Aıaqtalyp kele jatqan jyldyń qorytyndysyn «Almaty spestehparkıng servıs» JShS dırektory Marat Prinbekov jarııalady. Baspasóz-týryna qatysqan jýrnalıster Almaty qalasynda trotýarlyq tıptegi aqyly avtoturaqtar (Sátpaev kóshesi, Nazarbaev kóshesi men Dostyq dańǵyly arasynda) men alańdyq tıptegi («Nurly Taý» bıznes-ortalyǵynyń janyndaǵy avtoturaq) aımaqtaryna baryp, sondaı-aq Almatynyń biryńǵaı avtomattandyrylǵan turaq keńistiginiń derekterin óńdeý ortalyǵynyń qalaı jumys istep jatqandyǵymen tanysýǵa múmkindik aldy.

Baspasóz-týry kezinde ótken jyly «A-Parkıng» kompanııasy Qazaqstannyń iri qalasynyń kólik júıesin saýyqtyrý jáne turaq keńistigin uıymdastyrý jónindegi jalǵastyratyndyǵyn málimdedi.

Sońǵy jyly Almatyda 1012 trotýarlyq úlgidegi jańa turaq aımaǵy ashyldy, qoldanystaǵy trotýarlyq jáne alańdyq úlgidegi turaq keńeıtildi. «A-Parkıng» júıesinde qazir 11 683 jańa turaq orny paıda bolǵan. Onyń ishinde 6109 trotýarlyq jáne 5574 alańdyq túrdegi turaq oryndary bar. Avtoáýesqoılarǵa yńǵaıly bolý úshin Kolesa, Senim seriktesteriniń ınternet-qosymshalary qosylǵan. Mysaly, Kolesa qosymshasynda kólik turaǵy úshin posttólem jasaý múmkindigi paıda boldy – bul qandaı da bir sebeppen avtokólikti turaq ornyna qoıý kezinde kólik turaǵyn tóleı almaıtyndar úshin yńǵaıly tásil.

2019 jyly «A-Parkıng» bıllıng júıesinde 7 mıllıonnan astam kólik qoıý tirkeldi. Kompanııa avtoparki  2019 jyly «Dozor-M» fotofıksasııasynyń apparattyq-baǵdarlamalyq keshenimen jabdyqtalǵan, avtomobıl nómirlerin tanıtyn jáne kólik turaǵyn tóleý nemese tólemeý týraly aqparatty tirkeıtin avtomobılder iske qosyldy. Jyl qorytyndysy boıynsha turaq tóleminen jaltarǵan almatylyqtarǵa jalpy somasy 920 mıllıon teńgeden astam 143 myń aıyp uıǵarymy shyǵaryldy.

Avtoturaq oryndarynyń qaýipsizdigin qamtamasyz etý maqsatynda alańdyq tıptegi barlyq qalalyq turaqtarda beınekameralar ornatylǵan, onda kameralardy sholýdy turaq aýmaǵymen shekteýge bolady. Múmkindigi shekteýli júrgizýshilerdiń avtokólikterine bólingen oryndarda turýdyń qıyndyǵyna baılanysty kúrdeli aımaqtardy jaqsartý júrgizilýde. Máselen, mundaı jumystarǵa jolaýshylardy otyrǵyzý jáne túsirý oryndaryn qaıta jańartý kiredi.

2019 jyldyń sońǵy derekteri boıynsha, Almaty qalasynyń biryńǵaı avtomattandyrylǵan turaq keńistigin damytýǵa ınvestısııa kólemi 3,96 mlrd teńgeni quraıdy. Aqyly avtoturaqtar júıesi jumysqa kiriskeli beri memlekettik bıýdjetke 1,7 mlrd teńge tústi, onyń 561 mln – salyq aýdarymdary, 267 mln – kólik turaǵy úshin tólemder, 247 mln – memleketke mindetti tólemder. Al 622 mln teńge qala bıýdjetine JQE buzǵany úshin aıyppul túrinde tústi. Bul qarajat Almaty qalasynyń kólik jáne jol jelisiniń jaǵdaıyn jaqsartýǵa baǵyttalǵan. 

Baspasóz-týrynyń resmı bólimi aıaqtalǵan soń jýrnalıster «A-Parkıng» birinshi basshysyna suraq qoıýǵa múmkindik aldy. Jýrnalıst tarapynan qoıylǵan almatylyqtardyń kólik turaǵy úshin tóleıtin aqshany qalaı jumsap jatqandyǵy, barlyq túsken qarajat kompanııanyń tek kirisine túsetin-túspeıtini týraly suraǵy kóp qyzyǵýshylyq týdyrdy.

Marat Prinbekov túsindirip ótkendeı, bir saǵat ishinde avtokólik ıeleri tóleıtin árbir 100 teńgeniń 58 teńgesi kólik turaǵyn materıaldyq-tehnıkalyq uıymdastyrýǵa baılanysty shyǵyndarǵa jumsalady (oǵan jabdyqty amortızasııalaý, IT-qyzmetter, qosalqy bólshekter men shyǵyn materıaldaryn satyp alý kiredi), 27 teńgesi memleketke salyq jáne mindetti tólemderge, 16 teńge – jalaqyǵa, 10 teńgesi – ákimshilik shyǵyndardy quraıdy, 5 teńge – tólem qabyldaý jáne ınkassasııa jónindegi komıssııaǵa ketedi. Nátıjesinde búgingi kúni turaq ornyn paıdalaný saǵatyna 100 teńge bolsa, kompanııanyń shyǵyny 16 teńgeni quraıdy. Alaıda, kompanııanyń bıznes jobasy 10 jylǵa eseptelgen, salǵan ınvestısııany qaıtarý jobanyń altynshy jylynan bastap kózdelgen.

Osylaısha, qysqa merzim ishinde elimizdiń iri qalasynda aqyly avtoturaqtardyń biryńǵaı avtomattandyrylǵan júıesin qurý júzege asty. «A-Parkıng» mamandary osy saladaǵy eń úzdik sheteldik jobalardyń tájirıbesin qabyldap, ony jergilikti jaǵdaıdy eskere otyryp pysyqtap, ártúrli jaǵdaılardaǵy is-áreketterdiń ózindik algorıtmderin ázirledi. Aldaǵy jyly biz qoǵamdyq jáne BAQ ókilderi kórsetken «A-Parkıng» servısiniń sapasyn jaqsartý jáne kemshilikterdi joıý jónindegi jumysty jalǵastyramyz, dedi Marat Prinbekov.

Atap aıtqanda, aqyly avtoturaq aımaqtarynda múgedekterge arnalǵan belgiler men jol belgilerin salý boıynsha eskertýler joıylady, múmkindigi shekteýli júrgizýshilerdiń yńǵaılylyǵy úshin turaq oryndaryn qaıta jańartý júrgizilýde. Sondaı-aq «A-Parkıng» ókilderi qalalyq bılik oryndary avtoturaq keńistiginiń avtomattandyrylǵan júıesin odan ári jetildirýge yqpal etetin sheshimder qabyldaýy tıis ekenin atap ótti. Elekten ótkizilgen tarıfti engizý erejelerin pysyqtaý, kóp deńgeıli parkıngterge jer ýchaskelerin bólý, «A-Parkıng» tirkeý kameralarynan nómirlik belgilerdi jasyratyn zańsyz kólik qoıýshylar men josyqsyz júrgizýshilermen kúres júrgizý qajettigi kórinip otyr.