen birlesip aýyldardyń áleýetin anyqtaýdyń jańa ádistemesi ázirlengenin jetkizdi. Sonyń nátıjesinde damý áleýeti bar 3,5 myń aýyl irikteldi. Bul aýyldarda 6,6 mln adam nemese elimizdegi aýyl halqynyń 85%-y turady. Aǵymdaǵy jyly 30 mlrd teńge bólindi, olar 700 myńǵa jýyq adam turatyn 53 aýyldyń birinshi kezektegi ınfraqurylymdyq máselelerin sheshýge baǵyttalǵan.

Premer-Mınıstrdiń oryn­basarynyń aıtýynsha, Pre­zıdent tapsyrmasy boıynsha «Aýyl – el besigi» jobasyn iske asyrýǵa 2020-2022 jyldary qosymsha 90 mlrd teńge bólinetin bolady.

Taqyrypty qorytyndylaǵan Premer-Mınıstr Asqar Ma­mın Memleket basshysynyń Joldaý­yn iske asyrýdy tolyǵymen qar­jylaı qamtamasyz etý sharalaryn qabyldaý qajettigin aıtty.

«Prezıdent tapsyrmalaryn oryndaýǵa barlyq birinshi basshylar derbes jaýapty ekenin esepterińizge salamyn. Árbir tapsyrmanyń oryndalýy qatań baqylaýǵa alynyp, naqty oryndalatyn merzimi belgilenýi qajet. Biz qoıylǵan mindetterdi tıimdi atqarý úshin úılesimdi jumys júrgizýimiz kerek», dedi A.Mamın.

Úkimet basshysy 7 qyrkúıekke deıin Memleket basshysynyń Jol­daýynda alǵa qoıylǵan min­det­terdi iske asyrýdyń Jalpy­ulttyq josparynyń jobasyn ázirleýdi tapsyrdy.

Oraq naýqanyna ekpin berildi

Sondaı-aq Úkimet otyrysynda kúzgi jıyn-terim jumystaryn júrgizý barysy qaraldy. Bul jaıly Aýyl sharýashylyǵy mınıstri Saparhan Omarov baıandady.

Jalpy, kóktemgi egis jumys­tary men oraq naýqanyn qarjy­landyrýǵa 60 mlrd teńge kóleminde bıýdjettik nesıe, 395 myń tonna arzandatylǵan janar-jaǵarmaı bólingen, janar-jaǵarmaı baǵasy naryqtaǵydan 15 teńgege arzan. 3,1 mln gektar aýmaqta aýyl­sha­rýashylyq daqyldaryn óńdeý­di qoldaý úshin 2169 AО́K sýbek­tisi qarjylandyryldy. S.Oma­rov atap ótkendeı, «Azyq-túlik keli­simshart korporasııasy» AQ 1 mln tonnaǵa deıin astyq satyp alýdy josparlap otyr. Mınıstrliktiń málimetinshe, bıyl sapasyna qaraı astyqtyń baǵasy bir tonnasyna – 62 myń teńgeden 70 myń teńgege deıin barady.

1 qyrkúıektegi jaǵdaı boıynsha egin jınaý jumystary res­pýb­lıkanyń barlyq óńirlerinde júrgizilip jatyr. 2019 jyly aýylsharýashylyq daqyldary egilgen aýmaq kólemi – 22,2 mln gektar (2018 jylǵydan 206 myń gektarǵa artyq). Dándi daqyldar – 15,4 mln gektar (onyń 11,4 mln gektary – bıdaı), maıly daqyl­­dar 2,9 mln gektar alańǵa, maqta – 131,1 myń gektarǵa, qant qyzyl­­shasy – 19,6 myń gektarǵa, baqsha da­qyldary – 452,4 myń gektarǵa, jem-shóp daqyldary – 3,3 mln gek­­tarǵa egilgen. Jambyl, Túrkis­tan oblystarynda dándi daqyl­dar­dy jınaý aıaqtalýǵa jaqyn. Bul óńirlerde astyq túsimi orta eseppen gektaryna 19 sentnerden aınaldy. Jalpy, elimiz boıynsha 4,5 mln gektar aýmaqtan dándi daqyl jınaldy. Ortasha túsim 11,5 sentnerden aınalyp, 5,2 mln tonna astyq bastyryldy.

Premer-Mınıstr Asqar Mamın egin oraǵyn sapaly jáne ýaqytynda ótkizý, birinshi kezekte aýylsharýashylyq óndirýshilerin janar-jaǵarmaımen qamtamasyz etý úshin barlyq qajetti sharalardy qabyldaýdy tapsyrdy.

«Egindi jınap bitýge ýaqyt az qaldy. Negizgi astyqty óńirlerde aýa raıy turaqsyz bolyp tur. Sondyqtan egindi ýaqytynda jınaýmen qatar, jumysty baryn­sha shyǵynsyz oryndaý óte ma­ńyzdy. Jalpy, egin oraǵy naýqa­nynyń barysy jaman emes. Úki­met tarapynan qarjylaı jáne ma­terıaldyq-tehnıkalyq qamta­masyz etý úshin barlyq qajetti sheshim qabyldandy» dedi Asqar Mamın.

Úkimet basshysy astyq saq­taý kásiporyndarynyń ónimdi qoı­maǵa ýaqtyly qabyldaýy qa­jettigine jáne jınalǵan astyqty saqtaýdyń tıisti sharalaryn qamtamasyz etýge erekshe nazar aýdardy.